Raz na dwa lata Główny Urząd Statystyczny (GUS) przygotowuje bardzo szczegółowe porównanie wynagrodzeń w Polsce. W opublikowanym w poniedziałek raporcie urzędnicy rozłożyli na części pierwsze dane za październik 2020 roku. Choć od tamtego czasu płace wzrosły, bardzo dobrze widać pewne zależności, które z upływem czasu praktycznie się nie zmieniają.
Okazuje się, że lepsze zarobki są w podmiotach z sektora publicznego. Tam średnie wynagrodzenie pod koniec 2020 roku było na poziomie 6041,77 zł brutto. Przebiło płace w prywatnych firmach o 423 zł. Przeciętne wynagrodzenie dla wszystkich wyniosło zaś 5748,24 zł brutto.
W statystykach wyraźnie widać zróżnicowanie względem płci. Mężczyźni mieli zarobki przeciętnie o niemal 15 proc. (783,08 zł brutto) wyższe niż kobiety. Co do zasady, wynagrodzenia rosły wraz z wiekiem, poziomem wykształcenia i stażem pracy, a także wraz ze wzrostem wielkości zakładu pracy.
GUS wskazuje, że jedne z najniższych zarobków notowali fryzjerzy, kosmetyczki i pokrewne zawody (nieco ponad 3000 zł brutto). Z kolei w przypadku dyrektorów zarządzających płace przekraczały 15000 zł brutto.
Połowa Polaków nie sięga średniej
Urzędnicy pokazali, jak dużym uogólnieniem jest średnie wynagrodzenie, które wyniosło prawie 5750 zł brutto. W tym samym czasie połowa zatrudnionych otrzymywała wynagrodzenie poniżej 4702,66 zł brutto. To tzw. mediana, czyli wynagrodzenie środkowe.
Co dziesiąty pracownik nie zarabiał wtedy więcej niż 2720 zł brutto i w prawie 98 proc. dotyczyło to osób zatrudnionych w prywatnych firmach. Równocześnie 10 proc. najlepiej zarabiających w Polsce otrzymało wynagrodzenie przekraczające 9385 zł brutto.
Czytaj więcej: Na wynajem mieszkania w Warszawie potrzeba 41 proc. pensji. Do rekordzistów jednak nam daleko
W okresie, którego dotyczą statystyki, minimalna płaca wynosiła 2600 zł brutto. Progu tego nie przekraczało prawie 8 proc. zatrudnionych, czyli około 642 tys. osób.
Zarobki w branżach
Najgorzej opłacana jest branża gastronomiczna i hotelarstwo. Z kolei zdecydowanie najwięcej zarabia się w informacji i komunikacji, gdzie królują firmy IT. Wyprzedzają finansistów i pracowników zatrudnionych w górnictwie.
Co ciekawe, najmniejsze różnice w wysokości wynagrodzenia przeciętnego według płci (niesięgające nawet 70 zł) występowały w sekcji "działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca". To jedna z trzech sekcji, w których w sektorze publicznym kobiety zarobiły więcej niż mężczyźni. Dwie inne to: "pozostała działalność usługowa" i "działalność związana z obsługą rynku nieruchomości".
Warto podkreślić, że pod pojęciem wynagrodzenia GUS rozumie nie tylko podstawową pensję, ale też honoraria i dodatki. Średnio co 11 złotówka w wypłaconym pracownikowi wynagrodzeniu była efektem premii lub nagrody.
Stanowiły one największą część wypłat u przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników. Było to ponad 1 tys. zł brutto miesięcznie.
Zarobki w regionach
Interesująca jest też poglądowa mapa, pokazująca średnie zarobki w województwach. Nie ma zaskoczenia, że największe pieniądze płacą pracodawcy w stolicy.
Mniej oczywisty jest fakt, że drugim regionem pod tym względem jest Dolny Śląsk. Z tyłu zostają regiony: lubelski, podkarpacki, warmińsko-mazurski i świętokrzyski.
Do najbardziej licznych grup zawodów należą: pracownicy sprzedaży w sklepach (4,6 proc. ogólnej liczby zatrudnionych), nauczyciele szkół podstawowych i specjaliści do spraw wychowania małego dziecka (4 proc.) oraz specjaliści do spraw administracji i zarządzania (4 proc.). W tych trzech grupach pod koniec 2020 roku pracowało łącznie ponad milion osób. Co ciekawe, w tym 77 proc. pracowników stanowiły kobiety.
Raport GUS obejmuje statystyki z podmiotów gospodarki narodowej, które zatrudniają 10 pracowników i więcej. Opublikowane dane o zarobkach dotyczą więc prawie 8,2 mln osób.