Wspólną deklarację podatkową na preferencyjnych warunkach mogą w Polsce złożyć tylko małżeństwa. Nie dotyczy ona konkubinatów. Mogą z niej skorzystać jednak również wdowy i wdowcy, a nawet rozwodnicy. Ale nie wszyscy. Trzeba spełnić kilka kryteriów.
Kto może wspólnie się rozliczyć?
W przypadku małżeństwa warunek jest taki, że musi ono trwać przez cały rok podatkowy, poprzedzający rok, w którym się rozliczamy z urzędem podatkowym. W przypadku nowożeńców skutek zawarcia związku małżeńskiego następuje więc dopiero w drugim roku jego trwania.
Jest jeszcze jeden ważny warunek: między małżonkami musi istnieć wspólność majątkowa małżeńska. W przeciwnym razie, gdy mają rozdzielczość majątkową, nie będą oni mogli wspólnie się rozliczyć.
Jeśli chodzi o wdowy i wdowców, Ministerstwo Finansów stoi na stanowisku, że ze wspólnego rozliczenia podatków mogą skorzystać tylko te osoby, których współmałżonek zmarł w czasie trwania roku podatkowego, a małżeństwo zostało zawarte jeszcze przed rozpoczęciem się roku podatkowego (czyli roku, za który się rozliczamy) lub osoba zmarła już po upływie tego roku, ale jeszcze przed rozliczeniem się z fiskusem.
Przepisy dopuszczają również wspólne rozliczenie rozwodników, o ile przed rozwodem małżonkowie ci mieli ustanowioną wspólność majątkową, a uprawomocnienie się wyroku rozwodowego nastąpiło już w kolejnym roku podatkowym.
W tym przypadku ważna jest więc data, kiedy wyrok sądowy się uprawomocnił, a nie kiedy został orzeczony. Jeśli zatem małżonkowie byli małżeństwem od co najmniej 2019 r., a w 2020 r. rozwiedli się, ale wyrok uprawomocnił się dopiero w 2021 r. – mogą skorzystać z ulgi.
Małżeństwo z cudzoziemcem i zagraniczny przychód
Sytuacja komplikuje się, jeśli ze wspólnego rozliczenia się chce skorzystać małżeństwo mieszane tj. obywatela polskiego z cudzoziemcem lub gdy oboje małżonkowie są cudzoziemcami.
Ustawodawca dopuszcza w takiej sytuacji wspólną deklarację podatkową tylko wtedy, gdy oboje są rezydentami podatkowymi w Polsce i zamieszkują na obszarze Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii, a 75 proc. ich całkowitego przychodu jest opodatkowana w Polsce
Podatnicy będący polskimi rezydentami podatkowymi zapominają, że dochody uzyskiwane przez nich ze źródeł za granicą (czyli np. za pracę poza Polską) muszą zostać wykazane na polskim zeznaniu podatkowym.
- W przypadku polskiej rezydencji podatkowej, uzyskiwaniu dochodów zwolnionych na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (mechanizm opodatkowania w Polsce wg tzw. efektywnej stawki podatkowej), wspólne rozliczenie małżonków nie zawsze może okazać się dla małżonków finansowo korzystne – przypomina Patrycja Turowska, konsultantka w Zespole People Advisory Services w Dziale Doradztwa Podatkowego EY.
Jak dodaje, takie rozliczenie może spowodować, że osoba o niższych dochodach nie skorzysta z najniższej stawki podatkowej.
Komu się opłaca wspólny PIT?
Wspólne rozliczenie się pod uwagę powinni brać przede wszystkim ci małżonkowie, z których jedno nigdzie nie pracuje i nie osiąga żadnego przychodu lub jego przychód jest na tyle niski, że mieści się on w skali podatkowej (czyli nie przekracza rocznie kwoty 85 528 zł).
Z reguły im większa różnica w przychodach obu małżonków, tym korzyść z preferencyjnego rozliczania się jest większa, ponieważ przychody małżonków są sumowane, a następnie dzielone na dwie osoby.
By sprawdzić, czy wspólne rozliczenie jest opłacalne, można skorzystać z kalkulatorów dostępnych w sieci, które pokażą różnicę w podatkach rozliczanych wspólnie i osobno.
Będzie podatek od mediów. Rząd ujawnił szczegóły
Wykluczenia ze wspólnego opodatkowania
Nie każdy przychód można rozliczyć wspólnie z małżonkiem. Wspólnej deklaracji nie złożą ci, którzy rozliczają się z fiskusem na zasadach preferencyjnych, czyli są na podatku liniowym, karcie podatkowej lub ryczałcie.
Ponadto wspólnej deklaracji nie podlega przychód uzyskiwany m.in. z najmu nieruchomości czy transakcji na giełdzie albo sprzedaży papierów wartościowych.
Inaczej mówiąc, ci, którzy składają deklarację PIT 28 lub PIT 38, nie będą mogli przychodów w nich uwzględnionych włączyć do wspólnej deklaracji z mężem lub żoną, natomiast jeśli osoby te również pracują i odprowadzają podatki wg skali, tę część swoich przychodów z pracy mogą rozliczyć z małżonkiem.
Co się zmieniło w przepisach?
W ostatnich latach nastąpiły istotne zmiany w przepisach dotyczących wspólnych rozliczeń małżeńskich. Po pierwsze, małżonkowie, którzy złożą deklarację po terminie, tj. po 30 kwietnia - nie tracą obecnie już prawa do preferencyjnego rozliczenia się, jak miało to miejsce wcześniej.
Po drugie, osoby, które rozliczyły się za lata 2018 i 2019 samodzielnie, a chciałby to skorygować i rozliczyć się wspólnie z małżonkiem, mogą taką korektę zeznania złożyć i zostanie ona uwzględniona.
Po trzecie, przy składaniu deklaracji małżeńskiej wystarczy podpis tylko jednego małżonka. Domniemywa się, że druga osoba wyraziła zgodę na taką formę rozliczenia.
Twój e-PIT – jak się rozliczyć wspólnie
Osoby, które w ubiegłym roku nie rozliczały się wspólnie z małżonkiem, a w tym roku chciałaby z tej formy skorzystać przy pomocy platformy internetowej Twój e-PIT, mogą to zrobić w następujący sposób: najpierw jedno z małżonków loguje się do systemu i zmienia formę opodatkowania na wspólną z małżonkiem, a następnie drugi z małżonków musi się uwierzytelnić, podając wymagane przez system dane (kwotę podatku należnego za 2019 r.).
System sam zaciąga wszystkie dane dotyczące przychodów małżeństwa i generuje propozycję wspólnego rozliczenia, wliczając w to ulgę na dzieci, jeśli taka była używana w poprzednim roku podatkowym. Inne ulgi podatkowe podatnicy muszą już nanieść w e-formularzu własnoręcznie.
Co ważne, jeśli małżonkowie korzystają wspólnie z rozliczenia poprzez Twój e-PIT, drugi małżonek nie musi już logować się do e-urzędu i odrzucać zeznania, które system wygenerował tylko dla niego. Zeznanie to zostanie anulowane automatycznie przez system.