Nowelizacja rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji wprowadza obowiązek montażu czujników zarówno w nowych, jak i istniejących budynkach. Dla nowo powstałych obiektów wymóg ten obowiązuje już od 23 grudnia 2024 roku, natomiast właściciele istniejących budynków mieszkalnych mają czas na dostosowanie się do przepisów do 1 stycznia 2030 roku. W przypadku hoteli termin ten jest krótszy – obiekty te muszą być wyposażone w odpowiednie czujniki do 30 czerwca 2026 roku.
Zgodnie z nowymi przepisami, w każdym mieszkaniu musi znajdować się co najmniej jedna autonomiczna czujka dymu. W domach jednorodzinnych urządzenia te powinny być zainstalowane na każdym piętrze oraz w pobliżu sypialni. Czujniki czadu są obowiązkowe w pomieszczeniach, gdzie zachodzi proces spalania – kotłowniach, łazienkach z piecykami gazowymi czy pokojach z kominkiem.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów
Choć rozporządzenie bezpośrednio nie określa kar za brak montażu czujników, konsekwencje mogą być dotkliwe. Przede wszystkim budynki niespełniające wymogów mogą nie uzyskać odbioru od Państwowej Straży Pożarnej, co uniemożliwia ich legalne użytkowanie. Właściciele narażają się również na mandaty, a w poważniejszych przypadkach grzywny do 5000 zł, a teoretycznie nawet karę aresztu.
Statystyki Państwowej Straży Pożarnej są alarmujące. W 2023 roku w Polsce odnotowano ponad 29 000 pożarów w budynkach mieszkalnych, w wyniku których zginęło 425 osób, a 3244 zostały ranne. Tylko w ostatnim sezonie grzewczym zarejestrowano 1850 przypadków zatrucia czadem, z czego ponad 50 zakończyło się śmiercią. Dane te jasno wskazują, jak istotne jest odpowiednie zabezpieczenie naszych domów.
Współczesne wykrywacze dymu, czadu i gazu stanowią zaawansowane systemy detekcji wykorzystujące złożone zjawiska fizykochemiczne. Czujniki dymu najczęściej działają na zasadzie fotoelektrycznej, gdzie wiązka światła emitowana przez diodę LED rozprasza się na cząsteczkach dymu, co powoduje zmianę natężenia światła padającego na fotokomórkę. Detektory czadu (tlenku węgla) wykorzystują natomiast elektrochemiczne ogniwa, w których zachodzi reakcja utleniania CO na elektrodzie roboczej, generując prąd elektryczny proporcjonalny do stężenia gazu.
Najnowsze modele wyposażone są w półprzewodnikowe sensory oparte na tlenkach metali, których rezystancja zmienia się w obecności określonych gazów. Zasilanie bateryjne z systemem monitorowania stanu energetycznego oraz zaawansowane algorytmy analizy sygnału eliminują fałszywe alarmy, jednocześnie zapewniając błyskawiczną reakcję w sytuacji zagrożenia.
Radca prawny Diana Knapczyk z kancelarii Causa Finita Szczepanek i Wspólnicy Sp.K. zwraca uwagę, że "brak wymaganych czujników może zostać uznany za rażące niedbalstwo, skutkujące wyłączeniem odpowiedzialności ubezpieczyciela" - To nie są tylko techniczne drobiazgi, ale obowiązki wynikające z przepisów o ochronie przeciwpożarowej - podkreśla. - Ignorowanie tego obowiązku może kosztować nie tylko pieniądze, ale – co najważniejsze – życie swoje lub bliskich. Warto już dziś upewnić się, że dom lub mieszkanie spełnia nowe wymogi. Koszt jednej czujki to wydatek rzędu kilkudziesięciu złotych - przestrzega ekspertka.
