Ciała eksperckie funkcjonują zarówno na forum Unii Europejskiej, jak i w najwyżej rozwiniętych państwach świata. Przykłady Rady ds. Kontroli Regulacyjnej Przy Komisji Europejskiej, Komitetu Polityki Regulacyjnej w Zjednoczonym Królestwie czy Zespołu ds. reformy regulacji - który funkcjonuje w kancelarii kanclerz Niemiec - wskazują, że możliwe są różne rozwiązania włączające głos ekspercki i niepolityczny do procesu oceny inicjatyw legislacyjnych, podkreślają FPP i CALPE.
"Wspólną cechą tych rozwiązań jest wprowadzenie mechanizmów gwarantujących niezależność - w tym zakaz łączenia funkcji w ciele oceniającym z funkcjami w administracji rządowej lub organach ustawodawczych. W polskim systemie prawnym nie ma jednak obecnie porównywalnego ciała. Jest to poważny brak, który przyczynia się do niezadowalającej jakości wielu tzw. ocen skutków regulacji (OSR)" - powiedział przewodniczący FPP, prezes CALPE Marek Kowalski, cytowany w komunikacie.
Według FPP i CALPE, należy opowiedzieć się za utworzeniem także w Polsce niezależnego ciała oceniającego OSR-y.
"W państwach o utrwalonej, wysokiej kulturze organizacyjnej i prawnej nie ma szczegółowych reguł powoływania członków takiego ciała. W polskich realiach należy jednak rozważyć bardziej szczegółowe reguły, np. powołanie w równej liczbie przedstawicieli głównych grup interesariuszy: pracowników, konsumentów, przedsiębiorców, samorządów terytorialnych i ewentualnie świata nauki, przyznanie pewnego, niewielkiego wynagrodzenia, zapewnienie członkom takiego ciała niezależności od czynników politycznych przez kadencyjność i nieodwołalność" - czytamy w komunikacie.
Przyjęcie swoistego parytetu przedstawicieli różnych grup interesariuszy byłoby wystarczającą gwarancją zrównoważenia interesów oraz powinno zapewnić odporność na agresywny lobbying, podkreśliły organizacje.
"Teoretycznie polski system stanowienia prawa zawiera dość rozbudowane obowiązki konsultowania projektów aktów prawnych. Niestety, praktyczne znaczenie przepisów i dokumentów urzędowych przewidujących konsultacje jest w Polsce dość ograniczone. Dotychczasowe uregulowania wewnętrzne okazują się nieskuteczne. Zupełnie nie spełnia oczekiwań mnożenie instrumentów służących konsultacjom - korzystanie z nich jest niewygodne i niepotrzebnie czasochłonne. Wobec tego należy zdecydowanie wzmocnić system konsultacji publicznych. Chodzi nie tylko o uregulowanie przebiegu konsultacji publicznych - co wymaga jedynie doprecyzowania, ale przede wszystkim o wprowadzenie sankcji za naruszanie obowiązku konsultowania" - wskazał ekspert CALPE Grzegorz Lang.
FPP i CALPE przedstawiły wcześniej raport wskazujący na 7 rekomendacji na rzecz dobrego prawa obejmuje postulaty: ograniczenia zmian prawa, podniesienia efektywności nowych regulacji, prowadzenia regularnych przeglądów obowiązującego prawa, zwiększenia znaczenia oceny skutków regulacji (OSR), eksperckiej oceny projektów aktów prawnych, ograniczenia i kumulowania nowelizacji - wreszcie stanowienia prostych i zrozumiałych aktów prawnych oraz stworzenia przyjaznego systemu dostępu i wyszukiwania obowiązujących regulacji.
