W reakcji na wstępny wynik wyborów prezydenckich w USA, według których zwycięstwo odniósł Donald Trump, odnotowano wyraźny wzrost globalnej awersji do ryzyka. Według ekonomistki Banku Ochrony Środowiska (BOŚ) Aleksandry Świątkowskiej, łagodniejsza reakcja notowań aktywów na krajowym rynku na tle całej grupy rynków wschodzących jest związana z mniejszymi bezpośrednimi potencjalnymi negatywnymi skutkami polityki gospodarczej zapowiadanej przez D. Trumpa dla polskiej gospodarki.
Według wstępnych danych, zwycięzcą w wyborach prezydenckich w USA został kandydat republikanów Donald Trump, wygrywając z kandydatką Partii Demokratycznej Hillary Clinton. Jednocześnie Partia Republikańska zdobyła większość w obu izbach Kongresu USA - Izbie Reprezentantów oraz w Senacie.
"Zwycięstwo Donalda Trumpa niesie za sobą istotne skutki dla sytuacji rynkowej. Choć krótko przed wyborami prawdopodobieństwo wygranej Hilary Clinton obniżyło się, a sondaże wskazywały na podwyższoną niepewność co do ostatecznego wyniku głosowania, to dominowały oczekiwania na ostateczną wygraną Hilary Clinton. Z punktu widzenia rynków finansowych 'preferowane było' zwycięstwo kandydatki Demokratów, które oznaczałoby utrzymanie dotychczasowego status quo w zakresie polityki gospodarczej. Kandydat Republikanów przedstawiał natomiast w kampanii wyborczej postulaty daleko idących zmian w polityce gospodarczej, które traktowane są przez rynki finansowe jako ryzykowne dla perspektyw wzrostu gospodarczego w USA oraz na świecie" - napisała w komentarzu Świątkowska.
Zwróciła uwag ę, że w reakcji na wynik wyborów odnotowano wyraźny wzrost globalnej awersji do ryzyka, przy ok. 5-punktowych spadkach na rynku giełdowym w USA oraz w Azji, silnej deprecjacji walut wschodzących Ameryki Łacińskiej oraz spadkach - choć w mniejszym stopniu - notowań szeregu pozostałych walut rynków wschodzących. Spadki notowano także na otwarciu europejskich rynków akcji. Kurs złotego wobec euro osłabił się do poziomu ponad 4,35 PLN/EUR, przy wzmocnieniu kursu złotego wobec dolara (efekt osłabienie dolara wobec euro). Kurs złotego wobec franka szwajcarskiego osłabił się do ok. 4,02 PLN/CHF.
"Relatywnie łagodniejsza reakcja notowań aktywów na krajowym rynku na tle całej grupy rynków wschodzących jest związana z mniejszymi bezpośrednimi potencjalnymi negatywnymi skutkami polityki gospodarczej zapowiadanej przez D. Trumpa dla polskiej gospodarki. Tak jak wynik referendum w Wielkiej Brytanii najsilniej negatywnie dotykał europejskie rynki wschodzące, tak obecnie potencjalne skutki nowej polityki gospodarczej poprzez wpływ na zmiany w handlu zagranicznym oraz przepływ pracowników zdecydowanie silniej dotykają rynki Ameryki Łacińskiej, a także rynki azjatyckie. Oczywiście, gdyby ryzyko silniejszego tąpnięcia gospodarki globalnej w kolejnych miesiącach materializowało się, także sytuacja na krajowym rynku pogorszyłaby się zdecydowanie silniej wobec dotychczasowej reakcji" - wskazała ekonomistka.
Dodała, że obecnie natomiast jedynym "pewnym" scenariuszem jest wzrost niepewności dot. rozwoju sytuacji gospodarczej i rynkowej, przekładający się na już wzrost globalnej premii za ryzyko i presję na aktywa o wyższym profilu ryzyka.
"Niewątpliwie zapowiedzi wyborcze Donalda Trumpa dot. polityki gospodarczej są z punktu widzenia rynków finansowych niepokojące. W średnim okresie sytuacja na rynkach akcji, a w szczególności notowania dolara, walut rynków wschodzących czy obligacji skarbowych będą już ściśle zależne od tego, czy kandydat republikanów podtrzyma dotychczasowy pogląd bardzo istotnych zmian w polityce gospodarczej oraz w jakim tempie ewentualne zmiany miałyby przebiegać oraz w jakiej kolejności. Pewnym 'standardem' jest łagodzenie realnych decyzji wobec zapowiedzi wyborczych" zaznaczyła.
Najistotniejsze punkty programu gospodarczego Donalda Trumpa prezentowanego w kampanii wyborczej to wzrost protekcjonizmu w handlu zagranicznym (m.in. zapowiedzi wzrostu ceł oraz zmian w międzynarodowych umowach handlowych)
oraz wyraźne ograniczenie opodatkowania podmiotów krajowych, które może skutkować silnym wzrostem deficytu budżetowego w USA w krótkim okresie (w warunkach silnego spadku dochodów budżetowych).
Według Świątkowskiej, te inicjatywy mogą mieć różny wpływ na prognozy wzrostu gospodarczego USA, ale także odmienny wpływ na prognozy wzrostu kluczowych partnerów handlowych Stanów Zjednoczonych, trudny do precyzyjnej oceny wpływ na notowania dolara (negatywny efekt wzrostu deficytu budżetowego i wzrostu protekcjonizmu, z drugiej strony pozytywny efekt ewentualnego powrotu kapitału amerykańskiego do USA) i najtrudniejszy na rynek obligacji skarbowych (niepewność dot. perspektyw wzrostu gospodarczego vs. ryzyko wzrostu deficytu budżetowego, niepewność dot. wpływu zmian w handlu zagranicznym na ceny towarów importowanych vs. ryzyko spadków / wolniejszych wzrostów cen surowców na rynku globalnym).
"Biorąc pod uwagę powyższe zależności oraz niepewność dot. ostatecznych decyzji gospodarczych należy wskazać na dalszy wzrost niepewności formułowanych scenariuszy gospodarczych oraz rynkowych w średnim okresie. W krótkim okresie sam wzrost niepewności będzie generował wzrost globalnej premii za ryzyko oraz wzrost zmienności notowań aktywów finansowych. W kolejnych tygodniach należy liczyć się z utrzymaniem wyższego poziomu awersji do ryzyka skutkującej utrzymaniem słabszych notowań na globalnym rynku akcji, wyższych cen złota, franka szwajcarskiego oraz jena japońskiego. Oceniamy, że na słabszym poziomie będą kształtować się notowania dolara (zakładamy, że efekt niepewności dot. perspektyw wzrostu gospodarczego oraz polityki pieniężnej w najbliższym czasie okaże się dominujący), przy korekcie kursu euro wobec dolara w kierunku 1,12 - 1,14 USD/EUR, wobec dotychczasowych oczekiwań kursu na poziomie 1,10 - 1,11 USD/EUR. W kolejnych tygodniach częściej notowania kursu złotego mogą rosnąć powyżej 4,35 PLN/EUR
(nasza punktowa prognoza kursu złotego w miesiącach kolejnych), wobec notowań złotego bliżej poziomu 4,30 PLN/EUR obserwowanego w ostatnich tygodniach. Póki co nie zmieniamy prognoz rentowności obligacji skarbowych na rynkach bazowych (jak opisaliśmy w tym obszarze wcześniej najwięcej czynników niepewności oddziałujących w przeciwnych kierunkach), przy jednoczesnym ryzyku silniejszego wzrostu rentowności złotowych obligacji skarbowych w kolejnych miesiącach ponownie do ponad 3,10%, wobec dotychczasowych założeń rentowności nieco powyżej 3,00% na przełomie 2016 i 2017 r." - stwierdziła Świątkowska.
Zaznaczyła jednocześnie, że biorąc pod uwagę wciąż bardzo dużą niepewność co do ostatecznych decyzji gospodarczych w USA i zapewne dłuższy okres weryfikacji zapowiedzi wyborczych trudno obecnie weryfikować średnio- i długookresowe prognozy w sferze realnej czy procesów inflacyjnych. Z pewnością sam wzrost niepewności przekłada się ponownie na wzrost ryzyka dla prognoz gospodarki globalnej i tym samym popytu zagranicznego dla polskiego eksportu, po tym jak lepsze dane z gospodarki globalnej z III i IV kw. br. wskazały na ograniczenie (przynajmniej w krótkim okresie) tego ryzyka.
"Póki co nie zmieniamy naszych prognoz rynkowych w średnim okresie (poza prognozą kursu dolara i w efekcie złotego względem dolara), szczególnie, że w założeniach rynkowych dot. sytuacji w kwartałach kolejnych braliśmy pod uwagę utrzymujące się od połowy 2016 r. podwyższone ryzyko globalnej sytuacji politycznej. Wygrana Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w USA jest kolejnym, po czerwcowym referendum w Wielkiej Brytanii przypomnieniem o podwyższonej niepewności perspektyw rynkowych oraz gospodarczych w najbliższych miesiącach. Wynik wyborów wskazujący na dalsze osłabienie poparcia dla obecnej polityki gospodarczej w warunkach postępującej globalizacji przekłada się na coraz większą ostrożność w zakresie prognozy wyników wyborczych w Europie w nadchodzących miesiącach (listopadowe referendum we Włoszech, wybory prezydenckie we Francji w maju 2017 r., wybory parlamentarne w Niemczech na jesieni 2017 r.). Te efekty mogą trwale ciążyć rynkom finansowym w nadchodzących miesiącach" - podsumowała.
