Co łączy zegarki i czekoladę ze… sztuczną inteligencją, kwantami i robotami?

Szwajcaria przez 13 lat z rzędu zajmowała pierwsze miejsce w rankingu ONZ Global Innovation Index. To zasługa wyjątkowego ekosystemu, który sprzyja projektom badawczo-rozwojowym: efektywni pracownicy, niskie obciążenia podatkowe i przyjazne środowisko regulacyjne powodują, że pomysły można łatwo przekształcić w biznes. Takie połączenie innowacji, pragmatyzmu i wysokiej jakości życia przyciąga największych globalnych graczy – w tym firmę Google, która w Zurychu zbudowała swoje centrum R&D, największy taki ośrodek internetowego giganta poza Doliną Krzemową.

Istotne fakty:

• 200 szwajcarskich firm zatrudnia w Polsce 90 000 pracowników.
• Szwajcaria przeznacza rocznie 3,2% swojego PKB na badania i rozwój (R&D), to więcej niż średnia europejska.
• Szwajcaria jest światowym liderem w liczbie zgłoszeń patentowych na milion mieszkańców.
• 14 szwajcarskich firm, w tym Roche i Novartis, znajduje się na liście 500 najlepszych na świecie pod względem inwestycji w badania.
• ETH and EPLF zajmują odpowiednio 7. i 36. miejsce w światowym rankingu uniwersytetów QS w 2024 roku.

Szwajcaria jest niewielkim krajem, co jest jednym z kluczowych czynników sukcesu: środowiska akademickie, administracji publicznej i przemysłu, oddziałują na siebie i są nastawione na współpracę. W duchu partnerstwa naukowcy, biznesmeni i urzędnicy państwowi spotykają się i współpracują w Szwajcarii swobodniej niż gdziekolwiek indziej. Wprawdzie góry są tutaj wysokie, jednak struktury społeczne dość płaskie, co ułatwia budowanie zaufania i współdziałanie.

Co może zaskakiwać, szwajcarski rząd nie wdrożył odgórnej, centralnie sterowanej strategii "wspierania innowacji". Szwajcaria nie prowadziła też nigdy polityki przemysłowej, według której państwo stara się "wybierać zwycięzców". Zamiast tego rząd Szwajcarii dąży do stworzenia odpowiednich warunków do rozwoju innowacji, co obejmuje przede wszystkim silny system edukacji.

Doskonały przykładem są tutaj dwie federalne uczelnie: ETH w Zurychu i EPFL w Lozannie. Obie są gigantami w globalnych rankingach najlepszych uczelni. Współpracują ściśle z sektorem prywatnym i publicznym po to, by prowadzone przez nie badania odpowiadały na potrzeby społeczeństwa.

Do tego dochodzi dziesięć doskonałych uniwersytetów kantonalnych oraz publiczny system szkolny, który nie skupia się tylko na przekazaniu teorii. 2/3 uczniów zamiast szkół średnich wybiera dwustopniowe szkolenie zawodowe z praktykami od 16-tego roku życia. Kształci się w ten sposób znaczną grupę wykwalifikowanych techników, którzy doskonale znają swoją branżę. Dobrze ilustruje to historia utalentowanego szwajcarskiego mechanika, Johna Kruesiego: to właśnie on zbudował pierwszy na świecie fonograf, zmieniając rewolucyjne rysunki Thomasa Edisona w działający prototyp.

Od mechaników, którzy tworzyli pierwsze prototypy dla Edisona, po współczesnych wizjonerów, którzy zajmują się kwantowym przetwarzaniem danych, robotyką i sztuczną inteligencją, kultura partnerstwa w Szwajcarii pozostaje niezmienna. Można dostrzec ją także w inicjatywach takich jak International Computation and AI Network (ICAIN), zaprezentowanej w tym roku na Światowym Forum Ekonomicznym (WEF) w Davos. Jej celem zadbanie o to, by technologie sztucznej inteligencji były dostępne dla wszystkich, zrównoważone i pomocne w rozwiązywaniu globalnych problemów.

Szwajcaria znajduje się w samym sercu kontynentu europejskiego. Mimo że nie należy do Unii Europejskiej, jest mocno zintegrowana z rynkiem europejskim dzięki ponad 120 dwustronnym umowom z państwami Unii. Jest czwartym najważniejszym partnerem handlowym UE po Stanach Zjednoczonych, Chinach i Wielkiej Brytanii, a nawet trzecim pod względem inwestycji. Ponad jedna czwarta mieszkańców kraju to obcokrajowcy, pochodzący głównie z UE. Szwajcaria ma zatem bardziej międzynarodową populację niż jakiekolwiek inne europejskie państwo.

Dla Polski Szwajcaria to jeden z 12 największych inwestorów zagranicznych, a szwajcarskie firmy są ważną częścią polskiej gospodarki, generując tysiące miejsc pracy i dzieląc się fachową wiedzą, która popycha oba kraje do przodu. Hasło "Innovation Through Partnerships" ma tutaj szczególne znaczenie: szwajcarskie firmy są często pierwszymi międzynarodowymi klientami polskich małych i średnich przedsiębiorstw oraz start-upów. To właśnie dzięki takiej współpracy polskie firmy zbierają cenne doświadczenia współpracy z zagranicznymi partnerami.

Jako część dwustronnych relacji z UE, Szwajcaria dokłada swoją cegiełkę do budowania spójności w Europie. W Polsce to zobowiązanie realizowane jest poprzez Szwajcarsko-Polski Program Współpracy. W najbliższych latach Szwajcaria przekaże Polsce ponad 1,4 miliarda złotych na zmniejszenie różnic społecznych i ekonomicznych.

Program obejmuje dwa aspekty wsparcia: jeden koncentruje się na długoterminowym rozwoju miast; drugi na zwiększeniu potencjału badawczego i promowaniu zdolności polskich instytucji i sektora prywatnego do tworzenia innowacji, we współpracy ze Szwajcarską Narodową Fundacją Nauki oraz szwajcarską agencją ds. innowacji – Innosuisse.

W oczekiwaniu na majowy Impact'24 w Poznaniu, ambasador Fabrice Filliez obiecuje wiele spotkań z interesującymi gośćmi w pawilonie Szwajcarii: – Pawilon swisstech. będzie pierwszym w historii pawilonem krajowym na konferencji Impact24. To symboliczne potwierdzenie naszego motto: "Innovation through Partnerships". Nieustannie poszukujemy współpracy i innowacji – dlatego uznaliśmy, że nie może zabraknąć nas na najważniejszej konferencji innowacyjnej w Europie Środkowej. Kilku szwajcarskich prelegentów m.in. Martin Vetterli, prezes EPFL i prof. Didier Queloz, laureat Nagrody Nobla, podzielą się swoimi doświadczeniami i opowiedzą o swoich sukcesach. Ja i mój zespół z niecierpliwością czekamy na nawiązanie nowych szwajcarsko-polskich kontaktów i partnerstw w pawilonie swisstech. na Impact'24!

Wierni swoim korzeniom, gospodarze szwajcarskiego pawilonu zaproszą również do skosztowania wybornej czekolady, zachęcając gości do odkryć nie tylko intelektualnych, ale także kulinarnych.