Rekordowo niskie odsetki od depozytów. Tak banki radzą sobie z podatkiem bankowym

Odsetki od nowych depozytów w grudniu 2016 roku doszły do rekordowo niskich poziomów - podaje Narodowy Bank Polski. Średnie oprocentowanie wyniosło w bankach zaledwie 1,3 proc. Rok wcześniej było na poziomie 1,6 proc.

To wszystko dzieje się w sytuacji utrzymywania stóp procentowych NBP na niezmienionym niskim poziomie - ostatnia zmiana była w marcu 2015 roku. Jedynym pocieszeniem dla deponentów jest, że ceny w sklepach w ciągu roku spadały, więc pieniądz złożony w banku przynajmniej nie tracił na wartości.

Jeszcze w latach 2014-2015 toczyła się między bankami wojna na oprocentowanie. Klienci nie mogli narzekać, działała siła rynku, zapewniając im możliwie najlepsze warunki. Stopniowo spadała różnica oprocentowania depozytów i kredytów, głównie za sprawą zmniejszenia odsetek od tych drugich. Wprowadzenie podatku bankowego przerwało ten trend jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki.

Podatek dotyczy wszystkich banków (poza kilkoma, które realizują program naprawczy), więc wszystkie miały zadanie do odrobienia - jak nadrobić stratę? Okazało się, że wszystkie jak jeden mąż postanowiły to zrobić w ten sam sposób, czyli obniżając oprocentowanie depozytów. Najwyraźniej stwierdzono, że klienci zwracają na to najmniejszą uwagę, bo odsetki przy niskiej inflacji są i tak marne, a część pochłania przecież "podatek Belki". Dający zresztą coraz mniejsze przychody państwu z roku na rok.

Obniżki oprocentowania depozytów zaczęły się zresztą - jakże by inaczej - już w lutym, czyli pierwszym miesiącu obowiązywania podatku bankowego. W grudniu doszły do rekordowo niskiego poziomu - średnio 1,3 proc. rocznie.

Oprocentowania kredytów najwyraźniej nie daje się tak łatwo ruszyć, bo tu były tylko kosmetyczne zmiany w górę. Średnie oprocentowanie wynosiło w grudniu 4,9 proc., o 0,1 pkt. proc. więcej niż rok wcześniej.

W rezultacie w grudniu 2016 r. marża pomiędzy oprocentowaniem depozytu i kredytu wzrosła w ciągu roku o 0,3 pkt. proc. i wynosiła 3,6 pkt. proc. Dzięki temu zyski na odsetkach zrosły w bankach od marca o jedną dziesiątą rok do roku. W całym 2016 roku na odsetkach banki zarobiły prawie 38 mld zł, czyli 2,7 mld zł więcej niż rok wcześniej.

Ze statystyk NBP widać przy tym gdzie cięcia były największe w przypadku depozytów. Zrobiono przede wszystkim drastyczne redukcje w oprocentowaniu środków trzymanych przez gospodarstwa domowe na krótki termin.

Przy depozytach do jednego miesiąca w ciągu całego roku odsetki spadły o 0,4 pkt. proc. i w grudniu wynosiły zaledwie 1,1 proc. rocznie. Najniżej w historii.

Tylko nieco mniejsze redukcje - o 0,3 pkt. proc. - dotknęły nowych lokat z terminem do jednego roku włącznie. Takich samych cięć dokonano w depozytach dla przedsiębiorstw z terminem do trzech miesięcy włącznie.

Banki jednocześnie przegrupowały sposób oprocentowania kredytów. Postawiły na pożyczki konsumpcyjne dla gospodarstw domowych, zbijając ich oprocentowanie w ciągu roku o 0,4 pkt. proc. Tam toczy się walka o klientów, którzy dotychczas chodzili do firm pożyczkowych. Teraz w sytuacji poprawy w zarobkach, przy niskim bezrobociu i Programie 500+ otworzył się duży rynek. Na koniec roku trzeba było od kredytu na cele konsumpcyjne płacić 7,6 proc., a rzeczywista stopa wynosiła 14,9 proc.

Redukcję odsetek od kredytów konsumpcyjnych banki powetowały sobie, podnosząc między innymi oprocentowanie kredytów krótkoterminowych o wartości poniżej miliona złotych dla przedsiębiorców o 0,6 pkt. proc.