O systemie kaucyjnym w Polsce słyszymy już od kilku lat. Teraz jednak zapowiedzi polityków zaczynają nabierać kształtów. W kwietniu Ministerstwo Klimatu i Środowiska przedstawiło projekt ustawy przewidujący, że do jednorazowych butelek z plastiku do 3 litrów, szklanych butelek wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowych puszek o pojemności do 1 litra będzie doliczane 50 gr kaucji. Konsumenci będą mogli je odzyskać po oddaniu opakowania.
Prezydent Andrzej Duda podpisał zresztą też już inną ustawę dotyczącą plastiku. Chodzi o rozszerzoną odpowiedzialność producentów (ROP) w związku ze wprowadzaniem na rynek produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Zgodnie z zapisami ustawy przedsiębiorcy będą zobowiązani m.in. do wnoszenia opłat, np. 20 gr od 1 kg wprowadzonego do obrotu produktu lub 3 grosze za jedną sztukę. Konkretne kwoty znajdą się w rozporządzeniu resortu klimatu.
System kaucyjny od 2025 r. Branża: to nierealny termin
W projekcie ustawy dotyczącym systemu kaucyjnego pojawił się też konkretny termin wejścia w życie nowych przepisów: 1 stycznia 2025 r. Przedstawiciele Polskiej Federacji Producentów Żywności i Browarów Polskich wprost mówią, że jest to termin niemożliwy do osiągnięcia.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Ze względu na znaczące opóźnienie w procedowaniu projektu ustawy o systemie kaucyjnym stanowiącego ramy prawne dla powstania systemu kaucyjnego w Polsce, zbudowanie i uruchomienie efektywnego systemu zaledwie w ciągu kilkunastu miesięcy, jakie pozostaną od momentu wejścia w życie przedmiotowej ustawy rozpatrzonej dopiero przez Komisję Prawniczą do 1 stycznia 2025 r., jest niemożliwe. Stwarza to realne ryzyko obciążenia polskiej branży napojowej wysokimi karami w postaci opłat produktowych z tytułu braku realizacji zbiórki opakowań i odpadów opakowaniowych w systemie kaucyjnym, które ostatecznie obciążą całe społeczeństwo i wpłyną na wysokość inflacji w Polsce – piszą producenci w liście do premiera.
Rzeczywiście, o pracach nad systemem kaucyjnym przedstawiciele rządu informowali już w 2021 r. Mimo to projekty ustaw, które były dotychczas prezentowane, przepadały na etapie konsultacji. Jednak MKiŚ dąży do wprowadzenia systemu, gdyż naglą go do tego unijne przepisy, które zakładają, że w państwach członkowskich systemy takie powinny obowiązywać od 2025 r.
"Rzeczpospolita" zauważyła też w ostatnich tygodniach, że nawet jeżeli w najbliższym czasie rządowi uda się przyjąć projekt ustawy o systemie kaucyjnym, to prace nad nią może opóźnić obowiązkowy czas notyfikacji. To okres pozostawiony dla Komisji Europejskiej, w którym może ona ocenić krajowe rozwiązania. A czas w tej chwili dla producentów jest na wagę złota, gdyż ustawa o ROP już wkrótce wejdzie w życie. A nakłada ona kary na przedsiębiorców za niezrealizowane cele zbiórki odpadów z rynku.
Producenci chcą opóźnienia terminu wejścia systemu kaucyjnego
Dlatego też Polska Federacja Producentów Żywności i Browarów Polskich w liście do rządu apeluje o wydłużenie terminu wejścia w życie systemu kaucyjnego o rok do 1 stycznia 2026 r. Przynajmniej w przypadku metalowych puszek i butelek szklanych wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra.
Argumentują to faktem, że w państwach, gdzie wprowadzono już system kaucyjny, jego przygotowanie zajmowało minimum dwa lata, a czasem i więcej. Dlatego też okres, jaki przewiduje rząd na zrealizowanie tego obowiązku, jest – w ich ocenie – niemożliwy do osiągnięcia.