Tokenizacja, czyli co? Rewolucyjna ewolucja w świecie inwestycji

Tokenizacja, umożliwiając zamianę tradycyjnych, dobrze znanych aktywów na ich cyfrowe odpowiedniki, czyli tokeny, jest początkiem niemałej rewolucji na rynku inwestycji, przede wszystkim ze względu na szanse stworzenia wielu nowych instrumentów. Nowe produkty inwestycyjne to nowe możliwości zarówno dla przedsiębiorstw, jak i inwestorów instytucjonalnych i indywidualnych.

Tokenizacja to proces odzwierciedlenia wartości tradycyjnych aktywów (np. dzieł sztuki, metali szlachetnych, diamentów, nieruchomości, akcji czy obligacji) w formie cyfrowej jednostki – tokena zapisywanego w sieci blockchain. Każdy powstały w tym procesie token ma swoją reprezentację w fizycznym aktywie w świecie rzeczywistym, co oznacza, że tokeny mogą być w pełni wymienialne na uprzednio stokenizowany obiekt, a same tokeny, ze względu na swoją cyfrową naturę, umożliwiają szybki i bezpieczny obrót kryptoaktywem.

Tokeny często utożsamiane i mylone są z kryptowalutami – jedno i drugie to aktywo cyfrowe, jednakże nie są to pojęcia, które powinny być stosowane zamiennie. Kryptowaluty opierają się o własną sieć blockchain i w założeniu wiele z nich ma pełnić podobną funkcję, co pieniądze, natomiast tokeny, tworzone za pomocą smart kontraktów (ang. smart contracts), mogą reprezentować szereg innych funkcji i praw wynikających z ich posiadania (np. do głosowania, czy do skorzystania z określonych usług dostępnych tylko dla posiadaczy tokenów) oraz z reguły oparte są o już istniejące sieci bloków.

Jakie są więc zalety tokenizacji?

Niektóre aktywa inwestycyjne, takie jak dzieła sztuki, metale szlachetne czy nieruchomości klasy premium, z zasady dostępne są tylko dla inwestorów mogących pochwalić się wyjątkowo wysoką zasobnością portfela. Tokenizacja, dzięki podziałowi na mniejsze cyfrowe jednostki, a przez to obniżeniu progu wejścia, umożliwia nawet początkującym inwestorom dostęp do rynków dotychczas zarezerwowanych tylko dla najbogatszych. Jednocześnie możliwość poszerzenia swojego portfolio inwestycyjnego o kolejne klasy aktywów jest elementem, tak ważnej dla zwiększania bezpieczeństwa inwestycyjnego, dywersyfikacji.

Technologia blockchain, w której realizowane są procesy tokenizacji, zapewnia swoim użytkownikom trwałe, niepodlegające modyfikacjom zapisy. Dzięki temu możliwe jest wprowadzenie nowych standardów bezpieczeństwa, co na szeroką skalę zmniejsza ryzyko oszustw i fałszerstw na rynku inwestycyjnym.

Wspomniane wcześniej aktywa klasy premium, takie jak nieruchomości czy dzieła sztuki, mogą przysparzać trudności podczas próby znalezienia kupca. Konieczność znalezienia jednego kupca gotowego przejąć aktywo w całości zdecydowanie obniża płynność inwestycji. Tokenizacja obiektu umożliwia zakup mniejszej części, udziałów, co bez wątpienia poszerza rynek zbytu, a co za tym idzie - zwiększa płynność aktywa. Szybkość i łatwość zawierania transakcji jednocześnie obniża koszty transakcyjne, sprawiając, że stokenizowane dzieło sztuki jest zdecydowanie tańsze w obrocie niż podczas klasycznych aukcji.

Sieć blockchain dostępna jest dla użytkowników przez całą dobę, siedem dni w tygodniu, co sprawia, że obrót kryptoaktywami może odbywać się nieprzerwanie na całym świecie. Inwestorzy zyskują większą elastyczność i swobodę zawierania natychmiastowych transakcji.

Tradycyjne rynki inwestycyjne (zarówno te finansowe, jak i rynki dzieł sztuki, czy nieruchomości) obciążone są wysokimi kosztami transakcyjnymi. Dzięki tokenizacji, poprzez wyeliminowanie pośredników, możliwe jest nie tylko zmniejszenie kosztów obrotu, lecz także zminimalizowanie formalności niezbędnych do sfinalizowania transakcji i niemal 100-procentowa automatyzacja całego procesu.

Przyszłość tokenizacji to jednak nie tylko aktywa materialne, dobrze znane z dotychczasowych inwestycji. Dzięki tokenizacji także aktywa niematerialne, takie jak prawa autorskie, prawa do wizerunku czy patenty mogą w podlegać obrotowi na sieci blockchain. Poza aspektem inwestycyjnym stokenizowanie tej klasy aktywów ułatwi ich zabezpieczenie i zarządzanie nimi w przyszłości. Wiele obiektów ze swej natury niepodzielnych, dzięki możliwości cyfrowego podziału może zyskać nową wartość i potencjał inwestycyjny.

Mimo ogromnego potencjału tokenizacji, istnieją czynniki mające wpływ na możliwości wykorzystania jej w świecie finansów. Jak każda innowacja na szeroką skalę, także tokenizacja nie jest wolna od bolączek i wyzwań regulacyjnych, które ze względu na globalność i dostępność swojego przedmiotu, powinny być podejmowane na arenie międzynarodowej. Dostosowywanie przepisów i regulacji do nowych technologii jest przedmiotem licznych rozważań, które na obszarze Unii Europejskiej uzyskały formę rozporządzenia o rynkach kryptoaktywów (tzw. MiCA). Rozporządzenie MiCA, po prawie 3 latach od zaprezentowania projektu, zostało przyjęte w połowie maja 2023 r. To pierwsze unijne ramy prawne dla tego sektora, a jednocześnie MiCA to jedynie część europejskiego pakietu dotyczącego finansów cyfrowych.

Niewątpliwie międzynarodowe regulacje prawne w zakresie tokenizacji, technologii blockchain, a także samych kryptowalut, przyczynią się do jeszcze szerszego wykorzystania ich w biznesie czy w sektorze publicznym, niż ma to miejsce obecnie.

Cyfryzacja jest przyszłością sektora finansowego, a sama tokenizacja to kolejny krok, który zmienia sposób, w jaki inwestorzy i przedsiębiorstwa mogą korzystać z rynku. Może być potężnym narzędziem, które trwale zmieni sposób postrzegania inwestycji przez szerokie grono odbiorców, dotychczas nieuczestniczące w rynku.

Autorem artykułu jest Adrian Kutnik, dyrektor działu Private Market Giełdy Papierów Wartościowych.

Artykuł powstał w ramach współpracy merytorycznej Akademii Biznesu i GPW.