Indeks excess mortality, czyli nadliczbowe zgony w 2020. Polska na drugim miejscu w UE 

W 2020 roku na każdy milion mieszkańców zmarło w Polsce o 2 tys. więcej osób niż średnio w latach ubiegłych. Te wyliczenia najlepiej pokazują wpływ pandemii na śmiertelność. Zajmujemy drugie miejsce w UE, zaraz za Bułgarią.

Excess Mortality nadliczbowe zgony Excess mortality. Liczba "dodatkowych" zgonów na milion mieszkańców jest w Polsce prawie najwyższa w UE.
Źródło zdjęć: © East News
815

W ubiegłym roku, w którym do Polski dotarła epidemia koronawirusa, w naszym kraju zmarło 486 tys. osób, o 82 tys. więcej niż wyniosła średnia liczba zgonów w latach 2016-2019, wynika z danych zebranych w Rejestrze Stanu Cywilnego.

Nadliczbowe zgony, po angielsku nazywane "excess mortality”, pokazują ukryte ofiary epidemii. Odnoszą się do liczby zgonów w czasie kryzysu, która wykracza poza poziom, jaki obserwowaliśmy w normalnych warunkach.

To bardziej kompleksowa miara całkowitego wpływu pandemii na śmiertelność niż tylko liczba zgonów z powodu COVID-19. Obejmuje bowiem również przypadki śmiertelne z powodu COVID-19, które nie zostały prawidłowo zdiagnozowane i zgłoszone, a także zgony z innych przyczyn, które można przypisać ogólnemu kryzysowi w systemie ochrony zdrowia.

Odszkodowania za koronawirusa. Bielecki: mamy chaos

Mówiąc prościej: gdy szpitale nastawiają się na leczenie chorych na COVID-19, dostęp do leczenia innych chorób, ich diagnostyki i profilaktyki jest utrudniony. Dodatkowo część osób rezygnuje z wizyty u lekarza w obawie przed zakażaniem. Dane uwzględniają również spadek liczby zgonów z innych przyczyn, takich jak wypadki, których mogło być mniej, np. z powodu ograniczeń w dojazdach do pracy lub podróżowaniu w okresach lockdownu.

O ile w czerwcu i lipcu liczba zgonów w Polsce była jedynie o 5 proc. wyższa niż średnia z czterech poprzednich lat, w sierpniu i wrześniu odsetek ten wzrósł do 11 proc., widać więc było lekką tendencję wzrostową. W październiku obserwowaliśmy znaczne pogorszenie – nadmierna śmiertelność wzrosła do 45 proc., wynika z danych Eurostatu.

Najgorsze miało dopiero nadejść – statystyki wystrzeliły w listopadzie, kiedy w Polsce zmarło o 97 proc. osób więcej niż średnio w czterech poprzednich latach. Tym samym zajęliśmy niechlubne pierwsze miejsce w rankingu wszystkich krajów UE. Na drugiej pozycji znalazła się Bułgaria, gdzie odsetek ten wyniósł 94 proc.

Excess mortality, nadliczbowe zgony

Listopad 2020 był "czarnym miesiącem", w którym liczba zgonów w Polsce zwiększyła się z ok. 30 tys. obserwowanych w ubiegłych latach do ok. 60 tys. W grudniu natomiast nadmierna śmiertelność sięgnęła 50 proc. W tym miesiącu zmarło 48,5 tys. Polaków (dane do 27 grudnia).

Wiadomo jednak, że w niektórych krajach Europy Zachodniej, np. we Włoszech, dramatyczny był pierwszy kwartał ubiegłego roku. Tam bowiem epidemia koronawirusa dotarła wcześniej niż do Polski. Niestety, nawet jeśli spojrzymy na dane o nadliczbowych zgonach za cały ubiegły rok, znów nie wypadamy dobrze.

Nadliczbowe zgony, excess mortality 2020

W całym 2020 roku w Polsce, w przeliczeniu na milion mieszkańców, zmarło o 2 tys. osób więcej niż średnio w latach 2015-2019. To daje nam drugie miejsce w Europie, zaraz za Bułgarią, gdzie liczba ta wyniosła 2,2 tys. na milion mieszkańców. Tak wynika z danych Eurostatu i GUS, które zebrali Jakub Lipiński i Bartosz Paszcza z Klubu Jagiellońskiego.

Wspomniane 2 tys. nadliczbowych zgonów na milion mieszkańców w Polsce dotyczą całego poprzedniego roku, czyli 53 tygodni. Tak kompleksowe dane zaraportowało tylko 13 państw. Jeśli jednak porównamy dane do 20 grudnia, do kiedy podały je 22 kraje, również jesteśmy na drugiej pozycji, zaraz za Bułgarią.

Wybrane dla Ciebie

Za pół roku wprowadzą euro. Unia będzie monitorować ceny
Za pół roku wprowadzą euro. Unia będzie monitorować ceny
Chcą walczyć z rosyjską "flotą cieni". Jest porozumienie 14 państw
Chcą walczyć z rosyjską "flotą cieni". Jest porozumienie 14 państw
Rewizja KPO zatwierdzona. Pieniądze z UE wkrótce popłyną do Polski
Rewizja KPO zatwierdzona. Pieniądze z UE wkrótce popłyną do Polski
Znamy wyniki oględzin w komisjach wyborczych. Mamy dokumenty
Znamy wyniki oględzin w komisjach wyborczych. Mamy dokumenty
Więcej złota w polskim skarbcu. NBP dokupił sześć ton
Więcej złota w polskim skarbcu. NBP dokupił sześć ton
Rosyjskie firmy na skraju niewypłacalności. Pętla wysokich stóp się zaciska
Rosyjskie firmy na skraju niewypłacalności. Pętla wysokich stóp się zaciska
Ukradli ciężarówkę z konsolami Nintendo Switch 2. Kierowca tankował
Ukradli ciężarówkę z konsolami Nintendo Switch 2. Kierowca tankował
Gigafabryka sztucznej inteligencji w Polsce. Jest wniosek do KE
Gigafabryka sztucznej inteligencji w Polsce. Jest wniosek do KE
Drakońskie zasady wracają. Egzamin na prawo jazdy znacznie trudniejszy
Drakońskie zasady wracają. Egzamin na prawo jazdy znacznie trudniejszy
Apelują ws. zarobków lekarzy. "Sytuacja wymknęła się spod kontroli"
Apelują ws. zarobków lekarzy. "Sytuacja wymknęła się spod kontroli"
"Niech nikt nie śpi spokojnie". Tusk zabiera głos ws. rekonstrukcji rządu
"Niech nikt nie śpi spokojnie". Tusk zabiera głos ws. rekonstrukcji rządu
Będzie nowa wicepremier? Hołownia: bardzo dobra kandydatka
Będzie nowa wicepremier? Hołownia: bardzo dobra kandydatka