NBP: Rośnie ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami mieszkaniowymi
W przypadku utrzymania się trendu rosnącej liczby składanych pozwów, materializacja ryzyka prawnego związanego z walutowymi kredytami mieszkaniowymi będzie miała znaczny, negatywny wpływ na sytuację finansową banków, ocenia Narodowy Bank Polski (NBP) w raporcie "Raport o stabilności systemu finansowego. Ocena skutków pandemii COVID-19".
"Rośnie ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami mieszkaniowymi. Wzrost liczby pozwów kierowanych do sądów przez kredytobiorców i odsetka rozstrzygnięć niekorzystnych dla banków powodują konieczność tworzenia dodatkowych odpisów i rezerw, co w efekcie negatywnie wpływa na wyniki finansowe i perspektywy ich dalszego kształtowania" - czytamy w raporcie.
"Niepewność dotycząca linii orzeczniczej i przyszłej liczby pozwów utrudnia określenie, ile rezerw i odpisów na ryzyko prawne banki powinny dotworzyć. Jednak zakładając utrzymanie się obserwowanej obecnie dynamiki liczby pozwów oraz proporcji niekorzystnych rozstrzygnięć sądowych można szacować, że w przyszłości dodatkowe koszty poniesione przez niektóre banki z największymi portfelami kredytów w CHF mogą być wysokie w relacji do ich funduszy własnych" - czytamy dalej.
Jak wskazano, po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) zaobserwowano również zmianę struktury rodzajowej zaskarżanych umów, tj. wzrost udziału kredytów denominowanych względem indeksowanych. Utrzymanie takiej tendencji może mieć dodatkowo niekorzystny wpływ ekonomiczny na banki, które udzielały dużo kredytów denominowanych. Od IV kwartału 2019 r. udział pozwów z tytułu takich kredytów rośnie (do 22% w II kwartale 2020 r.), przy około 40% udziale w całym portfelu walutowych kredytów mieszkaniowych.
"W przypadku stwierdzenia klauzuli abuzywnej w umowie o kredyt denominowany, sądy znacznie częściej skłaniają się ku stwierdzeniu nieważności całej umowy niż jedynie samej klauzuli abuzywnej. W takich przypadkach kluczowym czynnikiem wpływającym na koszty banków jest kwestia rozstrzygnięć sądowych co do wynagrodzenia za korzystanie z kapitału. Dotychczas nie ukształtowała się jednolita linia orzecznicza w tym zakresie, a liczba spraw zakończona prawomocnym wyrokiem stwierdzającym nieważność umowy jest wciąż bardzo mała" - czytamy dalej.
Brak wynagrodzenia za korzystanie z kapitału w wykonaniu nieważnej umowy oznaczać będzie dotkliwe konsekwencje finansowe dla banków, podano także.
