Pierwotnie Trybunał Konstytucyjny miał zająć wnioskiem Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego Małgorzaty Manowskiej w środę 17 listopada. Termin rozprawy jednak został przesunięty i TK rozpozna sprawę 15 grudnia o godz. 11.
Skład orzekający przydzielony do tej sprawy jest następujący: sędzia Wojciech Sych - przewodniczący, sędzia Krystyna Pawłowicz - sprawozdawca, sędzia Stanisław Piotrowicz, sędzia Bartłomiej Sochański i sędzia Michał Warciński.
Dostęp do informacji publicznej niekonstytucyjny?
Pierwsza Prezes SN w swoim wniosku do TK z lutego 2021 roku sformułowała sześć zarzutów. W ocenie Małgorzaty Manowskiej obecne przepisy o dostępie do informacji publicznej zawierają "nieostre" sformułowania. We wniosku wymieniła m.in. "władze publiczne", "inne podmioty wykonujące zadania publiczne", "osoby pełniące funkcje publiczne" oraz "związek z pełnieniem funkcji publicznych".
W ocenie Pierwszej Prezes SN powyższe sformułowania "w sposób nieuprawniony poszerzają rozumienie podmiotów", które muszą udzielać obywatelom i dziennikarzom informację publiczną.
W swoim wniosku Pierwsza Prezes SN oceniła również, że przepisy zobowiązujące do udostępnienia informacji publicznej nie regulują kwestii anonimizowania danych osobowych czy innych danych ze strefy prywatności. W jej ocenie przepisy trzeba skonkretyzować w ten sposób, by zapewnić prywatność osobom pełniącym funkcje publiczne.
Małgorzata Manowska ma wątpliwości co do konstytucyjności przepisu przewidującego karę do roku więzienia dla osoby nieudostępniającej osoby publicznej, choć zobowiązują ją do tego prawo. A to dlatego, że skoro przepisy wskazujące podmioty zobowiązane do udzielenia informacji publicznej są nieostre, to nie ma możliwości ustalić, kto podlega wspomnianej karze.
Wniosek popierający ten złożony przez Pierwszą Prezes SN złożył również pod koniec lipca 2021 roku Prokurator Generalny i minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro.
RPO alarmuje
Do tej sprawy przed TK przystąpił poprzedni Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. W swoim stanowisku, które opublikowano na stronie RPO w czerwcu, oceniał on, że w ustawie o dostępie do informacji publicznej "nie ma problemu 'nieostrych' pojęć", gdyż "sądy mają prawo do ich prokonstytucyjnej wykładni". Ostrzega również, że jeżeli TK przystanie na wniosek Pierwszej Prezes SN, to wspomniana ustawa w praktyce przestanie działać.
"A wyjątek od zasady ochrony prywatności osób pełniących funkcje publiczne przy udostępnianiu informacji publicznej uzasadniają standardy konstytucyjne. Odpowiedzialność karna za nieudostępnienie informacji publicznej służy zaś dyscyplinowaniu podmiotów zobowiązanych do terminowego i właściwego rozpatrywania wniosków obywateli" - czytamy w stanowisku RPO.