Gigapożyczka dla państwowej spółki. Miliardy złotych na wielką inwestycję

Zarząd Energii poinformował, że w środę spółka zależna Energa-Operator podpisała z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (BGK) umowę pożyczki na rozwój inteligentnych sieci elektroenergetycznych w latach 2022-2036, wspierających transformację energetyczną Polski. Pieniądze mają pochodzić ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). Jak podał Orlen w komunikacie, wartość programu do 2035 r. szacowana jest na 40 mld zł.

Spółka dodała, że przedmiotem umowy jest zaciągnięcie przez Energę-Operatora pożyczki do kwoty ponad 7,6 mld zł w celu refinansowania wydatków kwalifikowanych poniesionych na realizację projektu. Zgodnie z warunkami umowy, kwota pożyczki może zostać zwiększona, ale wymagałoby to zawarcia aneksu.

Środki wypłacane w ramach umowy będą oprocentowane według stałej stopy procentowej, wynoszącej 0,5 proc. w skali roku. Spółka jest zobowiązana do spłaty pożyczki w ciągu 300 miesięcy od daty zawarcia umowy. Pierwsza wypłata w ramach umowy zostanie uruchomiona po spełnieniu określonych w umowie warunków zawieszających.

Jednocześnie Energa poinformowała, że 19 lutego zawarła z BGK umowę poręczenia za zobowiązania spółki wynikające z umowy.

Energa-Operator przewiduje m.in. budowę ponad 11 tys. km nowych linii elektroenergetycznych oraz 7 tys. km linii kablowych, a także modernizację blisko 10 tys. km linii istniejących. W efekcie możliwe będzie podłączenie do sieci 350 tys. nowych odbiorców, 200 tys. prosumentów, tak by ich liczba mogła sięgnąć 500 tys., kolejnych 9 GW źródeł odnawialnych i magazynów energii. Ma powstać także 1600 ogólnodostępnych stacji ładowania pojazdów elektrycznych, m.in. przy trasach A1 i S7.

Do sieci dystrybucyjnej Energa-Operator przyłączonych jest obecnie 9,6 GW źródeł odnawialnych, czyli ok. jednej trzeciej wszystkich mocy odnawialnych w Polsce.

Jak powiedziała minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska "projektując ambitne inwestycje w technologie jądrowe, czy odnawialne musimy mieć na uwadze przesył i dystrybucję wyprodukowanej zeroemisyjnej energii". - Jestem przekonana, że właściwie spożytkowane środki z Funduszu Wsparcia Energetyki przyspieszą rozwój nowych źródeł energii oraz obniżą koszty bilansowania energii w sieci, a co za tym idzie, nasze rachunki - powiedziała Hennig-Kloska.

Podkreśliła, że brak wystarczających inwestycji w sieci dystrybucyjne oznaczać będzie starzenie się infrastruktury sieciowej. Modernizacja system elektroenergetycznego dzięki środkom pochodzącym z Funduszu Wsparcia Energetyki pozwoli na przyłączanie nowych odnawialnych źródeł energii i na dwustronny przepływ energii między gospodarstwami domowymi a operatorem systemu elektroenergetycznego.

Rozpoczynamy bardzo ambitny projekt, który będzie realnym wsparciem polskiego rozwoju gospodarczego i wydatnie wzmocni bezpieczeństwo energetyczne kraju - ocenił prezes Orlenu Ireneusz Fąfara.

Fąfara dodał, że program modernizacji sieci to wyczekiwane przez mieszkańców regionu oraz biznes zwiększenie dostępu do czystej i atrakcyjnej cenowo energii.

Według Energi rozbudowa i modernizacja sieci to także zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej stref ekonomicznych w Pruszczu Gdańskim, Słupsku czy Koszalinie oraz przygotowanie ich na przyjęcie energochłonnych biznesów. To także wsparcie dla rozwoju portów morskich, w tym terminali gazowych i paliwowych oraz elektromobilności i powszechnej elektryfikacji transportu publicznego.

- Pomorze staje się ważnym miejscem na energetycznej mapie Polski, a jest także atrakcyjną lokalizacją, coraz częściej dostrzeganą przez poważnych inwestorów. Już ponad 50 proc. produkowanej przez nas energii pochodzi z odnawialnych źródeł, a rozwój portfela OZE jest dla nas priorytetem – zaznaczył prezes Energi Sławomir Staszak.

Staszak dodał, że Energa "przygotowuje się do modernizacji i rozbudowy sieci o bezprecedensowej skali, a środki, które udało się pozyskać z Krajowego Planu Odbudowy, zapewniają 20 proc. finansowania całego, 10-letniego planu rozwojowego".

Jak przypomniał prezes Energi-Operator Robert Świerzyński, dzisiaj ok. 60 proc. energii elektrycznej wykorzystywanej na terenie działania dystrybutora pochodzi z odnawialnych źródeł energii. Dodał, że firma jest "jednym z europejskich liderów transformacji energetycznej wśród dystrybutorów". Dzięki rozwiązaniom technicznym, finansowanym m.in. z KPO, zapewnia m.in. "niezawodność dostaw energii i rozwój centrów logistycznych, centrów przetwarzania danych, instalacje niezbędne dla kolei dużych prędkości oraz rozwój stacji ładowania pojazdów elektrycznych dużych mocy".

W ocenie prezesa BGK Mirosława Czekaja, preferencyjne finansowanie infrastruktury sieciowej w dużym stopniu pozwoli na stworzenie podstaw do dalszej dekarbonizacji polskiej gospodarki. - To działania, które bezpośrednio przekładają się na bezpieczeństwo i transformację energetyczną Polski – ocenił Czekaj.

Energa-Operator to operator systemu dystrybucyjnego energii elektrycznej z Grupy Energa, kontrolowanej przez Orlen. Spółka dostarcza energię elektryczną do 3,4 mln klientów, eksploatuje prawie 200 tys. km sieci, a obszar działania to niemal jedna czwarta powierzchni kraju.

Sieć dystrybucyjna Energi składa się z linii energetycznych o łącznej długości 199 tys. km; obejmuje swoim zasięgiem ok. 1/4 powierzchni Polski. W ostatnim czasie spółka informowała, że przez pierwsze trzy kwartały 2024 r. dostarczyła do odbiorców 16,9 TWh energii elektrycznej, a udział odnawialnych źródeł energii w produkcji własnej wyniósł 59 proc.

W kwietniu 2020 r. Grupę Energa przejął Orlen tworząc multienergetyczny koncern, również poprzez połączenie dwa lata później z Grupą Lotos i przejęciem PGNiG. Spółka podaje, że 45 proc. jej mocy zainstalowanej w aktywach wytwórczych pochodzi z odnawialnych źródeł energii, co "wpisuje się w strategię energetyczną Grupy Orlen, ukierunkowaną na nisko i zeroemisyjne źródła energii".

Fundusz Wsparcia Energetyki to element szerokiego ekosystemu finansowania transformacji energetycznej Polski, w ramach którego angażowane są środki m.in. z KPO, Funduszu Modernizacyjnego, funduszy unijnych, jak program FEnIKS.

Umowa podpisana 19 lutego 2025 r. w Gdańsku jest już drugą umową podpisaną na wykorzystanie środków z Funduszu Wsparcia Energetyki. 17 grudnia 2024 r. podobną umowę pożyczki podpisał Tauron. Podpisana wówczas umowa obejmowała 11 mld zł na rozwój i dostosowanie sieci elektroenergetycznej do potrzeb transformacji energetycznej kraju.