"Absurdalny zarzut". Afera wokół odejścia szefa rządowego instytutu

Przypomnijmy: badacze napisali do premiera Donalda Tuska list z prośbą o pilną interwencję. Są zaniepokojeni zmianą prezesa ośrodka naukowego IDEAS NCBR, który zajmował się sztuczną inteligencją. Stają w obronie jego twórcy i dotychczasowego szefa prof. Piotra Sankowskiego. Minister Wieczorek powiedział money.pl krótko: sprawa będzie wyjaśniona.

Prof. Jemielniak podkreślił we wtorkowej rozmowie na antenie radia RMF FM, że prof. Piotr Sankowski, założyciel i były szef ośrodka, to jest "nieprawdopodobny mózg, (…) osoba, która jest absolutnym światowym liderem w swojej dyscyplinie".

Został zapytany, dlaczego prof. Sankowski został usunięty ze stanowiska. - Sprawa jest bardzo skomplikowana, ale wydaje mi się, że clou polega na tym, że rada nadzorcza, która nawiasem mówiąc bardzo szybko się zmieniła - tuż przed tym konkursem - wybrała w ramach konkursu (…) kogoś innego. I to jest duże zaskoczenie. (…) to jest dla mnie zupełnie niepojęte - stwierdził.

Jemielniak odniósł się też do wyjaśnień wiceministra nauki i szkolnictwa wyższego Macieja Gduli. - Przez weekend przetoczyła się dyskusja na X i minister Gdula tam zaczął tłumaczenie od tego, że IDEAS przynosi straty. (…) Nie jestem pewien, czy cele IDEAS, które są na stronach rządowych ciągle dostępne, są panu ministrowi znane - powiedział prof. Jemielniak. I uściślił:

Zarzut, że ta organizacja przynosi straty, o tyle jest absurdalny, że już z założenia to miał być ośrodek badawczy. (…) Kompletnie nie rozumiem argumentacji, że to przynosiło straty w momencie, kiedy i biznesplan, i strategia to właśnie zakładały - podkreślił Jemielniak.

Jak ocenił, prof. Sankowski "sobie poradzi" - ze stratą dla polskiej nauki i gospodarki, gdyż nie będzie już tworzył "takiego ogromnego hubu", kształcił młodszych kadr, przygotowywał doktorantów ani nawiązywał sieci współpracy.

Na pytanie, co to znaczy, że "polska nauka tonie" (takie hasło przewija się m.in. w internetowych w dyskusjach dotyczących polskiego systemu nauki, i jak napisano w mediach społecznościowych PAN), prof. Jemielniak odpowiedział:

Dlatego - zdaniem wiceprezesa PAN - w projekcie ustawy o tej instytucji (przygotowywanym przez resort nauki) powinno być zapisane m.in., żeby instytuty naukowe PAN były finansowane według takiego systemu jak uczelnie, "żeby to było z algorytmu, a nie z łaski pańskiej".

Podkreślił, że w tym projekcie ustawy są "rzeczy głupie, nonsensowne, niespotykane na świecie", jak chociażby pomysł, żeby członków akademii wybierali "nie członkowie". Jego zdaniem jeszcze gorsza propozycja legislacyjna dotyczy instytutów PAN: "Widzimy, że nadzór ministra (ministra nauki i szkolnictwa wyższego Dariusza Wieczorka – PAP) bezpośredni nad instytutami może mieć katastrofalne skutki".

Jego zdaniem minister Wieczorek "oddał stery tego, co się dzieje w nauce, wiceministrowi Gduli, który ma specyficzną wizję". - Myślę, że ma przekonanie, że PAN to są leśne dziadki do zaorania - zasugerował wiceprezes PAN. Zaznaczył, że w kontaktach z ministerstwem brakuje dialogu "o tym, jakie są cele, a dopiero potem, jakie są rozwiązania". Zapytany, czy minister Gdula powinien się podać do dymisji, odpowiedział: "Myślę, że potrzebne są radykalne zmiany, być może także personalne. Nie jestem ani ministrem nauki, ani premierem, żeby o tym decydować, ale coś się musi zmienić".