Umowa na okres próbny to zazwyczaj podstawowa forma umowy zawierana pomiędzy pracodawcą a pracownikiem zatrudnionym po raz pierwszy. Warto wiedzieć czym dokładnie charakteryzuje się umowa na okres próbny i jakie prawa przysługują wówczas pracownikowi.
Umowa na okres próbny w prawodawstwie
Sąd Najwyższy wydał nawet wyrok dotyczący umowy o pracę na okres próbny (wyrok z dnia 4 września 2013 roku II PK 358/12). Zgodnie z nim cechą charakterystyczną umowy na okres próbny jest jej usługowy charakter wobec innych umów. Jej zadaniem jest wypróbowanie pracownika przed zatrudnieniem go na stałe. Umowa na okres próbny ma taką konstrukcję, która pozwala na jej niekłopotliwe rozwiązanie na wypadek niepomyślnego zakończenia takiej próby.
Umowa na okres próbny nie może zostać zawarta z pracownikiem młodocianym w celu przygotowania zawodowego.
Umowa na okres próbny – budowa
Umowa na okres próbny jest formą umowy o pracę, dlatego zawierać musi bardzo podobne elementy. W szczególności musi być w niej zawarty rodzaj pracy, miejsce jej wykonywania, wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, wymiar czasowy i termin rozpoczęcia. Umowę na okres próbny zawiera się na piśmie.
Osoba, która ma zacząć pracować na danym stanowisku, uzyskać musi odpowiednie orzeczenie lekarskie. Na jego podstawie stwierdzić można brak przeciwwskazań do objęcia określonego stanowiska. Pracownik musi przejść również szkolenie BHP. Koszt zarówno lekarza, jak i szkolenia zawsze jest pokrywany przez pracodawcę.
Umowa na okres próbny – szczegółowe warunki zatrudnienia
Umowa na okres próbny może być zawarta między pracodawcą lub pracownikiem na okres nie dłuższy niż trzy miesiące. Prawne możliwości zawarcia tej umowy to tylko i wyłącznie sprawdzenie kompetencji pracownika zatrudnionego na określonym stanowisku.
Umowa na okres próbny z jednym pracownikiem zawarta może być tylko raz. Od tej zasady obowiązują jednak dwa wyjątki. Pierwszy to zatrudnienie konkretnego pracownika na innym stanowisku, a drugi to upłynięcie co najmniej trzech lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy, jeżeli pracownik ma zostać zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy. Ustawodawca pozwala na jednokrotne ponowienie takiej umowy.
Pracownikowi, który jest zatrudniony w pełnym wymiarze godzin, przysługuje minimalne wynagrodzenie brutto zgodne z aktualnym minimalnym wynagrodzeniem. W trakcie trwania umowy na okres próbny pracownik nabywa również praw do urlopu wypoczynkowego. Za każdy przepracowany miesiąc jest to 1/12 urlopu wypoczynkowego w przepracowanym roku.
Umowa na okres próbny – rozwiązanie
Rozwiązanie stosunku pracy, który nawiązany został na podstawie umowy na okres próbny nastąpić może zarówno za porozumieniem stron, jak i w formie wypowiedzenia. Rozwiązanie umowy o pracę na podstawie porozumienia stron charakteryzuje się swoją dobrowolnością. Dwie strony umowy wyrazić muszą na nią swoją zgodę. Nie wymagane jest wówczas uzasadnienie takiej decyzji. Strony muszą się również porozumieć w sprawie dnia rozwiązania umowy. Przy wypowiedzeniu jest to wyrażenie woli jednej ze stron i poinformowaniu o tym drugiej. W tym przypadku obowiązuje okres wypowiedzenia, który w niektórych przypadkach ulec może skróceniu.
Okres wypowiedzenia w przypadku takiej umowy to 3 dni, jeżeli okres próbny to dwa tygodnie lub mniej; tydzień, jeżeli okres próbny przekracza dwa tygodnie oraz dwa tygodnie, jeżeli okres próbny to maksymalny czas trzech miesięcy.
Umowa o pracę na okres próbny może również wygasnąć i nie zostać przedłużona. Dzieje się tak w dniu jej zakończenia.