Pisma behawioralne. Tak skarbówka "wychowuje" przedsiębiorców

Skarbówka potrafi napędzić stracha. Wysyła przedsiębiorcom pisma z informacją, że muszą terminowo płacić podatki. Nieważne, że nie mają żadnych zaległości i wzorowo wywiązują się z obowiązków. Urzędnicy uspokajają – to tylko "pisma behawioralne".

Pisma wysyłane przez KAS mają wpływać na zachowania przedsiębiorców
Źródło zdjęć: © PAP | Zdjęcie: Darek Delmanowicz/Kolaż: Money.pl
Marcin Lis

Jest połowa września. Pani Barbara wyjmuje ze skrzynki pocztowej listy. Jeden z nich zwraca jej szczególną uwagę. To pismo z Urzędu Skarbowego, wysłane bez polecenia.

Szybki rzut oka na treść. Pierwsze słowa od razu sprawiają, że człowiek się poci.

"W związku z brakiem odnotowania wpłat zaliczek miesięcznych na podatek dochodowy od osób fizycznych w 2019 r. z tytułu pozarolniczej działalności, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Piasecznie przypomina, iż zgodnie z artykułem 44 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągi roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy" – to wyjątkowo długie zdanie nie wróży nic dobrego.

PIT, CIT i VAT na jednym rachunku. Od nowego roku rusza projekt: witraż. O co chodzi?

Kolejne słowa tylko zwiększają niepokój. Urzędnik przypomina, że zaliczki na podatek dochodowy trzeba opłacać do 20 dnia miesiąca, a ewentualne nieuregulowanie w terminie "może wiązać się z wieloma niekorzystnymi konsekwencjami".

Wśród konsekwencji znajdują się odsetki czy nawet egzekucja należności. "Uporczywe nieuregulowanie zobowiązań podatkowych w terminach płatności może wiązać się z sankcjami karnymi skarbowymi" - podsumowuje naczelnik skarbówki z Piaseczna.

Trochę straszą, trochę przypominają

Gdy pierwszy szok mija, pani Barbara dzwoni do księgowej, sprawdza historię przelewów i upewnia się, że wszystkie podatki zapłaciła w terminie. Chwilę później dzwoni pod wskazany w liście numer i próbuje ustalić szczegóły. Słyszy, że skoro pieniądze przelała w terminie, nie powinna się przejmować, bo podobne pisma otrzymało wielu przedsiębiorców.

Jak to możliwe? Jakim cudem skarbówka pisze do uczciwych przedsiębiorców o "braku odnotowania wpłat zaliczek miesięcznych na podatek dochodowy"? Rozsyłanie listów do regularnie płacących zobowiązania osób wydaje się pomysłem nietypowym, więc pytamy o całą akcję Krajową Administrację Skarbową.

"Była to jedynie forma przypomnienia o obowiązku obliczania i wpłacania zaliczek. Nie wiązało się to z jakimikolwiek czynnościami kontrolnymi" - zapewniają nas pracownicy KAS. Równocześnie otrzymaliśmy wyjaśnienie, że adresatami listów mogły być zarówno osoby, które płaciły podatek w 2018 r., ale już nie w 2019 r., jak i przedsiębiorcy, którzy regulowali swoje zobowiązania w terminie, ale mogli pomylić okres rozliczeniowy czy numer konta.

"Można to wyjaśnić w urzędzie skarbowym" - zapewnia w przesłanym money.pl stanowisku KAS i wyjaśnia, że list był przykładem pisma behawioralnego.

Eksperyment sprzed czterech lat

Pisma behawioralne pojawiły się w Polsce w 2015 r., gdy poznańska i zielonogórska skarbówka sprawdzały ich skuteczność na ponad 30 tysiącach podatników. W uproszczeniu chodziło o to, by przedsiębiorcom mającym skłonności do opóźniania płatności wysyłać pisma - co bardzo istotne - sformułowane w zrozumiały sposób.

W dodatku pisma nie stanowiły klasycznego upomnienia czy wezwania do zapłaty, ale przypomnienie o obowiązku wraz z odwołaniem do konieczności spełniania obywatelskiego obowiązku. Informacja o możliwej karze w pismach była jedynie ostrzeżeniem.

Skutki badania przyniosły oczekiwany efekt, co doprowadziło do włączenia pism behawioralnych w arsenał środków stosowanych przez skarbówkę. Ta informacja powinna raczej ucieszyć przedsiębiorców - urzędnicy zrozumieli, że sposób przekazywania informacji obywatelom może wpływać na ich postawy. I proste przypomnienie zamiast korzystania z "twardych" opcji - upomnień, ponagleń czy kar - może przynieść pożądane zachowanie obywateli.

Tyle tylko, że w przypadku pani Barbary, trudno mówić o "prostym" przypomnieniu.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Wybrane dla Ciebie
Na Wyspach chcą przekazać miliardy Ukrainie z zamrożonych rosyjskich aktywów
Na Wyspach chcą przekazać miliardy Ukrainie z zamrożonych rosyjskich aktywów
Wiceprezydent USA ostrzega UE przed nałożeniem kary na platformę X
Wiceprezydent USA ostrzega UE przed nałożeniem kary na platformę X
Firmowe samochody tylko na prąd? Oto plan UE
Firmowe samochody tylko na prąd? Oto plan UE
Biorą kredyty na wyższe kwoty niż Polacy. "To zaskakujące"
Biorą kredyty na wyższe kwoty niż Polacy. "To zaskakujące"
Budowa bez pozwolenia. Sejm poparł poprawki Senatu
Budowa bez pozwolenia. Sejm poparł poprawki Senatu
Więzienie za rażące przekroczenie limitu prędkości. Ustawa trafi do prezydenta
Więzienie za rażące przekroczenie limitu prędkości. Ustawa trafi do prezydenta
Nowelizacja ustawy górniczej. Sejm przegłosował odprawy dla górników
Nowelizacja ustawy górniczej. Sejm przegłosował odprawy dla górników
Sejm za ujednoliceniem sposobu obliczania powierzchni użytkowej mieszkania
Sejm za ujednoliceniem sposobu obliczania powierzchni użytkowej mieszkania
Ambasador USA: Polska to jeden z cudów tego świata
Ambasador USA: Polska to jeden z cudów tego świata
Zapłacą ludziom za wymianę okien. Lotnisko rusza z akcją
Zapłacą ludziom za wymianę okien. Lotnisko rusza z akcją
Nagły zwrot Amerykanów. Zmieniają decyzję ws. rosyjskiego giganta
Nagły zwrot Amerykanów. Zmieniają decyzję ws. rosyjskiego giganta
Szybka kolej połączy Londyn i Niemcy. Podpisano memorandum
Szybka kolej połączy Londyn i Niemcy. Podpisano memorandum