Polska zajęła 27. miejsce na 44 kraje w dorocznym rankingu globalnego indeksu emerytalnego (2020 Global Retirement Index – GRI). Ranking został zaprezentowany w raporcie NATIXIS Investment Managers.
W rankingu oceniano zdrowie (oczekiwana długość życia, wydatki na zdrowie na mieszkańca), dobrobyt materialny (dochód na mieszkańca, nierówności w dochodach), jakość życia (m. in. poczucie szczęścia czy jakość powietrza).
Czwartym ocenianym aspektem były finanse na emeryturze. W tej kategorii uwzględniono wskaźniki takie jak m. in. inflacja, stopy procentowe, zadłużenie państwa czy wskaźnik obciążenia demograficznego, czyli relacja liczby osób w wieku 65+ do liczby obywateli w wieku 15-64.
Wśród tych czterech aspektów najkorzystniej w Polsce oceniono dobrobyt materialny, nieco gorzej zdrowie oraz finanse na emeryturze, a najmniej korzystnie jakość życia. Łącznie w rankingu Polska uzyskała wynik 64 proc.
Za kraj o najwyższym bezpieczeństwie emerytalnym uznano Islandię (82 proc.), która minimalnie wyprzedziła Szwajcarię (również uzyskała średnią 82 proc., ale wypadła gorzej w trzech z czterech ocenianych aspektów). Na kolejnych miejscach znalazły się: Norwegię (80 proc.), Irlandię (79 proc.) i Niderlandy (77 proc.).
Z krajów Europy Środkowej i Wschodniej wyżej od Polski sklasyfikowano Czechy (14. miejsce), Słowenię (19) i Estonię (24).
"Kryzys związany z pandemią będzie miał niekorzystny wpływ na bezpieczeństwo emerytów w całym świecie. Obniżki stóp procentowych przez Banki Centralne i przewidywane dalsze ich utrzymywanie na bardzo niskim lub wręcz ujemnym poziomie spowoduje, że oszczędności emerytów będą realnie topnieć" - zauważają ekonomiści PIE.
Prawie 40 proc. emerytów bez oszczędności
Według badań PIE i PFR, ponad 60 proc. emerytów radzi sobie finansowo przy obecnym poziomie dochodów, a 5 proc. żyje nawet dostatnio. Jednak 27 proc. z trudem daje sobie radę, a 3 proc. w ogóle sobie nie radzi.
Żadnych oszczędności nie ma aż 38 proc. emerytów, a oszczędności 28 proc. z nich nie przekraczają trzymiesięcznych dochodów gospodarstwa domowego. Wyższe oszczędności posiada 20 proc. emerytów, w tym tylko 6 proc. na poziomie powyżej rocznych dochodów gospodarstwa.
Zdecydowana większość (70 proc.) emerytów uważa za nieprawdopodobne zaoszczędzenie jakiejkolwiek sumy pieniędzy w najbliższych trzech miesiącach. Emeryci na ogół nie są zadłużeni. Ponad 80 proc. emerytów nie jest obciążonych spłatą kredytu lub pożyczki.
Niekorzystne prognozy
Martwić mogą prognozy, według których Polska będzie się "starzeć" znacznie szybciej niż Unia Europejska. Za kilka dekad odsetek seniorów w stosunku do osób w wieku produkcyjnym będzie w Polsce najwyższy w UE, wynika z danych unijnego urzędu statystycznego Eurostat. To ogromne wyzwanie dla systemu emerytalnego i systemu ochrony zdrowia.
Tymczasem aż 62 proc. Polaków deklaruje, iż przejdzie na emeryturę tak szybko, jak będzie to możliwe - wynika z badania na panelu Ariadna, zleconego przez WP i money.pl. Natomiast statystyczny młody Polak spędzi na rynku pracy 33 lata, podczas gdy jego koledzy z Zachodu będą aktywni zawodowo niemal o dekadę dłużej.
"Wskazuje to na potrzebę prowadzenia w Polsce intensywnych działań edukacyjnych wyjaśniających związek między wiekiem przejścia na emeryturę i wysokością świadczenia" - zauważają ekonomiści PIE.