Deklaracja podatkowa. Spóźniłeś się ze złożeniem? Szczery żal pomoże

Przedsiębiorca, który nie złożył w terminie deklaracji podatkowej ponosi ryzyko odpowiedzialności karnoskarbowej. Aby zminimalizować ryzyko i uniknąć kary, przedsiębiorca powinien nie tylko niezwłocznie złożyć deklarację podatkową, ale też uiścić należny podatek, i to z odsetkami ustawowymi oraz złożyć tak zwany czynny żal.

Czynny żal to instytucja przewidziana w kodeksie karnym skarbowym. Art. 16 kks stanowi, że nie podlega karze za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po jego popełnieniu zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.

Czynny żal powinien więc zawierać informację o niezłożeniu deklaracji, a także wyjaśniać okoliczności i przyczyny przekroczenia terminu na jej złożenie. Czynny żal powinny podpisać wszystkie osoby, które potencjalnie mogą ponosić odpowiedzialność za zbyt późne złożenie deklaracji.

Jednym z warunków skuteczności czynnego żalu jest zapłata uszczuplonej należności. Należy wskazać, że zapłata uszczuplonej należności nie musi następować równolegle ze składanym zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa czy wykroczenia skarbowego. Może nastąpić później – w terminie wyznaczonym przez organ podatkowy.

Ma to duże znaczenie zwłaszcza dla tych podatników, którzy zauważyli w swoich rozliczeniach nieprawidłowości i chcą zrobić korektę, ale potrzebują czasu. W takim wypadku przedsiębiorca może złożyć czynny żal w celu uniknięcia odpowiedzialności karnoskarbowej.

Należy jednak wskazać, ze czynny żal będzie jednak skuteczny tylko wtedy, gdy przed złożeniem zawiadomienia organ podatkowy nie będzie miał udokumentowanej wiedzy o popełnionym czynie. Urzędnicy czasem twierdzą, że ze względu na to, że termin złożenia deklaracji wynika bezpośrednio z przepisów podatkowych, dysponują informacją o jej niezłożeniu (system Poltax).

Trudno jednak zgodzić się z tą argumentacją. Aby bowiem czynny żal rzeczywiście był bezskuteczny, organy powołane do ścigania muszą dysponować odpowiednią (i udokumentowaną) wiedzą jeszcze przed jego złożeniem. Udokumentowana wiedza to taka, która ma postać np. pisemnego zawiadomienia złożonego przez osobę trzecią albo formę urzędowej notatki sporządzonej na skutek informacji z innego źródła. Samo zatem niezłożenie deklaracji w terminie nie oznacza jeszcze, że przedsiębiorca nie może skutecznie skorzystać z czynnego żalu.