Zarządzanie ryzykiem w czasie kryzysu

Ryzyko to zjawisko niejednorodne i złożone, które jest obecne praktycznie w każdej płaszczyźnie naszego życia, zarówno gospodarczej, jak i naukowej. Zarządzanie ryzykiem pozwala utrzymać je w odpowiednich ramach i zauważać jego negatywne skutki.

– W trudnych czasach należy zarządzać ryzykiem przede wszystkim w sposób efektywny – mówi Monika Gorgoń. I dodaje: – Zarówno kryzys pandemiczny, jak i kolejne kryzysy, ten związany z wojną w Ukrainie czy obecne: energetyczny i żywnościowy, pokazały, że spółki, które mają efektywne systemy zarządzania ryzykiem, łatwiej sobie radzą z trudnymi sytuacjami. Spółki, które mają mniej efektywne, przestarzałe systemy, narażone są na wszelkie ryzyka związane z niewypłacalnością, a nawet upadłością.

Pandemia Covid-19, wybuch wojny w Ukrainie oraz związane z nimi kryzysy, będące konsekwencjami tych wydarzeń, wymusiły zmiany w zarządzaniu ryzykiem.

– "Czarne łabędzie" to określenie na zjawiska, które są nieprzewidywalne, powodują ogromne skutki w funkcjonowaniu całych gospodarek. To one sprawiły, że musieliśmy spojrzeć inaczej na zarządzanie ryzykiem, ale nie w sposób silosowy, czyli patrzymy tylko na poszczególne ryzyka w organizacji, a w sposób systemowy, czyli wymusiły spojrzenie na całą strategię zarządzania ryzykiem w organizacji, jej aktualizację, weryfikację i stworzenie odpowiednich planów awaryjnych i planów postępowania z ryzykiem – tłumaczy Gorgoń.

Kryzys pandemiczny, wojna w Ukrainie i następstwa tych wydarzeń odsłoniły nowe ryzyka.

– Jednym z kluczowych ryzyk, jest ryzyko związane z outsourcingiem i łańcuchami dostaw. W związku z tym ważne jest, aby patrzeć na ryzyko podmiotów trzecich, czyli z kim mamy umowy, czy ci dostawcy mają odpowiednie systemy zarządzania ryzykiem, czy mają plany awaryjne na ryzyko koncentracji i weryfikację tego, czy dany podmiot jest w stanie dostarczyć nam zakładane produkty lub świadczyć usługi. Kolejny kryzys jest związany z bezpieczeństwem pracowników i tzw. erozją kultury organizacyjnej – mówi Gorgoń.

Wybuch pandemii spowodował, że zdecydowana większość firm wprowadziła pracę zdalną, następnie pojawił się nowy tryb pracy – praca hybrydowa. Prawdopodobnie już nigdy nie wrócimy do modelu pracy stacjonarnej sprzed 2020 r. Ta sytuacja wprowadziła nowe ryzyka, a najbardziej wpłynęła na ryzyko regulacyjne, które wiąże się bezpośrednio z wprowadzeniem nowych zasad dotyczących pracy z domu oraz stworzeniem nowych standardów struktury organizacyjnej. Trzeba również podkreślić, że praca zdalna wpłynęła na ryzyko związane z cyberbezpieczeństwem i ochroną danych osobowych.

– Pandemia zainicjowała ewolucję technologiczną, co jest ogromnym plusem. Giełda Papierów Wartościowych stara się korzystać z rozwoju technologicznego. Wprowadzamy automatyzację procesów, sztuczną inteligencję. Stworzyliśmy także własne, technologiczne ramie – spółkę GPW Tech, która zajmuje się tworzeniem nowych rozwiązań dla rynku kapitałowego – wyjaśnia Monika Gorgoń. – Z drugiej strony rewolucja technologiczna, digitalizacja wszelkich procesów, praca zdalna spowodowały, że w ogromnej mierze mamy do czynienia z ryzykiem cyberbezpieczeństwa i z danymi osobowymi. Jesteśmy bardzo narażeni na ryzyko reputacji z tym związane, jak również kradzież danych – kontynuuje.

Monika Gorgoń zwróciła również uwagę na ryzyko regulacyjne, które możemy podzielić na: ryzyko prawne, czyli ryzyko zmian w prawie i prawidłowej interpretacji oraz ryzyko braku zgodności związane z prawidłową implementacją właściwych rozwiązań dla swojej organizacji. Zagrożenia regulacyjne wynikające z częstych zmian w przepisach prawa oraz rozbieżności interpretacyjnych stanowią coraz większe wyzwanie, zwłaszcza dla pomiotów funkcjonujących na rynku regulowanym. Tempo wprowadzanych zmian wymaga od przedsiębiorców elastyczności i umiejętności dynamicznego dostosowania się do obowiązującego stanu prawnego.

– Brak właściwej implementacji przepisów wiąże się z sankcjami finansowymi i reputacyjnymi – podkreśla Monika Gorgoń.

Zmienia się model inwestora – coraz częściej poszukujemy tzw. "czystych przedsiębiorstw", które nie są uwikłane w skandale korupcyjne i przestrzegają prawa. W obecnych czasach spółka nie musi wykazać tylko swoich dobrych wyników finansowych, aby być atrakcyjną dla inwestora. Obserwacje Giełdy Papierów Wartościowych wskazują, że taki model inwestora jest trendem przyszłości i nowoczesnego rynku finansowego, rynku kapitałowego.

– Żyjemy w bardzo trudnych, ale ciekawych czasach – podsumowuje Monika Gorgoń. – Zamknięcie w domach, wojna, kryzys energetyczny, żywnościowy, czyli te "czarne łabędzie", to coś, z czym musimy sobie poradzić. Jednym z elementów, który może nam pomóc, jest efektywny system zarządzania ryzykiem, z odpowiednimi planami naprawczymi, może pozwolić nam zachować stabilizację i bezpieczeństwo. Nieefektywny sposób zarządzania ryzykiem powoduje, że radzimy sobie gorzej w sytuacjach kryzysowych, a w skrajnych przypadkach możemy doprowadzić do niewypłacalności, albo upadłości spółki – wyjaśnia.

– Efektywny system zarządzania, to system który jest dostosowany zarówno do organizacji, jak również przewidujący zagrożenia, jakie mogą się pojawić. Taki system powinien być często aktualizowany oraz posiadać opracowane plany przygotowujące na różne sytuacje i posiadanie gotowych strategii, uruchamianych w odpowiedzi na materializację konkretnego zagrożenia – wyjaśnia Monika Gorgoń.

Więcej informacji na www.polskamocbiznesu.pl i https://www.gpw.pl/.