Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) ogłosiło 11 sierpnia 2023 r. nabór dla gmin zainteresowanych lokalizacją nowego składowiska powierzchniowego odpadów promieniotwórczych nisko- i średnioaktywnych krótkożyciowych (NSPOP). Termin naboru początkowo ustalono na 15 listopada 2023 r., lecz ze względu na brak zainteresowania został przedłużony do 30 czerwca 2024 r.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Inwestycje i środki z budżetu, ale chętnych brak
PAP skierowała pytanie do Ministerstwa Przemysłu, które obecnie zajmuje się tą kwestią, czy znalazły się gminy gotowe na lokalizację takiego składowiska. Dyrektor departamentu komunikacji Ministerstwa Przemysłu Tomasz Głogowski odpowiedział, że "nie zgłosiła się żadna chętna gmina. Sprawa jest analizowana. Wydłużenie procesu naboru nie jest wykluczone".
Na pytanie PAP dotyczące ewentualnego zwiększenia zachęt finansowych dla gmin, Głogowski stwierdził, że zwiększenie zachęt finansowych nie jest obecnie planowane, ale nie jest wykluczone w przyszłości.
Dyrektor zaznaczył, że resort nie zamierza narzucać gminom lokalizacji składowiska. Doświadczenia krajowe i zagraniczne z prób takich działań w kontekście innych inwestycji, np. dotyczących sieci przesyłowych, wskazują, że taka decyzja nie gwarantuje osiągnięcia sukcesu - wskazał.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska, odpowiedzialne za ten temat do 1 lipca 2024 r., informowało, że gmina, na której terenie powstanie nowe składowisko, będzie corocznie otrzymywać opłatę z budżetu państwa w wysokości 400 proc. dochodów z tytułu podatku od nieruchomości znajdujących się na jej terenie, nie więcej jednak niż 10,5 mln zł.
Budowa i eksploatacja składowiska mają przynieść nowe miejsca pracy i inwestycje infrastrukturalne, takie jak budowa lub remont dróg. Planowane jest również otwarcie centrum edukacyjno-szkoleniowego przy obiekcie, co zapewni edukację specjalistyczną i będzie otwarte dla społeczeństwa.
Ministerstwo Klimatu zapewniało, że składowisko będzie przeznaczone wyłącznie do odpadów nisko- i średnioaktywnych oraz źródeł promieniotwórczych pochodzących z energetyki jądrowej, przemysłu, medycyny i badań naukowych.
Elektrownie atomowe w Polsce
Obecna wersja Programu Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ) z 2020 r. przewiduje budowę dwóch elektrowni jądrowych o łącznej mocy 6-9 GW, z należącą w 100 proc. do Skarbu Państwa spółką Polskie Elektrownie Jądrowe jako inwestorem i operatorem. Jako partnera dla pierwszej elektrowni poprzedni rząd wskazał konsorcjum Westinghouse-Bechtel. Ministerstwo klimatu zapowiedziało zaktualizowanie PPEJ w jeszcze w tym roku.
Zaktualizowany w 2020 r. Krajowy plan postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym zakłada budowę składowiska powierzchniowego dla odpadów promieniotwórczych krótkożyciowych nisko- i średnioaktywnych, które ma być oddane do eksploatacji w momencie uruchomienia elektrowni jądrowej. Planowana jest również budowa głębokiego składowiska.
Państwowa Agencja Atomistyki (PAA) informowała w lipcu 2023 r. PAP, że budowę nowego składowiska powierzchniowego odpadów promieniotwórczych (NSPOP) zaplanowano na lata 2028–2032.
Agencja dodała wówczas, że obecnie w Polsce znajduje się jedno składowisko powierzchniowe, które funkcjonuje od 1961 r. w miejscowości Różan nad Narwią w odległości ok. 90 km na północny wschód od Warszawy. Ma ono status Krajowego Składowiska Odpadów Promieniotwórczych (KSOP). Mieści się na terenie dawnego fortu wojskowego i zajmuje powierzchnię 3,045 ha. "Przeprowadzane kontrole odpadów promieniotwórczych na terenie KSOP nie wykazują zagrożenia dla ludności i środowiska" - podkreśliła wtedy PAA.
