Split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności
Sam mechanizm podzielonej płatności (MPP) powstał w celu zwalczania oszustw podatkowych. Ma to być gwarancja zachowania przez nabywcę prawa do odliczania z faktur opłaconych z zastosowaniem tego mechanizmu podatku VAT. Mają do niego prawo ci podatnicy, którzy otrzymali fakturę ze wskazaną na niej kwotą podatku. Jednocześnie obowiązuje on tylko w przypadkach, kiedy do transakcji dochodzi między dwoma firmami. Zmieniona ustawa o Prawie bankowym jednoznacznie wskazuje, że rachunek bankowy stworzony dla potrzeb split payment nie może być wykorzystywany do innych celów, także do wpływu środków z innych źródeł. Urząd skarbowy nie ma samodzielnego dostępu do tych środków i nie może nimi także dysponować.
Jak księgować płatności z zastosowaniem split payment to często pojawiające się pytanie. Założeniem jest, że MPP stosowane może być dobrowolnie przez nabywców towarów oraz usług. Jego działanie to możliwość albo zapłacenia całej kwoty faktury łącznie, albo rozbicie kwoty podatku wynikającego z otrzymanej faktury na rachunek VAT.
Zapłata z wykorzystaniem split payment może się odbyć w złotówkach przy użyciu specjalnego komunikatu udostępnionego przez banki oraz SKOKI. Wówczas podatnik wskazuje kwotę całości albo części podatku, który wynika z faktury oraz kwotę lub jej część wartości ze sprzedaży brutto. Konieczne jest również podanie numeru faktury, w ramach której dokonywana jest płatność oraz numeru NIP.
Jak księgować MPP – praktyka
Z praktycznego punktu widzenia, zasadne wydaje się wydzielenie w księgach rachunkowych dodatkowego konta analitycznego na rachunek VAT. Będzie on wówczas służył jedynie do rozliczania podatku VAT i w ten sposób łatwiej będzie regulować zobowiązania wobec urzędu skarbowego.
Osobny rachunek przeznaczony do zapłaty podatku VAT do urzędu skarbowego służy do automatycznych realizacji przelewów. Bank obciąża rachunek VAT kwotą, która została wskazana na poleceniu przelewu. Jeżeli środków na ten cel jest zbyt mało, bank do wysokości salda obciąży rachunek VAT, natomiast resztę środków pobierze z rachunku rozliczeniowego na podstawie polecenia przelewu. Jeśli na rachunku rozliczeniowym także nie ma wystarczającej kwoty, przelew nie zostanie zrealizowany.
Bank nie jest zobligowany do sprawdzania poprawności wyliczeń podatkowych. Jednocześnie nowe przepisy przewidują dodatkową ochronę dla nabywcy, jeżeli numer rachunku bankowego podany przez sprzedawcę nie ma prowadzonego rachunku VAT. W sytuacji próby obejścia mechanizmu split payment bank zwróci środki na rachunek zlecającego, a transakcja nie dojdzie do skutku.
Prawidłowy sposób księgowania split payment musi uwzględnić zarówno obciążenie, jak i uznanie rachunku VAT. W celach księgowych należy zewidencjonować stan wyodrębnionego rachunku VAT. Obowiązkiem księgowej w tej sytuacji jest stworzenie dodatkowego konta analitycznego. Każdy przekazany przelew w ramach split payment zaksięgowany powinien zostać dwukrotnie: raz na bieżącym rachunku bankowym, natomiast drugi raz na rachunku VAT.