"Z jednej strony [współpraca] to droga oczywista, wynika z organizacji biznesowej i technologicznej. Przemysł zbrojeniowy ma w szczególności to do siebie, że opiera się na wyrafinowanych technologiach. Nie jest możliwe w ramach jednej grupy rozwiązanie wszystkich problemów dotyczące skomplikowanych systemów obronnych. Dlatego naturalne jest włączanie się partnerów" - powiedział Skiba podczas panelu dyskusyjnego w Krynicy.
"Są procesy takie jak konsolidacja przemysłów zbrojeniowych. Sukces można odnieść tylko wtedy, gdy się uczestniczy w tym procesie. Współpraca jawi się jako konieczność. To też prowadzi do efektu skali czyli określonych korzyści ekonomicznych" - dodał prezes.
Według niego, do pewnego stopnia współpraca powinna być stymulowana przez takie struktury, jak NATO czy Unia Europejska, choć w pewnym momencie zawsze pojawi się granica, zdefiniowana przez interesy poszczególnych krajów. Ważna jest więc, zgodnie z jego słowami, inicjatywa na szczeblu rządowym, którą dopiero w następnej kolejności uzupełniają relacje business-to-business.
W kuluarach forum Krystowski powiedział dziennikarzom, że współpraca przemysłów obronnych jest potrzebna zwłaszcza wewnątrz Unii Europejskiej, gdyż ta gałąź przemysłu jest w Europie bardzo mocno rozproszona, szczególnie w porównaniu do USA.
"Jest konieczność nie tylko współpracy, ale w dalszej kolejności konsolidacji. Przy czym podstawą współpracy musi być zbudowanie zaufania. Przywilejem silniejszego jest ustąpić i jeśli chcemy budować zaufanie, zwłaszcza w Europie Środkowo-Wschodniej, to partnerzy zachodni muszą myśleć w większym stopniu o interesie naszym" - podkreślił.
Krystowski ocenił, że dobry przykład działania budującego zaufanie to propozycja Grupy Leonardo, by na zasadzie partnerskiej współpracować z PGZ przy rozwoju nowego europejskiego śmigłowca bojowego AW249.
"To na razie współpraca polsko-włoska, być może z szansą na dołączenie kolejnych krajów. Forma konsorcjum firm wydaje się tu minimum, a należy rozważyć powołanie joint-venture. Choć pomysł z JV to jest bardziej 'hipoteza' na dzień dzisiejszy, bo by projekt w ogóle ruszył, potrzebne jest najpierw porozumienie na szczeblu rządowym, polsko-włoskim" - wyjaśnił Krystowski.
Podkreślił, że współpraca przy AW249 to szansa na wielomiliardowy projekt, którego beneficjentem będzie nie tylko PGZ i PZL-Świdnik, ale cały polski przemysł.
"Docelowo, przy różnych projektach potrzebna jest współpraca większej liczby krajów - Francji, Włoch, Wielkiej Brytanii. Musimy robić wspólne projekty, bo tego wymaga specyfika rynku lotniczego. Trzeba budować duże konglomeraty, również o dużym potencjale finansowym. Ja bym zachęcał rządy do następującego patrzenia - warto zachować kontrolę nad technologiami, ale nie unikać dużych wspólnych projektów" - podsumował Krystowski.
W lipcu Grupa Leonardo i PGZ podpisały list intencyjny określający zasady współpracy w ramach programu AW249 - najnowszego śmigłowca bojowego obecnie będącego na etapie prac projektowych, mającego zaspokoić zapotrzebowanie Wojska Polskiego na nowy śmigłowiec bojowy.
Polska Grupa Zbrojeniowa to lider polskiego przemysłu i jeden z największych koncernów obronnych w Europie. Skupia ponad 60 spółek (branże: obronna, stoczniowa, nowych technologii), osiągając roczne przychody na poziomie 4,5 mld zł.
Leonardo należy do grona 10 największych globalnych graczy w sektorze lotniczym, obronnym i bezpieczeństwa oraz jest najważniejszą włoską spółką przemysłową w tej branży. Jest notowana na Mediolańskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. W 2016 r. firma odnotowała skonsolidowane przychody w wysokości 12 mld euro. W Polsce posiada spółkę zależną PZL-Świdnik.
Tomasz Chaberko
