Tak Chiny przechytrzyły Trumpa? "Są w lepszej pozycji"

Prezydent USA Donald Trump w środę ogłosił, że porozumienie ws. ram handlowych z Chinami zostało osiągnięte, a teraz uzgodnienia trafią na biurka przywódców obu państw. Rozmowy dotyczyły dostaw metali ziem rzadkich (do USA), a także dostępu (Chin) do chipów, etanu i technologii z Ameryki.

Do sprawy Trump "dorzucił" kwestię wjazdu chińskich studentów do Stanów Zjednoczonych. Obie strony zgodziły się utrzymać efektywne stawki celne na poziomie 55 proc. dla importu do USA i 10 proc. dla importu do Chin. W sprawie wciąż jednak brakuje odniesienia najwyższych władz w Pekinie.

To, co się wydarzyło w Londynie (druga runda negocjacji USA-Chiny - przyp. red.), pokazuje, że Chińczycy są w lepszej pozycji. To, co robi Trump, wycofując się z części ceł, a teraz ogłaszając daleko idące porozumienia, które nie wiadomo czy zostaną zrealizowane, to przekonuje Chińczyków - mówi money.pl dr Marcin Przychodniak, analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, ekspert ds. Chin.

"Financial Times" podał, że przedstawiciele zachodnich firm skarżą się, iż Chiny żądają poufnych informacji biznesowych, w tym szczegółów produkcji, w ramach procesu zatwierdzania eksportu pierwiastków rzadkich. To budzi obawy o potencjalne niewłaściwe wykorzystanie danych i ujawnienie tajemnic handlowych. Wymóg ten stawia ministerstwo handlu w Pekinie.

Natomiast "Wall Street Journal" poinformował, że Chińczycy co prawda zgodzili się na eksport pierwiastków ziem rzadkich, ale - jak przekazały dziennikowi osoby zaznajomione ze sprawą - Pekin wprowadzi 6-miesięczne licencje eksportowe dla amerykańskich producentów samochodów. "To daje Pekinowi przewagę w przypadku ponownego zaostrzenia się napięć handlowych, a jednocześnie zwiększa niepewność dla amerykańskiego przemysłu" - czytamy.

Ekspert PISM podkreśla, że Chińczycy prowadzą w tych realiach proces negocjacyjny w taki sposób, że "trochę się wycofują, pewne rzeczy odpuszczają, ale unikają mówienia o konkretnym porozumieniu". - Prezentują Trumpa jako coraz bardziej uzależnionego od porozumienia z Chinami - dodaje analityk PISM. Podkreśla, że Pekin będzie chciał kontynuować taki proces, zabezpieczając się takimi wymogami jak - wspominane -kilkumiesięczne limity eksportowe na pierwiastki ziem rzadkich, czy żądanie poufnych danych biznesowych od zachodnich firm.

Jaki wydźwięk miałoby spotkanie Trump-Xi, finalizujące proces części ustaleń chińsko-amerykańskich? - To jest ta symbolika, jakiej potrzebuje przede wszystkim partia komunistyczna, ale i globalne Południe - uważa nasz rozmówca. Analityk ds. Chin zaznacza, że nawet pomimo ustaleń, takich jak w Genewie czy Londynie, strony będą trzymały się swoich obostrzeń. Chińczycy - metali ziem rzadkich, magnesów, a Amerykanie - sektora półprzewodników i nowoczesnej technologii. - Dla Chińczyków to jest ważne, oni mają zapóźnienie i chcieliby skorzystać z tych (amerykańskich) produktów - dodaje ekspert.

Miles Yu, dyrektor China Center w Hudson Institute, ocenił na łamach "Washington Times", że dla Chińczyków "widok prezydenta USA stojącego ramię w ramię z Xi (Jinpingiem) będzie przekazywany jako dowód, że ich przywódca jest niekwestionowany i szanowany na arenie międzynarodowej".

Co gorsza, całe to widowisko podąża za znaną chińską taktyką: eskalować napięcie, a następnie oferować 'współpracę' jako antidotum. To strategia zrodzona nie z polityki, ale z manipulacji leninowskiej - podkreśla Miles Yu.

I przytacza przykłady z historii, gdy chińscy przywódcy (Mao Zedong i Deng Xiaoping) wykorzystywali wizyty przedstawicieli władz USA, w tym prezydenta Nixona w 1972 roku, "jako broń, aby przywrócić ich upadający mandat do rządzenia". - (...) Ameryka działa w sferze namacalnej: identyfikuje problem, negocjuje warunki, wdraża rozwiązanie. Chiny działają w sferze percepcji, ideologii i władzy - komentuje dyrektor China Center.

Philip A. Luck, dyrektor Centrum Studiów Strategicznych i Międzynarodowych w Waszyngtonie (CSIS), były analityk ekonomiczny w Departamencie Stanu USA, ocenia, że Chińczycy przygotowali swoją infrastrukturę petrochemiczną z myślą o tego rodzaju zakłóceniach w dostawach ze strony USA.

- Gdy dostawy etanu z USA zostają odcięte, chińskie zakłady nie zostają zamknięte, po prostu spalają więcej nafty. Tak, to zwiększa koszty, ale oczekuje się, że produkcja będzie kontynuowana w dużej mierze bez zakłóceń (...). Biorąc pod uwagę nieskuteczność działań USA, Chiny muszą zrobić niewiele, aby zareagować natychmiast - ocenia dyrektor CSIS.

Ekspert dodaje, że Chiny dostosowują swój miks surowców przy ograniczonych kosztach do swojego przemysłu petrochemicznego, podczas gdy producenci z USA stają w obliczu poważniejszych zakłóceń w łańcuchu dostaw. - Konkurencja gospodarcza z Chinami wymaga wyrafinowanej, trwałej i strategicznie spójnej polityki. Chiński system, pomimo wszystkich swoich wad, jest zdolny do długoterminowego planowania. Chińscy decydenci dokładnie badają amerykańską politykę handlową, identyfikują słabości i niespójności oraz projektują odpowiedzi, które minimalizują szkody, wykorzystując jednocześnie błędy USA - konkluduje Philip A. Luck.

Według raportu Banku Światowego z 10 czerwca, zawirowania związane z cłami doprowadziły do ​​obniżenia prognoz wzrostu dla prawie 70 proc. gospodarek. BŚ przewiduje, że globalny wzrost spowolni do 2,3 proc. w tym roku, o prawie pół punktu procentowego względem wcześniejszej prognozy. To najniższy wynik od kryzysu finansowego w 2008 r. Nie przewiduje się natomiast globalnej recesji.

Państwem, które najmocniej odczuje obniżenie prognoz rozwoju, są Stany Zjednoczone. Produkcja USA ma zwolnić do 1,4 proc. w tym roku, z prognozowanym 2,8 procent jeszcze w ubiegłym roku. W Chinach przewiduje się, że wzrost gospodarczy spowolni z 5 do 4,5 proc., a w ocenie BŚ rządowe wsparcie "pomoże podtrzymać chińską konsumpcję i inwestycje.- Poza Azją rozwijający się świat staje się strefą wolną od rozwoju — powiedział Indermit Gill, główny ekonomista i starszy wiceprezes ds. ekonomii rozwoju w Grupie Banku Światowego.

Bartłomiej Chudy, dziennikarz money.pl