Zasiłek pogrzebowy w górę. "W końcu"

Wysokość zasiłku pogrzebowego została ustalona na 4000 zł w 2011 r. i od tego czasu mimo wielu zapowiedzi nie została podwyższona. Od wielu lat wskazywałem, że tego rodzaju świadczenie powinno zostać zwaloryzowane albo powiązane jako np. 150 proc. lub 175 proc. płacy minimalnej albo równowartość przeciętnego wynagrodzenia.

Pomimo wielu zapowiedzi w tym deklaracji wicepremiera Jacka Sasina z lata 2023 r., nie nastąpiła zmiana w tym zakresie. Podwyżka zasiłku pogrzebowego była jedną z zapowiedzi zarówno Lewicy, jak i Koalicji Obywatelskiej. Wszystko wskazuje na to, że w końcu uda się dokonać podwyżki tego świadczenia.

Proponowana regulacja oprócz podwyższenia kwoty zasiłku pogrzebowego z 4000 zł do 7000 zł zmierza również do zapewnienia corocznego wzrostu kwoty zasiłku pogrzebowego i utrzymania jego funkcji w przyszłości, bez potrzeby interwencji ustawodawcy. Ministerstwo rodziny proponuje, żeby kwota zasiłku pogrzebowego była podwyższana co roku, w marcu, o wskaźnik inflacji za rok poprzedni. To dobrze, że ustawa to gwarantuje. Im więcej takich mechanizmów tym lepiej. Dzięki temu tworzone są rozwiązania systemowe.

Jak wskazano w uzasadnieniu, obecnie koszty zwykłego pogrzebu w Polsce wynoszą minimum 8-10 tys. zł. Koszty te są różne w zależności od regionu. W większych miastach ceny są zwykle wyższe niż na wsi czy w mniejszych miejscowościach. Zasiłek pogrzebowy służy pokryciu kosztów urządzenia zwyczajowo przyjętych w danej kulturze obrzędów związanych ze śmiercią i pożegnaniem osoby zmarłej. Celem tego świadczenia jest pokrycie większości normalnych, typowych i powszechnie przyjętych kosztów pogrzebu.

W artykule zostały opisane założenia do ustawy. Ostateczne brzmienie przepisów może jeszcze ulec zmianie na etapie prac legislacyjnych.

Zasiłek pogrzebowy przysługuje (jeżeli pokryli koszty pogrzebu):

• członkom rodziny,
• pracodawcy,
• domowi pomocy społecznej,
• gminie,
• powiatowi,
• osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego,
• osobie obcej.

Przy przyznawaniu zasiłku członkowie rodziny to:

• małżonek (wdowa i wdowiec), także pozostający w separacji orzeczonej wyrokiem sądu,
• rodzice, ojczym, macocha oraz osoba przysposabiająca,
• dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,
• dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej,
• inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności,
• rodzeństwo,
• dziadkowie,
• wnuki,
• osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.

Zasiłek pogrzebowy przysługuje po śmierci:

• osoby, która ma przyznaną emeryturę lub rentę,
• osoby, która ma przyznaną emeryturę pomostową,
• osoby, która jest ubezpieczona w ZUS,
• osoby, która ma przyznane nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,
• osoby, która zmarła w czasie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu ubezpieczenia,
• osoby, która w dniu śmierci nie miała przyznanej emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do jej uzyskania,
• cywilnej niewidomej ofiary działań wojennych, która pobierała świadczenie pieniężne,
• osoby, która pobierała świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny,
• osoby, która pobierała rentę socjalną,
• osoby, która zmarła wskutek wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach,
• osoby, która pobierała rentę z tytułu wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach,
• członka rodziny osoby wymienionej w punktach 1–4, 8 i 11.

Planowany termin przyjęcia projektu ustawy przez Radę Ministrów to drugi kwartał 2024 roku.

Oskar Sobolewski, ekspert emerytalny i rynku pracy w HRK Payroll Consulting