Zadłużenie Polski ostro w górę. Są najnowsze dane
W pierwszym kwartale 2025 roku dług publiczny Polski, liczony według metodologii UE dla sektora instytucji rządowych i samorządowych, osiągnął poziom 57,4 proc. PKB. Wzrósł z 55,3 proc. PKB odnotowanego w czwartym kwartale 2024 r. Kwartalne tempo przyrostu zadłużenia wyniosło 5,5 proc., co klasyfikuje odczyt jako jeden z najwyższych w historii.
W ujęciu relacji do PKB, zadłużenie zwiększyło się o 2,2 punktu procentowego w porównaniu do poprzedniego kwartału, po wcześniejszym wzroście o 2 punkty procentowe w ostatnim kwartale 2024 roku.
Warto zaznaczyć, że podobnie dynamiczne wzrosty obserwowano jedynie w wyjątkowych okolicznościach gospodarczych - na początku XXI wieku, podczas światowego kryzysu finansowego w latach 2008-2009 oraz w czasie pandemii w 2020 roku.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Odcinek 6 - Analizuj, nie zgaduj - wykorzystanie danych w strategii marketingowej.
Struktura i przyczyny wzrostu zadłużenia
Analiza struktury nowego zadłużenia wskazuje, że głównym źródłem przyrostu jest sektor centralny, podczas gdy dług sektora samorządowego uległ redukcji o 1,8 miliarda złotych w porównaniu do poprzedniego kwartału. Jednocześnie odnotowano spadek zadłużenia w funduszach pozabudżetowych, co było przede wszystkim efektem spłaty obligacji Polskiego Funduszu Rozwoju o wartości 18,5 miliarda złotych, dokonanej ze środków budżetu centralnego.
Wśród głównych czynników odpowiedzialnych za tak znaczący wzrost długu publicznego można wymienić realizację kontraktów zbrojeniowych, część pożyczkową KPO kwalifikowaną jako dług publiczny oraz gromadzenie rezerw na przyszłe wydatki. Sytuacja ta może również sugerować, że proces konsolidacji fiskalnej, mający na celu redukcję deficytu w relacji do PKB, nie został jeszcze rozpoczęty, a sam deficyt nadal wykazuje tendencję wzrostową.
Perspektywy i implikacje dla finansów publicznych
Według krajowej metodyki obliczania zadłużenia, dług publiczny wzrósł do 46,3 proc. PKB z 44,3 proc. PKB w poprzednim kwartale. Mimo wzrostu, wartość ta pozostaje znacząco poniżej konstytucyjnego limitu 60 proc. PKB, co daje pewien margines bezpieczeństwa w kontekście krajowych regulacji fiskalnych.
Pozytywnym aspektem raportu Ministerstwa Finansów jest brak istotnego wzrostu zadłużenia generowanego przez niepaństwowe fundusze celowe, co przyczynia się do poprawy przejrzystości finansów publicznych. Jednakże, uwzględniając najnowsze dane, nie można wykluczyć scenariusza, w którym dług sektora instytucji rządowych i samorządowych przekroczy poziom 60 proc. PKB jeszcze w bieżącym roku.
Obecna dynamika wzrostu zadłużenia wskazuje również na konieczność rewizji wcześniejszych prognoz dotyczących długu publicznego. Dotychczasowa prognoza zakładająca poziom 57,8 proc. PKB na koniec 2025 roku wymaga aktualizacji i najprawdopodobniej korekty w górę, co może mieć istotne implikacje dla polityki fiskalnej kraju w najbliższej przyszłości - donosi w raporcie PKO BP.