Polityka prorodzinna w Polsce. Bedą kolejne przywileje dla rodziców

Po wydłużeniu urlopu rodzicielskiego czas na objęcie nim kolejnych grup. Chodzi o zatrudnionych na umowę o dzieło, bezrobotnych i uczących się.
[Aktualizacja: 20:58]

Resort pracy i polityki społecznej uważa, że jednym z pozytywnych efektów wydłużenia urlopów rodzicielskich jest zwiększenie liczby narodzin w ubiegłym roku - o ponad sześć tysięcy.

- 631 tys. rodziców skorzystało w zeszłym roku z urlopów rodzicielskiego i ojcowskiego - poinformował minister pracy i polityki społecznej Władysław Kosiniak-Kamysz. Jak dodał, urlop rodzicielski jest wykorzystywany przez 60-70 proc. uprawnionych.

Zaznaczył, że coraz większą popularnością cieszą się też urlopy ojcowskie. W styczniu br. przebywało na nich 11,4 tys. mężczyzn - o 154 proc. więcej niż w styczniu 2014 r. Podkreślił, że w przeszłości zdarzały się lata, że przez cały rok z urlopu korzystała podobna liczba ojców.

Minister pracy Władysław Kosiniak-Kamysz zapowiedział również, że od 2016 r. świadczenie rodzicielskie w wysokości tysiąca złotych miesięcznie ma trafiać do mam niepracujących, studentek i ubezpieczonych w KRUS. Będzie to świadczenie analogiczne do urlopu rodzicielskiego.

Projekt ustawy już trafił do Rady Ministrów, a za dwa tygodnie ma trafić do parlamentu. - Na pewno urlop rodzicielski wprowadził nowy rozdział w polskiej polityce rodzinnej - ocenił szef resortu pracy.

"Złotówka za złotówkę" to kolejna propozycja ministerstwa. Rodziny, które przekroczą próg dochodowy, mają nie tracić wsparcia państwa. Dzięki zmianom świadczenia dla takich rodzin będą stopniowo obniżane wraz ze wzrostem dochodów.

W tym tygodniu do Sejmu mają trafić również proponowane przez Kancelarię Prezydenta Bronisława Komorowskiego rozwiązania dotyczące większych uprawnień dla ojców do urlopu rodzicielskiego czy możliwość rozłożenia urlopu rodzicielskiego na raty. Sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Irena Wóycicka wyraziła nadzieję, że MPiPS poprze zaproponowane rozwiązania. Zaznaczyła, że są one praktycznie bezkosztowe dla budżetu.

Wóycicka zaznaczyła, że większość dzieci wychowuje się w rodzinach, w których i matka, i ociec pracują w pełnym wymiarze, więc ważna jest dla nich możliwość godzenia ról rodzinnych i zawodowych. Dlatego projekt wprowadza m.in. prawo dla rodziców dzieci poniżej 14 lat do ubiegania się o elastyczne formy pracy i pracodawca powinien im taką możliwość zapewnić, o ile jest to wykonalne na danym stanowisku. Projekt ma również uelastycznić wykorzystywanie urlopów, m.in. byłoby można z nich korzystać do ukończenia dziecko 6 lat.

Dr Iga Magda z Instytutu Badań Strukturalnych w SGH zwróciła uwagę, że w małych i średnich przedsiębiorstwach - gdzie pracuje znacząca liczba Polaków - zorganizowanie elastycznego czasu pracy jest trudniejsze niż w dużych firmach. Jej zdaniem warto się zastanowić, w jaki sposób można im to ułatwić.

Prof. Irena Kotowska z Instytutu Statystyki i Demografii w SGH wskazywała, że choć badania OECD pokazują wyraźny związek płodności z długością urlopu przysługującego rodzicom, to w niektórych sytuacjach długość urlopu może niekorzystnie wpływać na pozycję kobiet na rynku pracy. Jej zdaniem ten ujemny wpływ może ograniczyć właśnie elastyczność przy łączeniu opieki nad dzieckiem z pracą. A stabilność zatrudnienia - podkreślała - jest kluczowa przy podejmowaniu decyzji o dziecku.

Zobacz, co obecnie przysługuje rodzicom

Prof. Kotowska przekonywała również, że potrzebne są dłuższe urlopy dla ojców i cześć urlopu rodzicielskiego powinna być zarezerwowana dla ojców. - To może przyspieszyć zmianę kulturową - mówiła.

Także Łukasz Komuda z Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych przekonywał, że w takich sytuacjach im więcej przymusu, tym łatwiej pracodawcom zaakceptować takie rozwiązanie.

Wiceminister pracy i polityki społecznej Radosław Mleczko mówił, że gdybyśmy wprowadzili obowiązkowy urlop dla ojców, moglibyśmy pozbawić niektóre dzieci części urlopu, ponieważ z całą pewnością nie wszyscy ojcowie zdecydowaliby się na to rozwiązanie. Tym bardziej że - jak przypominali uczestnicy debaty - urlop rodzicielski płatny jest w 80 proc. lub 60 proc. (w zależności od tego, w jaki sposób się z niego korzysta) i w sytuacji, gdy ojciec zarabia więcej niż matka, trudno byłoby zdecydować się na takie uszczuplenie dochodu rodziny.

Monika Rościszewska-Woźniak z Fundacji Rozwoju Dzieci im. Komeńskiego mówiła, że dla rodziców bardzo ważna jest możliwość korzystania z urlopu, gdy dziecko zaczyna chodzić do żłobka lub przedszkola. Wskazała również, że w praktyce bardzo trudno jest wracać do pracy na pół etatu - pracodawcy są temu niechętni, a żłobki i przedszkola są dostosowane do trybu pracy w pełnym wymiarze, nawet jeśli dzieci spędzają tam pół dnia, zajmują "całe miejsce" - potrzebne są "żłobki półetatowe".