Jak obniżyć koszty energii w firmie? 5 skutecznych sposobów

Od czego zacząć? Podstawą skutecznego ograniczenia kosztów energii jest przede wszystkim świadomość ilości zużywanej energii w przedsiębiorstwie oraz identyfikacja obszarów, w których to zużycie może być mniejsze.

Dlatego dobrym punktem rozpoczęcia prac może być własna pogłębiona analiza kosztów energii lub profesjonalny audyt energetyczny, który przedstawia szczegółową analizę zużycia energii oraz przegląd aktualnego stanu technicznego infrastruktury wykorzystywanej przedsiębiorstwie. Jednocześnie zawiera wykaz konkretnych działań modernizacyjnych, które wykazują największe oszczędności. Audyt to nie tylko raport – to narzędzie, które daje przedsiębiorcy solidne podstawy do podjęcia decyzji o wdrożeniu opłacalnych inwestycji.

Poniżej przedstawiamy energooszczędne rozwiązania których wdrożenie pozwala w krótkim czasie i bez wywracania do góry nogami budżetu zaobserwować oczekiwane efekty.

Oświetlenie to jeden z obszarów, w których oszczędności mogą być widoczne niemal od razu po wdrożeniu odpowiednich rozwiązań. Do sposobów tych należy nie tylko wymiana oświetlenia na energooszczędne typu LED, ale również montaż zaawansowanych systemów sterowania oświetleniem. W skład takich systemów wchodzą:

• czujniki ruchu i obecności, które powodują wyłączanie oświetlenia, gdy nikogo nie ma w pomieszczeniu;
• regulatory natężenia światła, dostosowujące intensywność oświetlenia do naturalnego światła dziennego;
• zegary astronomiczne (czujniki zmierzchu), automatycznie sterujące oświetleniem zewnętrznym w zależności od pory dnia;
• zegary z harmonogramem tygodniowym – załączanie i wyłączanie oświetlenia w ustalonych godzinach doby na podstawie zdefiniowanego harmonogramu.

Przykład?

Hurtowania spożywcza o powierzchni 2000 m2 – po wdrożeniu automatycznego systemu wyłączania oświetlenia (czujniki ruchu lub czujniki z opóźnionym wyłączeniem) uzyskała oszczędność 5% energii elektrycznej.

Według danych Parlamentu Europejskiego[¹] budynki odpowiadają za 40 proc. zużycia energii i 36 proc. emisji gazów cieplarnianych na terenie UE. Znaczna część tej energii wykorzystywana jest na ogrzewanie. Możemy jednak zmniejszyć zapotrzebowanie na energię do wytworzenia ciepła poprzez zmniejszenie wszelkiego rodzaju strat ciepła. Termomodernizacja to inwestycja, która wymaga większych nakładów, ale zapewnia uzyskanie długoterminowych oszczędności. Jej celem jest ograniczenie strat ciepła w budynkach, a co za tym idzie – zmniejszenie kosztów ogrzewania. Kluczowe działania w zakresie termomodernizacji to:

• docieplenie przegród budowlanych tj. ścian zewnętrznych, dachów i podłóg;
• wymiana okien i drzwi na modele o wysokiej izolacyjności;
• modernizacja źródeł ciepła;
• instalacja paneli fotowoltaicznych jako wsparcie energetyczne dla budynku.

Jak pokazują dane z audytów, efekty termomodernizacji zależą od stanu technicznego budynku. W przypadku starszych obiektów oszczędności mogą wynosić nawet 40 proc. na kosztach ogrzewania. Ważnym aspektem jest możliwość skorzystania z preferencyjnych kredytów ekologicznych czy dotacji unijnych, które mogą sfinansować sporą część inwestycji – wyjaśnia Agata Zieleniak, certyfikowana audytorka energetyczna z PKO Banku Polskiego.

W banku można ubiegać się o preferencyjne finansowanie, m.in. o kredyt ekologiczny z dotacją do 80% wydatków kwalifikowanych, kredyt inwestycyjny z gwarancją Biznesmax Plus lub Ekomax (dotacja do 20%). Dopłaty do kredytów są przekazywane za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego.

Smart metering to system pomiarowy, który zyskuje na coraz większej popularności wśród przedsiębiorców. W dużym skrócie – umożliwia on bieżący monitoring zużycia energii w firmie. Dzięki niemu w łatwy sposób możemy zidentyfikować obszary wymagające optymalizacji.

Jak to działa? Każdy obwód w instalacji (np. oświetlenie, klimatyzacja, urządzenia produkcyjne) jest opomiarowany, a dane przesyłane są do centralnego systemu. Dzięki temu przedsiębiorca może w czasie rzeczywistym sprawdzić zużycie energii oraz zauważyć ewentualne anomalie, które mogą pojawić się podczas użytkowania odbiorników energii.

Znam przypadek przedsiębiorstwa, które po analizie raportów smartmeteringowych stwierdziło, że klimatyzatory w biurach generują niespodziewanie wysokie zużycie energii. Okazało się, że urządzenia nie były serwisowane od dłuższego czasu, co zwiększało ich energochłonność. Dzięki tej wiedzy przedsiębiorca zredukował koszty zużycia energii elektrycznej o blisko 12 proc.– wyjaśnia Agata Zieleniak z PKO Banku Polskiego.

Magazyny czy sklepy wielkopowierzchniowe to miejsca, gdzie koszty ogrzewania są szczególnie wysokie. Jednym ze sposobów ich redukcji jest ograniczenie strat ciepła. Zainstalowanie kurtyn powietrznych nad drzwiami wejściowymi tworzy barierę powietrzną, która zapobiega upływie ciepła zimą, a latem ogranicza napływ ciepła do środka.

Kolejnym rozwiązaniem są destratyfikatory – specjalne wentylatory, które równomiernie rozprowadzają ciepło w wysokich pomieszczeniach, eliminując problem zimnych stref przebywania ludzi. Zatrzymajmy się na chwilę i wyjaśnijmy cały proces.

W wysokich budynkach, zjawisko konwekcji sprawia, że ciepłe powietrze unosi się ponad strefę przebywania ludzi i kumuluje się przy suficie. Ma to znaczenie zwłaszcza w obiektach o wysokości powyżej 5 metrów. Dzięki wspomnianym wentylatorom, ciepło to można sprowadzić do dolnych stref pomieszczeń zapewniając równomierny rozkład temperatury. Wdrożenie takiego typu rozwiązania może przyczynić się do redukcji kosztów energii na ogrzewanie nawet do 30% - wyjaśnia Agata Zieleniak.

W niektórych przypadkach hal i magazynów skutecznym sposobem może być również montaż podwieszanych sufitów, które zmniejszają kubaturę pomieszczenia, a tym samym ilość energii potrzebnej do jego ogrzania.

W wielu zakładach produkcyjnych znaczące ilości ciepła są bezpowrotnie tracone, mimo że można je efektywnie zagospodarować. Procesy technologiczne – takie jak sprężanie powietrza czy chłodzenie – generują duże ilości ciepła odpadowego, które zamiast uciekać do otoczenia, może zostać wykorzystane do innych celów.

Jak to osiągnąć? Montując wymienniki ciepła. W zakładach przemysłowych, gdzie układy sprężonego powietrza działają niemal non-stop, instalacja wymienników ciepła pozwala odzyskać energię z gorącego oleju sprężarkowego. To ciepło można następnie przeznaczyć do ogrzewania pomieszczeń przygotowania ciepłej wody użytkowej c.w.u. a nawet do procesów technologicznych.

Podobne rozwiązania związane z odzyskiem ciepła mają zastosowanie w branży spożywczej – od niewielkich sklepów osiedlowych po centra dystrybucyjne czy zakłady produkcji mrożonek. Ciepło odpadowe można odzyskać z układów chłodniczych stanowiących kluczowy element infrastruktury. Optymalizacja tych systemów lub odzysk ciepła odpadowego nie tylko obniża koszty operacyjne, ale także zwiększa efektywność energetyczną firmy.

[¹] Źródło: https://www.europarl.europa.eu/topics/en/article/20221128STO58002/energy-saving-eu-action-to-reduce-energy-consumption