Akcyza na papierosy i alkohol w górę. Ministerstwo Finansów chce zmieniać stawki, ale czas ucieka

Butelka piwa droższa o 10 groszy. Butelka wina droższa o 50 groszy, a butelka wódki - o złotówkę. A do tego droższe likiery, nalewki i inne wyroby mieszane. I oczywiście papierosy też. Żadna używka się nie uchowa. Rok 2020 nie będzie finansowo łaskawy dla pijących i palących Polaków.

W 2020 roku palacze i pijący zapłacą więcej. Stawki akcyzy mają iść w górę
Źródło zdjęć: © PAP | PAP/Leszek Szymański
Mateusz Ratajczak

Rząd PiS chce podnieść akcyzę na używki. I przyznaje się do tego wprost w projekcie ustawy budżetowej. Minister Finansów na zmianach w akcyzie chce sporo "zarobić" - w sumie do budżetu ma wpaść więcej o blisko 3,4 mld zł. I to już w przyszłym roku. Z tego ponad miliard złotych dostarczą pijący i palący.

- Im większa będzie presja na utrzymanie zrównoważonego budżetu, tym pewniejsze wydaje się wprowadzanie zmian. Mamy jednak listopad, a śladu po projektach faktycznie podnoszących akcyzę na alkohol i wyroby tytoniowe wciąż nie ma. Tymczasem wszystkie zmiany podatkowe, a tym bardziej te niekorzystne dla podatników, powinny wchodzić od nowego roku - mówi money.pl Paweł Kaczmarek, doradca podatkowy z Grant Thornton.

Dla budżetu większe wpływy akcyzowe to być albo nie być. Zrównoważonego budżetu nie będzie na pewno, jeśli nie popłynie strumień podatków od używek.

Zobacz także: Akcyza na piwo wzrośnie? Premier komentuje wypowiedź ministra rolnictwa

W 2018 roku budżet z tytułu podatku akcyzowego zainkasował 72 mld zł. W 2019 roku wynik będzie powtórzony, do kasy według prognoz Ministerstwa Finansów trafi 71,5 mld zł. W 2020 roku ma być to już o 5 proc. więcej. Blisko 74,9 mld zł.

Z tego palacze zapewniają około 20 mld zł. Drugie tyle wędruje w daninach od wódki, piwa i wina. Budżet na używkach zarabia więc mniej więcej tyle, ile wydaje na rozszerzony program "Rodzina 500+". W przyszłym roku zarobki mają być wyższe. Wyższe będą też ceny.

Pierwsza podwyżka od lat

"Na 2020 rok przewiduje się indeksację o 3 proc. stawek podatku akcyzowego na wyroby akcyzowe będące używkami tj. alkohol etylowy, piwo, wino, wyroby winiarskie, wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, wyroby nowatorskie" - czytamy w projekcie ustawy budżetowej. To jedyny ślad wskazujący na plany Ministerstwa Finansów. Do tej pory żadne szczegóły się nie pokazały.

Ostatnia zmiana miała miejsce w 2013 roku. Te 3 proc. mają odpowiadać właśnie różnicom w cenach produktów pomiędzy 2013 a 2019 rokiem.

- Milczenie Ministerstwa Finansów z pewnością niepokoi przedsiębiorców. Z punktu widzenia pewności prawa, projekt zmian w akcyzie już dawno powinien był być znany. Tymczasem świat polityki żyje nowym rządem, nowym parlamentem, a zapowiedzianymi nowościami nikt się nie zajmuje. Zostało już naprawdę niewiele czasu - tłumaczy Paweł Kaczmarek. Zwraca uwagę, że dla konsumentów podwyżka akcyzy to niemal natychmiastowa podwyżka cen w sklepach.

Dlaczego niemal? - Kilka lat temu skokowe podnoszenie akcyzy na alkohol spowodowało, że sprzedawcy masowo magazynowali tysiące butelek. Dzięki temu mogli sprzedawać tańszy alkohol w pierwszych miesiącach nowego roku, bo obowiązywała te butelki stara stawka akcyzy. Teraz takiej szansy nie mają, bo nie wiedzą, co ich czeka - dodaje ekspert.

Akcyza dla ceny butelki alkoholu jest istotna. I tak, przy butelce wina kosztującej np. 18,5 zł akcyza odpowiada za około 6 proc. ceny. Warta jest ponad 1,1 zł. Z kolei w butelce wódki wartej 25 zł akcyza odpowiada aż za 45 proc. ceny. Daniny dla państwa warte są ponad 12 zł. Z kolei w butelce piwa wartego 3 zł akcyza odpowiada za blisko 20 proc. ceny. To jest blisko 60 groszy.

Tak piją Polacy

Akcyza z założenia jest nakładana w celu ograniczenia spożycia alkoholu i papierosów. Statystyki Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wskazują, że Polacy piją dużo. I co ciekawe - nie w każdym województwie tak samo intensywnie. Na podstawie danych PARPA stworzyliśmy alkoholową mapę Polski.

Mieszkańcy województwa mazowieckiego na alkohol wydają najwięcej w skali kraju. W ciągu roku w butelkach zostawili 5 mld 880 mln zł. 2 mld zł powędrowały na piwo. To około miliarda butelek i puszek, w sumie prawie 500 mln litrów "złotego" napoju. To ponad 15 tys. w całości opróżnionych cystern.

Kolejne 2 mld zł od mieszkańców Warszawy i okolic trafiło na wódki (alkohole o zawartości ponad 18 proc.), ponad miliard na wina (od 4,5 proc. do 18 proc.).

Wychodzi więc na to, że każdy mieszkaniec największego polskiego województwa na płyny z procentami zamienił ponad tysiąc złotych - wynika z danych Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Na liście województw, które wydają najwięcej, jest również województwo śląskie. W sumie Ślązacy zostawili w butelkach 4 mld 727 mln zł w ciągu roku. Każdego dnia na napoje alkoholowe wędrowało 13 mln zł. Co sekundę w tym województwie sprzedaje się piwa, wina i wódki za 150 zł. Wydatki na wysokoprocentowe napoje średnio na głowę każdego mieszkańca w ciągu roku oscylują w okolicach 1035 złotych. To równowartość 40 butelek wódki w cenie 25 zł.

Na drugim biegunie alkoholowej mapy Polski jest województwo opolskie. Tutaj na alkohol w ciągu roku poszło 835 mln zł. To oznacza, że każdy z mieszkańców na alkohol wydał średnio nieco ponad 800 zł.

Palacze i amatorzy procentowych trunków zasilili budżet państwa niebagatelną kwotą prawie 40 mld złotych. Stanowi to równowartość około 37 procent wartości podatku od towarów i usług, czyli popularnego VAT-u, który w budżecie jest największą pozycją przychodową.

Najwięcej państwo zainkasowało z podatku dotyczącego najmocniejszych trunków, których zawartość alkoholu przekracza 22 procent. Wynika to z faktu, że każda z wymienionych grup podlega innej stawce podatku, a im mocniejsze alkohole, tym jest ona wyższa. Jedną z grup są wina i napoje fermentowane. W sumie na wódce i innych mocnych alkoholach budżet zarabia około 8 mld zł. Na piwach połowę tego.

Spór w branży

I co ciekawe, dane te stały się podstawą do konfliktu pomiędzy branżą piwną a branżą spirytusową. Związek Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy proponuje wprowadzenie dla wszystkich rodzajów alkoholu jednakowo liczonego podatku akcyzowego. Teraz stawka akcyzy na wódkę jest prawie trzykrotnie wyższa niż na piwo.

- W tej chwili w Polsce producenci wyrobów spirytusowych są dyskryminowani, natomiast branża piwowarska jest traktowana preferencyjnie - podkreśla Witold Włodarczyk, prezes Związku Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy.

- Branża spirytusowa zmierza do odwrócenia trendu w konsumpcji alkoholu i powrotu do sytuacji, w której Polacy piją przede wszystkim wódkę - ripostują przedstawiciele branży piwnej. Konflikt trwa, Ministerstwo Finansów o zmianach w sposobie naliczania akcyzy nie mówi.

Wybrane dla Ciebie
Wiceprezydent USA ostrzega UE przed nałożeniem kary na platformę X
Wiceprezydent USA ostrzega UE przed nałożeniem kary na platformę X
Firmowe samochody tylko na prąd? Oto plan UE
Firmowe samochody tylko na prąd? Oto plan UE
Biorą kredyty na wyższe kwoty niż Polacy. "To zaskakujące"
Biorą kredyty na wyższe kwoty niż Polacy. "To zaskakujące"
Budowa bez pozwolenia. Sejm poparł poprawki Senatu
Budowa bez pozwolenia. Sejm poparł poprawki Senatu
Więzienie za rażące przekroczenie limitu prędkości. Ustawa trafi do prezydenta
Więzienie za rażące przekroczenie limitu prędkości. Ustawa trafi do prezydenta
Nowelizacja ustawy górniczej. Sejm przegłosował odprawy dla górników
Nowelizacja ustawy górniczej. Sejm przegłosował odprawy dla górników
Sejm za ujednoliceniem sposobu obliczania powierzchni użytkowej mieszkania
Sejm za ujednoliceniem sposobu obliczania powierzchni użytkowej mieszkania
Ambasador USA: Polska to jeden z cudów tego świata
Ambasador USA: Polska to jeden z cudów tego świata
Zapłacą ludziom za wymianę okien. Lotnisko rusza z akcją
Zapłacą ludziom za wymianę okien. Lotnisko rusza z akcją
Nagły zwrot Amerykanów. Zmieniają decyzję ws. rosyjskiego giganta
Nagły zwrot Amerykanów. Zmieniają decyzję ws. rosyjskiego giganta
Szybka kolej połączy Londyn i Niemcy. Podpisano memorandum
Szybka kolej połączy Londyn i Niemcy. Podpisano memorandum
Ważna umowa dla tysięcy Polaków. Poczta zdobyła gigakontrakt na obsługę sądów
Ważna umowa dla tysięcy Polaków. Poczta zdobyła gigakontrakt na obsługę sądów