Iran liczy na wzrost eksportu ropy do poziomu sprzed sankcji

Władze Iranu wyraziły nadzieję, że jego eksport ropy powróci do poziomu sprzed wprowadzenia sankcji. Ropa stanowi ponad 70 procent irańskiego eksportu. Po wprowadzeniu restrykcji, dochody tego kraju spadły o blisko połowę.

- Mamy nadzieję, że możemy powrócić do poziomu eksportu, jaki mieliśmy przed sankcjami - powiedział Reuterowi wiceminister do spraw ropy Rokneddin Dżawadi, który jest również dyrektorem zarządzającym Państwowej Irańskiej Spółki Naftowej.

- Tak, 2,5 (mln baryłek dziennie), około - zaznaczył dodając, iż można to będzie osiągnąć w ciągu mniej więcej trzech miesięcy. Rozmowa miała miejsce w stolicy Malezji Kuala Lumpur w kuluarach Azjatyckiej Konferencji do Spraw Ropy i Gazu.

Najnowsze wstępne porozumienie światowych mocarstw z Iranem w sprawie jego programu atomowego otwiera drogę do ewentualnego zniesienia sankcji, jeśli w wymaganym terminie do czerwca zawarty zostanie układ o bardziej trwałym charakterze.

Teheran nie ukrywa, że w przypadku zniesienia embarga będzie chciał jak najszybciej odzyskać pozycję na rynku, co spowoduje kolejne spadki cen. Najbardziej stracą na tym naftowe mocarstwa.

Ropa stanowi 72 proc. wartości irańskiego eksportu. Wprowadzone w 2012 roku sankcje gospodarcze uderzyły więc w najczulszy punkt. Dochody spadły o blisko połowę, do około jednego miliona baryłek dziennie.

Zobacz, jak zmieniały się ceny ropy naftowej na światowym rynku

- Zależy to od sytuacji rynkowej i poziomu cen, ale powrócimy do tradycyjnego handlu jaki mieliśmy wcześniej - powiedział Dżawadi. Według niego, ponad połowa eksportu przypadałaby wtedy na państwa azjatyckie.

Zniesienie embarga naftowego, bez względu na to, czy będzie następować stopniowo, będzie miało ogromne znaczenie dla gospodarki Iranu i istotny wpływ na ceny ropy. Jak szacuje Bank of America Merrill Lynch w najnowszym raporcie "Global Energy Weekly", nie licząc sprzedaży produkcji już zmagazynowanej i czekającej na wysyłkę, Iran jest w stanie zwiększyć eksport o około 650 tys. baryłek dziennie w ciągu zaledwie sześciu miesięcy po zniesieniu sankcji.

Dzięki temu irański eksport wzrósłby do 2 mln baryłek dziennie w połowie 2016 roku i bezpośrednio wpłynął na ceny ropy, mogąc obniżyć wartość kontraktów terminowych nawet o 5 do 10 dolarów na baryłce.

"Potencjalny powrót na rynek 700 tys. baryłek dziennie irańskiej produkcji w ciągu najbliższego roku utwierdza nas w związku z tym w przekonaniu, że średnia cena amerykańskiej ropy WTI w 2016 roku wyniesie 57 dolarów za baryłkę" - czytamy w raporcie amerykańskiego banku.

Międzynarodowa Agencja Energetyczna MAE szacuje całkowite zdolności produkcyjne Iranu na 3,6 mln baryłek dziennie, podczas gdy w lutym 2015 roku Teheran produkował 2,85 mln baryłek dziennie. To oznacza około 760 tys. dodatkowych baryłek dziennie. Jak oszacował Institute of International Finance, zawarcie porozumienia oznacza, że tegoroczny PKB Iranu wzrośnie o 5 proc., zaś fiasko rozmów wpłynie na to, że spadnie o kolejne 1,2 proc.

Chociaż nikt nie spodziewa się powrotu produkcji do poziomu sprzed rewolucji islamskiej 1979 roku, kiedy Iran wydobywał 6 mln baryłek dziennie, to i tak umocnienie się pozycji Teheranu na rynku naftowym niepokoi największych producentów ropy.

Według amerykańskich analityków z Agencji Informacji Energetycznej, skutki zniesienia sankcji odczuwalne mogą być już w tym roku, bo Iran ma zapasy około 30 mln baryłek ropy, zgromadzonej m.in. na tankowcach. Nic nie stoi więc na przeszkodzie, aby zaraz po podpisaniu porozumienia nuklearnego Teheran mógł zacząć uwalniać zapasy, przygotowując rynek dla swojego surowca po zakładanym zwiększeniu wydobycia w kolejnym roku.

Minister ropy i zasobów mineralnych Królestwa Arabii Saudyjskiej już zapowiedział, że jego kraj nie zamierza zmniejszać wydobycia "czarnego złota". Saudowie nie ukrywają, że ten ruch ma związek z Iranem, który w wyniku sankcji mocno zdystansowali. W końcu teraz ich odwieczny rywal w walce o wpływy na Środkowym Wschodzie wraca do gry.

Powrót Iranu na wolny rynek nafty może dotknąć również USA, obecnego lidera w wydobyciu ropy i gazu, dzięki eksplorowaniu złóż niekonwencjonalnych. Jednak Departament Energii USA (DoE) podał, że produkcja ropy z łupków spadnie w maju tego roku o 57 tys. baryłek dziennie. To pierwszy raz, gdy DoE prognozuje spadek produkcji ropy z łupków, a publikację miesięcznych danych rozpoczął jeszcze w 2013 roku.

Wydobycie tych złóż jest droższe od konwencjonalnych w państwach OPEC i Rosji. Według najnowszej prognozy EIA w kwietniu wydobycie ropy w USA co prawda wzrośnie do 9,37 mln baryłek dziennie, ale od czerwca zacznie się zmniejszać, by we wrześniu spaść do 9,04 mln baryłek i na tym poziomie ma pozostać przez kolejne 1,5 roku. Dodatkowo spadek cen baryłki ropy naftowej ogranicza opłacalność eksploatowania złóż tight ropy i gazu.

Ropa już potaniała o 3,5 procent. Za baryłkę płacono niewiele ponad 55 dolarów. Zdaniem analityków, rynek zareagował tak, bo porozumienie atomowe oznacza, że wobec Iranu zostaną zniesione sankcje.

Skutki kolejnej obniżki cen ropy odczuje jednak najbardziej Rosja, której gospodarka również opiera się w dużej mierze na surowcach. Jeszcze niedawno szacowano, że na taniejącej ropie kraj Putina może stracić równowartość nawet 1,2 proc. PKB, jeśli ceny utrzymają się na poziomie 90 dolarów za baryłkę. Obecnie światowe ceny ropy spadły do około 55 dolarów za baryłkę. Rosja, by zmieścić się w planie wydatków budżetowych, potrzebuje ropy za co najmniej 100 dolarów za baryłkę.