Niebieska karta - czym jest?
Niebieska karta to dokument wypełniany przez pracownika uprawnionej do tego typu czynności instytucji, w przypadku wystąpienia przemocy w rodzinie. Procedura Niebieskiej karty jest narzędziem przeznaczonym do przeciwdziałania przemocy w rodzinie, składającym się z kilku etapów, opierających się m.in. na stworzeniu indywidualnego placu pomocy dla ofiary przemocy. Procedura ta została zaś opracowana przez Komendę Główną Policji, Komendę Stołeczną Policji oraz Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Kiedy zakładana jest Niebieska karta?
Procedura Niebieskiej karty rozpoczyna się w momencie, gdy pracownik z danego instytutu otrzyma wiarygodne zgłoszenie lub w toku czynności zawodowych nabierze podejrzenia, że w danej rodzinie dochodzi do przemocy wobec jej członka/członków. Wobec tego Niebieską kartą zakłada się wtedy, gdy w rodzinie dochodzi do:
- przemocy fizycznej,
- przemocy psychicznej,
- przemocy seksualnej,
- przemocy ekonomicznej,
- naruszenia godności i/lub wolności,
- przyczynienia się do cierpienia,
I innych aktów przemocy.
Jak wygląda procedura założenia Niebieskiej karty?
Założenie Niebieskiej karty może mieć miejsce z inicjatywy służb, które otrzymają zgłoszenie o wystąpieniu przemocy. Zgłoszenia na policję może zaś dokonać zarówno osoba dotknięta przemocą, jak i osoby trzecie: sąsiad, przyjaciel, czy nauczyciel w przypadku dziecka. Zgłoszenia można dokonać pod numerem Niebieskiej Linii 801 120 002 oraz dla osób pokrzywdzonych 22 688 7000.
Procedura założenia Niebieskiej karty rozpoczyna się od wypełnienia formularza Karta-A. Taki dokument może wypełnić policjant, pracownik socjalny, przedstawiciel gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, ochrony zdrowia lub oświaty. Zazwyczaj wypełnienie formularza odbywa się w obecności osoby dotkniętej przemocą.
W Karcie-A pracownik jednej z w/w instytucji dokumentuje zastaną sytuację i wymienia podjęte wówczas działania. W ciągu 7 dni od wypełnienia dokumentu, Karta-A trafia do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego funkcjonującego najczęściej w lokalnym ośrodku pomocy społecznej. W następnej kolejności powoływana jest grupa robocza, z którą w czasie do 30 dni, organizowane jest spotkanie wraz z osobą dotkniętą przemocą.
Jednocześnie osoba ta otrzymuje Kartę-B, która ma funkcję informacyjną. W dokumencie B znajdują się najważniejsze przestępstwa przemocy domowej oraz dane teleadresowe instytucji, od których osoba pokrzywdzona może uzyskać natychmiastową pomoc.
Na podstawie rozmowy i wywiadu środowiskowego z grupą roboczą, opracowywany jest następnie indywidualny plan pomocy na Karcie-C. Wówczas dokumentuje się również opis sytuacji rodzinnej, zawodowej, finansowej, mieszkaniowej itp. W następnej kolejności na spotkanie wzywana jest osoba podejrzewana o stosowanie przemocy. Dokumentacja ze spotkania (formy stosowanej przemocy, dane osoby) zapisywana jest zaś na Karcie-D. Podczas spotkania sprawca przemocy informowany jest również o konsekwencjach wszczęcia procedury Niebieskiej karty.
Ostatnim krokiem procedury Niebieskiej karty jest z kolei realizacja indywidualnego planu pomocy, który opiera się na m.in. zapewnieniu pomocy psychologicznej, pomocy w uzyskaniu mieszkania socjalnego, zapewnieniu schronienia itd.
Niebieska karta - czy można ją wycofać?
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 roku, zakończenie procedury Niebieskiej karty następuje tylko w przypadkach określonych przepisami prawa. Procedura Niebieskiej karty może zostać zakończona, gdy:
- przemoc w rodzinie ustąpi, a sytuacja rodzinna ulegnie poprawie,
- nastąpiło zrealizowanie indywidualnego planu pomocy,
- podjęto decyzję o braku zasadności podejmowanych zabiegów.
Jakie są konsekwencje posiadania Niebieskiej karty?
Procedura Niebieskiej karty przede wszystkim zapewnia osobie dotkniętej przemocą różne formy wsparcia w ramach indywidualnego planu pomocy: pomoc psychologiczną, zawodową, prawną, pomoc w postaci monitoringu sytuacji rodzinnej, interwencję kryzysową, pomoc medyczną itp.
Należy natomiast wiedzieć, że samo założenie Niebieskiej karty nie jest równoznaczne z dokonaniem zgłoszenia o popełnieniu przestępstwa. Niemniej jednak Niebieska karta może stanowić istotny dowód w przypadku podjęcia działań na drodze sądowej. Niebieska karta może być m.in. dowodem w sprawie rozwodowej z orzeczeniem o winie wyłącznie jednej strony postępowania.
Więcej informacji na temat Niebieskiej karty i pomoc w przypadku przemocy w rodzinie:
- Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" - infolinia 800 120 002 lub adres mailowy: niebieskalinia@niebieskalinia.info,
- Poradnia telefoniczna "Niebieskiej linii" - infolinia 22 668 70 00.