- Gospodarka zostanie uderzona co najmniej tak mocno, jak kilkanaście lat temu - dodawał premier Mateusz Morawiecki. Stąd tzw. tarcza antykryzysowa, przygotowana przez rząd. Wszystkie rozwiązania w niej zawarte mają kosztować 212 mld zł. To połowa tegorocznego budżetu.
Nowy system wypłaty wynagrodzeń ma zakładać model 40-40-20. - Pracownik, pracodawca i państwo muszą solidarnie brać udział w obronie miejsc pracy - wytłumaczył Morawiecki. Model nie obejmie jednak wszystkich polskich pracowników.
Co oznacza wspomniany model? Mniej więcej tyle, że pracodawca wypłaci swojemu pracownikowi przynajmniej 40 proc. przysługującego wynagrodzenia. Drugie 40 proc. dołoży państwo (ale tylko do wysokości średniego wynagrodzenia) za pośrednictwem Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Gdzie brakujące 20 proc.? Ta część spadnie na barki pracowników. Czyli - mówiąc wprost - o tyle mniej wyniesie pensja niektórych Polaków. Chodzi przede wszystkim o tych, którzy nie mogą pracować ze względu na przestój w firmie. Ich wymiar czasu pracy zostanie też zmniejszony do 0,8 etatu.
Prawdopodobnie (premier nie podał szczegółów) nie będzie to później wyrównane, więc część pracowników będzie musiała pogodzić się z czasowo niższą pensją.
Które firmy skorzystają? Te ze spadkiem obrotów
Takie rozwiązanie ma jednak nie obowiązywać "z automatu". Będą mogły z niego korzystać tylko firmy, które - jak powiedział premier - spełnią kryteria.
Jakie to kryteria? Spadek obrotów o 15 proc. w ciągu dwóch miesięcy lub 25 proc. w miesiąc. Wtedy firma będzie mogła skorzystać z modelu 40-40-20.
Co ma dać takie rozwiązanie? Przede wszystkim zachowanie miejsc pracy i klasyczny wybór "mniejszego zła". Rząd wychodzi z prostego założenia - albo czasowo zmniejszymy pensję w najbardziej dotkniętych firmach, albo firma upadnie i miejsca pracy po prostu znikną.
To podobne rozwiązanie do tego, które w poniedziałek po południu zaproponował Narodowy Bank Polski.
"Dość radykalnym, ale skutecznym rozwiązaniem byłaby w uzasadnionych przypadkach możliwość obniżenia wynagrodzenia (nie niżej niż płaca minimalna) na określony okres, przy obowiązku późniejszego wyrównania. Tego typu rozwiązanie jest z pewnością korzystniejsze niż upadłość i bezrobocie" - głosił komunikat banku centralnego.
Związkowcy niezadowoleni
Takie rozwiązanie bardzo nie podoba się związkowcom. - To poroniony pomysł - mówił money.pl we wtorek Marek Lewandowski, rzecznik prasowy "Solidarności".
- Dzisiejsze przepisy pozwalają na obniżenie pensji załodze. Nawet bez koronawirusa mieliśmy takie przypadki. Kluczem są rozmowy i zawarcie porozumienia ze związkami - twierdzi Lewandowski. Jak dodaje, związkowcy mają świadomość, że wiele firm - w tym przede wszystkim z sektora MŚP - może stracić płynność, co odbije się na pracownikach.
Związkowcy są przeciwni administracyjnemu narzucaniu obniżek firmom. Ich zdaniem niektórzy pracodawcy mogliby to wykorzystywać, nawet jeśli nie są w dramatycznej sytuacji.
Jak jednak mówi Lewandowski, "Solidarność" zdaje sobie sprawę z powagi sytuacji. - Jeśli w firmie funkcjonują związki zawodowe, to nie obawiałbym się takiego pomysłu - przyznaje.
Pracodawcy patrzą przychylniej
- Wszystko zależy od tego, o jakiej perspektywie mówimy. Jeśli miałoby to potrwać do końca maja, to takie rozwiązanie miałoby sens - mówi money.pl Cezary Kaźmierczak, prezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.
Kaźmierczak podkreśla, że czas zrozumieć, że kryzys uderzy we wszystkich. I wszyscy odczują jego konsekwencję. Czasowa obniżka pensji jest tego najlepszym przykładem.
Podobnego zdania jest Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich. - My proponowaliśmy podobne rozwiązanie. Może nie tak radykalne, by każdemu nagle płacić minimalne wynagrodzenie - mówi money.pl Kozłowski. Mówi o 30 proc. obniżki.
Jak dodaje, w niektórych przypadkach taka decyzja pozwoliłaby firmom na utrzymanie płynności.
- Musimy pogodzić się, że straty czekają zarówno firmy, jak i pracowników. Wszystko po to, by zachować miejsca pracy - twierdzi główny ekonomista FPP.
Zapisz się na nasz specjalny newsletter o koronawirusie
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl