Czym jest klimatyczna regeneracja miast?
Miasta istnieją w cywilizacji od tysięcy lat. Jeszcze w starożytności stanowiły podstawowe miejsce życia społecznego. Przez wieki to, co działo się w miastach było impulsem rozwojowym dla społeczeństw. Ludzie od dziesięcioleci przenoszą się do miast w poszukiwaniu lepszego życia. A więc czy miasta mogą być tym, co dziś spycha nas w przepaść klimatycznej zagłady? Czy stały się pułapką, w której zginą nasze marzenia o dobrobycie?
Jeśli nie zmienimy naszej postawy wobec zmian klimatycznych to z pewnością nie tylko dobrobyt stanie się marzeniem ściętej głowy, ale także przyszłość naszej cywilizacji będzie poważnie zagrożona. Od kilkudziesięciu już lat eksperci i aktywiści przestrzegają przed kierunkiem, w którym zmierza rozwój cywilizacji. Temperatura na Ziemi, stan lasów i terenów zielonych, ilość betonu w miastach czy transport albo przemysł to kwestie, które negatywnie odbijają się na "zdrowiu" planety i jej mieszkańców. Już od lat próbuje się coś z tym zrobić, ale jak ostrzegają chociażby eksperci podczas niedawnego Szczytu Klimatycznego w Egipcie - wciąż robimy za mało. Nie stoimy jednak na straconej pozycji. Przeciążyliśmy nasz ziemski organizm, ale ma on wciąż potężną zdolność do regeneracji.
Regeneracja klimatyczna miast to nic innego jak odpowiednia polityka, która ma wdrożyć miasta w nowy wymiar gospodarowania wodą i energią, a szerzej wszystkimi zasobami, chociażby odpadami, które mogą stanowić istotny zasób dla rolnictwa, przemysłu i sektora usług. Od lat jednak nie zwracano uwagi na kwestie klimatyczne i ich znaczenie dla rozwoju miast, bo efektywnie rozwijały się one obok albo kosztem klimatu. Dziś jednak coraz bardziej widoczne jest, że na dłuższą metę nie jest to możliwe. Stąd konieczność regeneracji naszych miast.
Wspólny interes
Klimat i jego rola dla rozwoju miast jest coraz bardziej widoczny dla obywateli. Nie bez kozery od lat głośno mówi się np. o strajkach śmieciarzy we włoskich metropoliach. To bardzo istotna grupa zawodowa, która w dużej mierze decyduje o tym, jak żyje się nam w wielkich miastach. W Polsce śmieciarze raczej nie strajkują, ale temat cen za wywóz śmieci stał się kilka lat temu bardzo gorący. Podwyżki wpłynęły na poziom świadomości dotyczącej odpadów. Nagle okazało się, że to, co wydawało nam się nieistotne i darmowe stało się ważne, pilne i w dodatku kosztowne. To znakomity przykład tego, jak bardzo potrzebne jest nowe otwarcie, czyli regeneracja.
Dbają o nią i apelują wszyscy. Od naukowców, którzy od lat, na różnych forach tworzą ostrzegawcze raporty, analizy i zabierają głos w mediach. Często są jednak głosem wołającego na pustyni, co znakomicie pokazał film "Nie patrz w górę", a ponad 20 lat temu inny hit - "Erin Brockovich". Widać więc, że temat jest aktualny i obecny w kulturze od lat, ale niestety wciąż za mało efektywnych działań w tej kwestii wykonaliśmy.
Właśnie, wykonaliśmy. Mówmy o kwestiach klimatu jako o kwestiach wspólnych, bo wszyscy w tym siedzimy i wszyscy mamy klimatyczne interesy. Nie możemy tego zostawić politykom, chociaż i oni coraz bardziej dostrzegają problem. Problem, który wpływa na ich poparcie lub jego brak. Dziś jest to szczególnie widoczne, gdy ceny energii szybują, świat jest jeszcze bardziej niepewny niż kilka lat temu, a zmiany klimatyczne stały się istotnym elementem rozmaitych kwestii społecznych - od polityki energetycznej, mieszkaniowej, zbrojeniowej aż po edukację czy zdrowie.
Unia Europejska widzi te problemy i tworzy Nowy Zielony Ład, w ramach którego miasta mają osiągnąć np. określony, wysoki poziom recyklingu poszczególnych frakcji odpadów. Redukcja śladu węglowego, zmniejszenie emisji, ograniczenie wydobycia paliw kopalnych, rozwój zielonych źródeł energii to cele praktycznie wszystkich państw świata, które od lat regularnie przypominają sobie o tym podczas kolejnych Szczytów Klimatycznych. Realizacja tych celów jest wielkim wyzwaniem i choć dużo się w tej materii dzieje to jednak wciąż za mało i za wolno.
Podstawową rolę do odegrania w klimatycznej układance mają obywatele. To od naszych wyborów konsumenckich i świadomości zależy, czy jakiekolwiek polityki będą działać udanie. Tak naprawdę klimatyczna regeneracja miast zaczyna się od naszych codziennych decyzji - czy pojechać samochodem, czy rowerem, czy kupić produkt lokalny, czy sprowadzanych z drugiego końca świata, do jakiego kosza wyrzucić dany odpad. To codzienne wybory, które dla wielu wciąż pozostają nieistotnymi detalami, a to właśnie te detale robią różnice. To od nich, a nie od wielkich haseł i deklaracji zależy przyszłość naszych miast. Nasza przyszłość.
"MIASTO-IDEA: KLIMATYCZNA REGENERACJA MIAST" to jedna ze ścieżek tematycznych zbliżającego się Open Eyes Economy Summit. Tegoroczna edycja odbędzie się już 22–23 listopada 2022 roku w ICE Kraków oraz online. Rejestracja dostępna jest na stronie: live.oees.pl. Podczas ścieżki odbędą się panele i dyskusje, w których wezmą udział m.in. prof. SGGW dr hab. Zbigniew Karaczun, prof. dr hab. Zbigniew Kundziewicz, Florian Marin czy prof. dr hab. Tadeusz Markowski.
Materiał prasowy OEES