Najnowszy pomysł rządu to emerytury niższe o 10 procent

Stawka starcia ministrów to nie tylko radykalne ograniczenie tempa narastania długu publicznego. Ale także finansowa przyszłość blisko 15 mln Polaków, którzy na emerytury odkładają za pośrednictwem Otwartych Funduszy Emerytalnych.

W rządzie walczą z sobą dwa obozy. Minister Michał Boni- któremu kibicują ekonomiści z Rady Gospodarczej przy premierze - jest zwolennikiem: wprowadzenia tzw. obligacji emerytalnych, utworzenia subfunduszy, które w zależności od tego, ile zostało nam do emerytury, inwestowałyby nasze pieniądze bardziej agresywnie lub bardziej ostrożnie i obniżenia pobieranych przez OFE opłat za zarządzanie.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/17/t111377.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/premier;przecina;dyskusje;o;ofe;nie;bedzie;wiekszych;zmian,103,0,712807.html) Premier przecina dyskusje o OFE. Nie będzie większych zmian

Z kolei minister Jolanta Fedak i wicepremier Waldemar Pawlak chcą działać bardziej radykalnie. Lansują koncepcje: znacznego zmniejszenia tej części naszej pensji, która jest przekazywana do funduszy, całkowitego, czasowego zawieszenia przelewania środków do OFEa nawet wprowadzenia możliwości odkładania na emeryturę tylko w ZUS-ie.

obliczenia Money.pl
założenia: wynagrodzenie rośnie o 2,5 proc. w skali roku (w II kw. 2010 r. wyniosło 3197 zł brutto), roczna stopa zwrotu z OFE wynosi 4 proc.
1 - oprocentowanie 10-letnich obligacji skarbowych wynosi 5,8 proc. a wzrost PKB 3,5 proc.
2 - roczna stopa zwrotu z OFE wynosi 7 proc., a w ostatnich 10 latach 3 proc.
3 - od 2010 r. maksymalna prowizja pobierana przez OFE wynosi 3,5 proc.
4 - do OFE trafia 7,3 proc. ubruttowionego wynagrodzenia

Czy więc grozi nam to, że interes przyszłych emerytów zostanie złożony na ołtarzu doraźnego łatania budżetu? *Money.pl *sprawdził, jak na wysokość naszych emerytur mogą przełożyć się pomysły, którymi zajmuje się rząd i co sądzą o nich eksperci.

Wiele wskazuje na to, że rząd zdecyduje się na wprowadzenie tzw. obligacji emerytalnych. Część składki, za którą OFE kupują obligacje Skarbu Państwa, nie byłaby przekazywana za pośrednictwem ZUS-u. Fundusze - za 4,3 proc. naszego wynagrodzenia - kupowałyby bezpośrednio od państwa długoterminowe papiery, których oprocentowanie byłoby równe wzrostowi PKB. Pozostałe 3 proc. - w sumie do OFE trafiałoby, tak jak dziś 7,3 proc. ubruttowionej pensji - inwestowałyby na rynkach finansowych.

Zdaniem ekspertów emeryci nie powinni stracić. -_ Oprocentowanie obligacji emerytalnych nie jest wcale małe. One mają charakter neutralny _ - mówi prof. Marek Góra, współtwórca reformy emerytalnej. - _ Z punktu widzenia przyszłego emeryta wprowadzenie obligacji nie będzie miało praktycznie żadnego znaczenia _- dodaje prof. Witold Orłowski, członek Rady Gospodarczej przy premierze.

Z obliczeń Money.pl wynika jednak, że zmianę odczujemy w kieszeni. A emerytura 25-latka, który dziś zarabia średnią krajową - to założenie przyjęliśmy dla wszystkich wyliczeń - może być niższa o około 10 procent.

Oprocentowanie obligacji skarbowych jest wyraźnie wyższe od tempa wzrostu PKB. W tym roku ma ono wynieść około 3,5 proc., a obligacje 10-letnie są oprocentowane na poziomie 5,8 proc. w skali roku.

Ekonomiści przyznają, że podstawową zaletą nowego instrumentu ma być ograniczenie tempa przyrostu długu publicznego. Są przekonani, że Komisja Europejska da zielone światło. - _ Przez to, że obligacje byłyby sprawą wewnętrzną i nie można by było nimi handlować, nie byłyby do niego wliczane _ - twierdzi prof. Góra.

Ale część ekspertów - to m.in. były wiceminister finansów prof. Stanisław Gomułka i główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu, Janusz Jankowiak - wątpią w to, że Bruksela zgodzi się na takie rozwiązanie.

W takiej sytuacji pomysł z obligacjami emerytalnymi, zapewne musiałby zostać zarzucony. A według szacunków, gdyby OFE kupowały obligacje emerytalne za około 60 proc. przekazywanych im składek - potrzeby pożyczkowe państwa zmniejszyłyby się o 13 mld zł rocznie. Gdyby OFE kupowały obligacje emerytalne za całą przekazywaną im składkę, oszczędności sięgnęłyby 23 mld zł.

_

_

źródło: w latach 2005-2009 ZUS, w 2010 r. ustawa budżetowa, w 2011 r. projekt ustawy budżetowej

By uchronić przyszłych emerytów przed ryzykiem strat, które niosą z sobą korekty giełdowe, minister Boni planuje utworzenie trzech subfunduszy. Pieniądze przyszłego emeryta, który ma mniej niż 40 lat, prawie w całości - OFE inwestowałyby na giełdzie. Minister Boni, kilka tygodni temu mówił o inwestowaniu 80-85 proc. zgromadzonej kwoty w ten sposób.

Starsi mogliby pozostać przy tej strategii lub wybrać fundusz mieszany. A na pięć lat - wcześniej była mowa o dziesięciu latach - przed emeryturą cały zgromadzony kapitał zostałby przeniesiony do subfunduszu inwestującego głównie w obligacje. **

*[ ( http://static1.money.pl/i/h/121/t77945.jpg ) ] (http://www.money.pl/emerytury/raporty/artykul/do;2020;roku;doplacimy;do;emerytur;ponad;600;mld;zlotych,128,0,688768.html) Do 2020 roku dopłacimy do emerytur ponad 600 mld złotych *Z naszych szacunków wynika, że w przypadku kobiet przełożyć się to może na emerytury wyższe o 8 proc. niż w obecnym modelu. Mężczyźni zyskać mogą nawet do 13 proc.

-_ Działania Boniego zmierzają do tego, by nasza emerytura była wyższa. Co prawda nie znaczy to, że będzie ona wysoka. Ale takie zmiany na pewno nie zaszkodzą - _ chwali pomysły ministra prof. Dariusz Filar, były członek Rady Polityki Pieniężnej.

Zyskają nie tylko emeryci. Z założeń przygotowanych przez zespół Boniego wynika, że wprowadzenie subfunduszy sprawi, że popyt na obligacje Skarbu Państwa spadnie z 13,2 mld zł w 2011 r. do:

• 4,4 mld zł w 2012 r.
  • i 1,8 mld zł w 2013 r.

Z drugiej strony popyt na akcje krajowe wzrośnie z 11,9 mld zł w 2011 r. do:

• 18,8 mld zł w 2012 r.
  • i 19,1 mld zł w roku 2013.

Choć od tego roku prowizja OFE za zarządzanie naszymi składkami została zmniejszona do 3,5 proc., to rząd chce iść dalej. Nowa propozycja dotyczy zmniejszenia od 1 lipca 2011 r. opłaty pobieranej od składek przekazywanych do OFE - do 2,3 proc. (obecnie 2,7 proc.), a od 2012 r. - do 2 proc.

To akurat ma być dla nas korzystne. W przypadku osób, które w 2010 roku przystąpiły do OFE i zarabiają średnią krajową, świadczenie emerytalne wzrośnie o około jeden procent w porównaniu do świadczeń liczonych według obecnych zasad.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/39/t45607.jpg ) ] (http://www.money.pl/archiwum/mikrofon/artykul/rybinski;zmusimy;rzad;do;reform;za;pomoca;trybunalu,2,0,700418.html) Rybiński: Zmusimy rząd do reform

Eksperci chwalą także i ten pomysł. -_ Te koszty były zbyt duże. A ich racjonalizacja, którą proponuje minister Boni jest wskazana _- podkreśla prof. Gomułka.

Na przeciwległym biegunie znajdują się pomysły lansowane przez minister Fedak. Jej zdaniem warto rozważyć obniżenie części składki emerytalnej przekazywanej funduszom. Zamiast obecnych 7,3 proc., na nasze konta wpływałoby 3 proc.

Takie obniżenie składki przekazywanej do OFE wiązać się będzie z dość wyraźnym zmniejszeniem kwoty przyszłej emerytury. 25-letni mężczyzna z naszego przykładu, po ukończeniu 65 lat będzie otrzymywał emeryturę niższą o około 13 procent niż, gdyby nic się nie zmieniło. Ponad 10 procent na takiej zmianie stracą również kobiety.

Choć premier Tusk stwierdził, że rząd raczej na pewno nie zdecyduje się na pójście w ślady Estonii i Węgier i nie przyjmie czasowego zawieszenia przekazywania składek do OFE, to teoretycznie fiasko innych koncepcji, może sprawić, że pomysł powróci.

Ekonomiści nie mają wątpliwości. - _ To byłaby dewastacja systemu _ - mówi prof. Góra. - _ To strategia chowania głowy w piasek i odsuwanie problemu w czasie - _dodaje prof. Orłowski.

Jeszcze dalej idzie propozycja minister Fedak. Chce ona, by Polacy mogli wybierać, czy chcą odkładać na emeryturę tylko w ZUS, czy też w ZUS i OFE. - T_ o nie tylko demontaż reformy. Zabranie jednej nogi, na której opiera się system, sprawi, że emeryci staną się całkowicie zależni od państwa. Demografii nie zmienimy. Emerytów będzie przybywać. Może się okazać, że państwo będzie miało kłopot, by wywiązać się ze swoich, dziś wirtualnych zobowiązań _ - dodaje prof. Filar.

_

_źródło: Prognoza wpływów i wydatków funduszu emerytalnego do 2060 roku

Mimo alarmistycznego tonu ekspertów zawieszenie wpłacania składek do OFE na dwa lub trzy lat, miałoby bardzo mały wpływ na kwotę przyszłej emerytury. Z jednej strony okres ten jest niewielki w porównaniu do całego okresu oszczędzania na emeryturę, a z drugiej pieniądze, które zamiast do OFE wpłynęłyby do ZUS są waloryzowane co roku.

Z kolei wyliczenie skutków przekazywania całości składek emerytalnych do ZUS jest obarczone zbyt wielkim ryzykiem błędu. Bo wskaźnik ich waloryzacji na przestrzeni kilku ostatnich lata wahał się od niecałych dwóch do ponad 16 procent.

KOMENTARZ MONEY.PL