56,5 tys. - tyle pomp ciepła kupili Polacy w 2020 roku. Oprócz pomp przeznaczonych do ogrzewania, w tej liczbie zawierają się również pompy do przygotowania ciepłej wody użytkowej.
Wzrost zainteresowania tym sprzętem jest ogromny. Jak wskazują w analizie eksperci z Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła, rynek pomp ciepła służących do centralnego ogrzewania wzrósł w 2020 roku o około 77 proc. w stosunku do 2019 r., a cały rynek pomp ciepła o trochę ponad 50 proc.
- Pompy ciepła działają na podobnej zasadzie jak klimatyzatory. Z tym że pobierają ciepło z otoczenia (powietrza, gruntu lub wody) i przekazują je do budynku - tłumaczy Paweł Lachman, prezes PORT PC.
Aby jeszcze bardziej zobrazować działanie pomp ciepła, Lachman porównuje je do lodówki. - W środku jest chłodno, a ciepło wyciągane jest z wewnątrz poprzez działanie sprężarki w obiegu chłodniczym i przekazywane jest do radiatorów z tyłu lodówki. Pompa ciepła działa odwrotnie – ciepło pobiera z zewnątrz i oddaje je do środka budynku - dodaje.
Dofinansowanie na pompy ciepła
Pompy ciepła dzielimy na kilka rodzajów. Tym urządzeniem, które najczęściej wybierane jest z myślą o mieszkaniu, są pompy typu powietrze/woda. W 2020 roku ich sprzedaż wzrosła aż dwukrotnie - z 20 tys. do ponad 42 tys. Z kolei od 2017 roku sprzedaż pomp typu powietrze/woda wzrosła jeszcze bardziej, bo aż pięciokrotnie.
Skąd taki wzrost? Przede wszystkim świadomość ekologiczna Polaków odgrywa tutaj kluczową rolę. Coraz częściej stawiamy na rozwiązania, które są jak najmniej inwazyjne dla środowiska. Ten czynnik przemawia za inwestycją w pompy ciepła.
- Polacy są coraz bardziej świadomi pozytywnego wpływu odnawialnych źródeł energii na środowisko, a także na stan ich domowego budżetu - ocenia Patryk Perliński, Dyrektor Departamentu Sprzedaży i Relacji z Klientami Biznesowymi z Santander Consumer Banku.
- Świadomość korzystania z "zielonej technologii", czyli z energii pobranej z otoczenia, jest wyraźnie wyższa niż jeszcze rok temu - mówi Lachman.
Jak zaznacza ekspert, na przyszły wzrost zainteresowania pompami ciepła wpływ będzie miało ogłoszenie Europejskiego Zielonego Ładu, który zakłada osiągnięcie neutralności klimatycznej Unii Europejskiej do 2050 roku.
- Użycie pomp ciepła jest zgodne z nową, unijną strategią energetyczną, dlatego opłacać się będzie w nie inwestować. Strategia UE dotycząca integracji sektora energetycznego mówi o osiągnięciu udziału przez pompy ciepła w Europie nawet 40 proc. zasobu budynków w 2030 roku i 70 proc. w 2050 roku - mówi Lachman.
Warto też wspomnieć o formach wsparcia finansowego, o które można się ubiegać w ramach wymiany "brudnej" instalacji grzewczej na tę, która nie ingeruje w środowisko naturalne. O takie dofinansowanie można się ubiegać w ramach programu "Czyste powietrze". Warunkiem jest jednak dochód roczny nieprzekraczający 100 tys. zł.
Ile kosztuje ogrzewanie pompą ciepła?
Eksperci przekonują, że pompy ciepła są nie tylko ekologiczne, ale i ekonomiczne. I faktycznie - koszty eksploatacyjne to potwierdzają.
Z raportu PORT PC wynika, że średni roczny koszt ogrzania pompą ciepła budynku o powierzchni 120 m2 wynosi 1350 zł przy korzystaniu z ogrzewania podłogowego. Jest to suma o około połowę mniejsza niż ogrzewanie domu przez rok gazem.
Trochę mniej kolorowo prezentują się jednak koszty instalacji urządzenia. W zależności od metrażów mieszkania czy domu, kupno pompy ciepła wraz z instalacją może nas kosztować od około 30 do ponad 100 tys. zł.
To jednak nie zniechęca Polaków. Według Danych Santander Consumer Bank w III kwartale 2020 roku liczba zaciągniętych kredytów na fotowoltaikę i pompy ciepła była rekordowa. Było to o 785 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu w 2019 roku.
Z kolei łączna wartość udzielonych kredytów ratalnych na "zielone instalacje" w dwóch pierwszych miesiącach 2021 roku wzrosła o ponad 180 proc. w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku.
Bariery rozwoju
Rozwój rynku pomp ciepła choć kwitnie, jest jednak hamowany przez kilka czynników. Wciąż największym problemem jest brak świadomości Polaków dotyczący zasady działania pomp ciepła i i korzyści z ich zastosowania.
- Bardzo często pojawiają się pytania typu: jak możemy pobierać ciepło np. z chłodnego gruntu? Bariera w postaci braku zrozumienia działania tej technologii jest tu kluczowa - ocenia ekspert.
Eksperci wskazują też na brak zaplecza naukowego. W Polsce nie ma fachowej kadry, która ukończyła studia kierunkowe z zakresu pomp ciepła. Brakuje też certyfikowanego instytutu badawczego zajmującego badaniem efektywności pomp ciepła.
Jednak nie są to bariery, które zatrzymają rozwój tego rynku. Zdaniem Lachmana sprzedaż będzie rosła. - Prawdopodobnie zainteresowanie pompami ciepła wzrośnie w podobnym stopniu jak 2020 r. Przewidujemy, że ten rok będzie podobny, jeśli chodzi o inwestycje w ten sposób ogrzewania, czyli wzrost sprzedaży pomp ciepła w Polsce może wynieść nawet ponad 100 proc. - ocenia.