Umowa o świadczenie usług - co to takiego i kiedy warto podpisać?

Umowa o świadczenie usług w większości przypadków zawierana jest między dwoma podmiotami gospodarczymi. Podmioty te zaś są niezależne i równorzędne. Jej celem z kolei jest nawiązanie współpracy, której kwestie uregulowane są nie przez Kodeks pracy, a przez Kodeks cywilny. Przepisy Kodeksu pracy w tym przypadku nie mają żadnego zastosowania.

Umowa o świadczenie usług nie została wprost wymieniona w Kodeksie cywilnym, w związku z czym została ona zakwalifikowana do grupy umów nienazwanych. Zgodnie z KC do umów o świadczeniu usług, które nie są regulowane innymi przepisami, stosuje się przepisy o zleceniu. 

Jakie są różnice i podobieństwa między umową o świadczenie usług a umową zlecenie? Przede wszystkim pierwsza z nich tworzona jest na podstawie przepisów dotyczących zlecenia. Cechą charakterystyczną obu umów jest m.in. wykonanie określonej czynności zawartej w umowie, bez względu na to, jaki przeniesie to rezultat. 

Jeżeli jednak na podstawie umowy powstanie konkretny rezultat i jednocześnie będzie istnieć możliwość jego weryfikacji, wówczas będziemy mieć do czynienia z umową o dzieło. Umowa o dzieło różni się natomiast od umowy o świadczenie usług uzyskanym rezultatem. W pierwszym przypadku przedmiotem umowy jest bowiem wykonanie ustalonego z góry dzieła. Ponadto umowa o dzieło w odróżnieniu od umowy o świadczenie usług oraz umowy zlecenia, ma charakter jednorazowy. 

Umowa o świadczenie usług zazwyczaj zawierana jest między dwoma podmiotami gospodarczymi, ale istnieje również możliwość zawarcia takiej umowy z osobą fizyczną. W szczególności umowa o świadczenie usług cieszy się dużą popularnością wśród freelancerów.

W umowie o świadczenie usług podmioty nazywane są Zleceniobiorcą oraz Zleceniodawcą. Zgodnie z Kodeksem cywilnym Zleceniodawca może dawać Zleceniobiorcy wskazówki i rady na temat wykonania zlecenia, niemniej jednak nie może on odgórnie wyznaczać miejsca ani czasu pracy Zleceniobiorcy. 

Nie istnieje jednolity wzór umowy o świadczenie usług. Jej treść ustalają obie strony zgodnie z potrzebami oraz z przepisami dotyczącymi zlecenia. W umowie o świadczenie usług powinny znaleźć się informacje, takie jak:

• miejsce i data zawarcia umowy,
• dane obu stron umowy,
• przedmiot umowy,
• obowiązki oraz zleceniobiorcy i zleceniodawcy,
• wysokość wynagrodzenia, sposób oraz termin jego płatności,
• termin wykonania umowy,
• zgłaszanie usterek i sposób ich usunięcia zaakceptowany przez obie strony,
• sposób rozwiązania umowy,
• prawa autorskie, jeżeli w efekcie umowy powstaną prawa autorskie,
• postanowienia końcowe. 

Warto również wiedzieć, że zgodnie z przepisami nie ma obowiązku sporządzenia umowy o świadczenie usług na piśmie. Dla bezpieczeństwa zaleca się jednak, by została ona sporządzona pisemnie. 

Umowa o świadczenie usług zgodnie z przepisami może być zawarta przez podmioty, które wcześniej współpracowały na podstawie stosunku pracy. Warunkiem zawarcia takiej umowy jest odmienny charakter współpracy. Mianowicie powinien on różnić się od tego, wykonywanego na podstawie umowy o pracę.

W przeciwnym wypadku, jeśli przedmiot umowy o świadczenie usług będzie taki sam, jak przedmiot umowy o pracę, umowa ta może zostać podważona przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, urząd skarbowy lub inspekcję pracy. Wówczas zmiana formy umowy może być traktowana jako chęć uniknięcia uiszczania obowiązkowych składek wynikających ze stosunku pracy.

Ponadto płatnik, który błędnie zakwalifikował umowę i nie odprowadził od niej odpowiednich składek, również naraża się na negatywne konsekwencje. Jeżeli więc chcemy podpisać umowę o świadczenie usług, warto dokładnie sprawdzić, czy podobna umowa nie została uregulowana przez Kodeks cywilny.