Tematy Impact’21: Bezemisyjny wodór paliwem polskiej i europejskiej gospodarki

Do 2050 roku Unia Europejska chce stać się neutralna klimatycznie. Aby to osiągnąć, musi zdekarbonizować gospodarkę – od przemysłu, przez energetykę po transport. Proces ten będzie wymagał postawienia na nowe rozwiązania technologiczne, które dziś są jeszcze na etapie rozwoju. We wszystkich tych gałęziach gospodarki ważne miejsce może zająć czysty wodór.

W 2020 roku blisko 95 proc. wodoru wykorzystywanego w gospodarce pochodziło z paliw kopalnych. Uzyskiwany jest w procesie reformingu parowego gazu ziemnego, częściowego utlenianie metanu i gazyfikacji węgla.

To wcale nie jest jednak ekologiczne źródło energii. Jak podaje Parlament Europejski, produkcja wodoru z kopalin każdego roku uwalnia 70-100 mln ton CO2.

Jednak inna metoda produkcji wodoru polega na elektrolizie wody przy użyciu energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Podczas jego produkcji nie są więc emitowane gazy cieplarniane. To właśnie jest czysty wodór (znany także jako wodór odnawialny lub zielony wodór).

Zakłada się, że do 2022 roku wartość rynku wodoru może wynieść 600 mld zł, co stanowi 35 proc. wzrost w stosunku do roku 2015. Przewiduje się, że wodór umożliwi w przyszłości bezemisyjny transport, ogrzewanie i procesy przemysłowe, a także międzysezonowe magazynowanie energii.

Trwają już na przykład prace nad uruchomieniem pierwszych helikopterów zasilanych wodorem, a na przykład w Szwecji w 2024 roku powstanie bezemisyjna huta stali zasilana bezemisyjnym wodorem.

Obecnie wodór odgrywa niewielką rolę w ogólnym zaopatrzeniu w energię. Według badań przytaczanych przez Parlament Europejski, wodór mógłby stanowić do 20 proc. miksu energetycznego UE w przyszłości. Sprawdziłby się zwłaszcza w transporcie i przemyśle, gdzie mógłby zaspokajać odpowiednio 20-50 proc. i 5-20 proc.

Także nasz kraj posiada Polską Strategię Wodorową, która ma zapewnić Polsce dobry start w wyścigu technologicznym w obszarze rozwoju zielonego wodoru. Pośród celów strategii są m.in. wdrożenie technologii wodorowych w sektorze energetycznym, rozwój wodoru jako alternatywnego paliwa w transporcie i wsparcie dekarbonizacji przemysłu, gdzie wodór może istotnie zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych.

Zresztą już dziś Polska jest jednym z głównych producentów wodoru (nie tylko czystego) w Europie. Najwięcej wytwarza się go w zakładach Grupy Azoty.

Wodór może zmniejszyć emisje CO2 w procesach przemysłowych, takich jak produkcja stali. Zielony wodór wykorzystywany jako nośnik energii może także służyć zarówno do produkcji energii w ogniwach paliwowych, jak i do magazynowania nadmiaru energii z OZE.

Wodór wymienia się też jako paliwo alternatywne dla energii elektrycznej w motoryzacji. Jego zaletą są niskie koszty operacyjne, szybsze tankowanie niż w wypadku samochodów bateryjnych oraz większy zasięg. Nie wymaga on też istnienia tak licznych stacji tankowania.

Istnieją wyzwania w zakresie konkurencyjności kosztowej, skali produkcji, potrzeb infrastrukturalnych i poczucia bezpieczeństwa. Jednak przewiduje się, że choć gospodarka z czystym wodorem będziem wymagała dużych nakładów inwestycyjnych, to w efekcie już wkrótce jego użycie ma być bardziej opłacalne finansowo niż obecnie.

Wodór będzie przedmiotem debat podczas tegorocznej październikowej edycji Impact’21 w Poznaniu. Podczas konferencji mowa będzie o wykorzystaniu wodoru w regionalnym porcie lotniczym - Groningen Airport Eelde. Lotnisko jako pierwszy port na świecie tworzy Lotniczą Dolinę Wodorową, a więcej opowie o tym minister Nienke Homan.

Podczas dyskusji moderowanej zatytułowanej "Czy kraje mogą zbudować efektywny globalny rynek eksportowy wodoru?" eksperci m.in. z Cambridge Econometrics, International Energy Association czy Agora Energiewende postarają się odpowiedzieć na tytułowe pytanie.

Z kolei Oben Uluc z Ballard Power Systems opowie o roli wodoru w transporcie ciężkich ładunków w speechu "Ogniwo paliwowe i wodór - świetna wartość do transportu ciężkich ładunków o zerowej emisji".

O wodorze w kontekście wyzwania zeroemisyjności polskiej gospodarki porozmawiają też dyskutanci w rozmowie "Rozważanie roli wodoru w osiągnięciu neutralności węglowej do 2050". Gośćmi będą m.in. Andre Pina (EDP Renewables) i Joanna Wis-Bielewicz (Oersted).