35 lat sukcesów. Co dalej? Rekomendacje dla dalszego rozwoju Polski

Za miesiąc minie 35 lat, odkąd w życie weszła tak zwana ustawa Wilczka, czyli ustawa o działalności gospodarczej autorstwa ministra przemysłu Mieczysława Wilczka i premiera Mieczysława Rakowskiego. Była ona katalizatorem przemian gospodarczych w naszym kraju.

35 lat później, podczas gali zorganizowanej przez Money.pl i Wirtualną Polskę, zorganizowana została dyskusja pod hasłem: "35 lat sukcesów. Co dalej? Rekomendacje dla dalszego rozwoju Polski". Jak jej uczestnicy widzą nasz kraj w kolejnych latach?

- Co mamy zrobić i jakie wyzwania podjąć, żeby za 20 lat dogonić Europę? Które z tych wyzwań: transformacja energetyczna, transformacja cyfrowa czy może sztuczna inteligencja jest w tej chwili najpilniejsze dla Polski, żeby ta gospodarka utrzymała swoje tempo wzrostu? - pytał w trakcie debaty Michał Wąsowski, wiceszef Money.pl.

- Wszystkie trzy są bardzo istotne, ale gdybym musiała wybrać jedną, to myślę, że niezaprzeczalna byłaby transformacja cyfrowa - oceniła Małgorzata Mroczkowska, dyrektor generalny Konfederacji Lewiatan. - Wpływ tej transformacji, która już ma miejsce, i tego, co jeszcze należy zrobić, żeby gospodarka utrzymywała co najmniej to tempo rozwoju, a najlepiej - przyspieszała, jest absolutnie niezbędny. O ile to wymaga kapitału ludzkiego i finansowego, to myślę, że i jedno, i drugie jest w Polsce dostępne - stwierdziła.

- Być może te finanse nie w takiej ilości, w jakiej byśmy sobie życzyli, ale jak tu już padło dziś na scenie, Polacy sprawdzają się w boju wtedy, kiedy nie jest łatwo. Gdyby te pieniądze leżały na stole, myślę, że trudniej byłoby je wykorzystać. To jest pierwsza rzecz. Drugą rzecz: kapitał ludzki mamy wyjątkowy. Cyfryzacja wpłynie też na bezpieczeństwo, zarówno gospodarcze, jak i bezpieczeństwo gospodarcze. Wpłynie to na budowanie odporności naszych przedsiębiorstw, gospodarki finansowej, a ta odporność w dobie geopolitycznych problemów, w której w tej chwili jesteśmy, jest kluczowa - podkreśliła.

Z tą diagnozą zgodziła się Marta Wrochna-Łastowska, CFO Żabki. - Myślę, że z tych wszystkich elementów, które zostały wspomniane, wszystkie są istotne. Natomiast najważniejsza rzecz to są inwestycje, a w szczególności inwestycje w innowacje. Myślę, że to jest coś, co napędza wzrost. Patrząc na statystyki, które przywołuje prof. Marcin Piątkowski, Żabka pewnie jest w mniejszym procencie polskich spółek, bo co roku inwestujemy ponad półtora miliarda i inwestujemy wykorzystując własne środki i wykorzystując też środki z kredytów i sektora bankowego. I dzięki temu jesteśmy w stanie szybko rosnąć - stwierdziła.

- Patrząc na to bardziej z perspektywy Polski, myślę, że ciągle jesteśmy krajem o, powiedziałabym, wschodzącej innowacyjności. Patrząc na globalny ranking innowacyjności jesteśmy wśród krajów europejskich na 25. miejscu, w związku z czym mamy potencjał do wzrostu i byłoby fajnie, gdybyśmy go wykorzystali. Mamy szalenie zdolnych ludzi, natomiast nasze dwa najlepsze uniwersytety lokują się w rankingu globalnym pomiędzy sześćsetnym a osiemsetnym miejscem. Myślę, że stać nas na więcej i że powinniśmy więcej inwestować w edukację - oceniła.

- Ta transformacja, która jest przed nami, zarówno energetyczna, jak i ta z wykorzystanie, nowych technologii i AI, wymaga zupełnie nowych kompetencji, nowych umiejętności. Zarządzanie talentem, innowacje i inwestycje to są te elementy, które powinniśmy ciągle rozwijać - dodała.

- Ja próbuję cały czas zmobilizować, zmotywować nasze elity rządzące, nasz kochany rząd, żeby miał więcej wiary, wizji, rozmachu w tym, jak patrzy na to, co Polska może osiągnąć - stwierdził z kolei ekonomista prof. Marcin Piątkowski. Mniej ciepłej wody, więcej wiary w to, że możemy być pierwszy raz w historii gospodarczym liderem Europy. Mamy największą szansę od tysiąca lat - przekonywał.

- Do tego, co mówiły moje przedmówczynie, dodam: kapitał ludzki, innowacje, inwestycje. Kapitał ludzki - Polska osiągnęła bardzo wiele w kształceniu naszego kształcenia, szczególnie nowej generacji. Pewnie państwa zaskoczę, jak powiem, że Polska młoda generacja jest lepiej wykształcona niż niemiecka. 42 proc. Polaków w wieku 25-34 lat w Polsce ma wyższe wykształcenie, a w Niemczech tylko 33 proc. - mówił.

- Problem jest tylko taki, że już od dekady wpadliśmy w stagnację. Proporcja młodych Polaków, którzy idą na studia, również na studia STEM, czyli związane z nowymi technologiami, zatrzymała się w miejscu i przestaliśmy ten Zachód doganiać i przeganiać. Problemem jest akurat tutaj też to, że jest bardzo wiele kobiet, które studiują, ale nie studiują technologii, informatyki i całej reszty, to jest kulturowa norma, która musi się zmienić - dodał.

- Po drugie: nauka. Jak możemy być liderem przyszłości Europy, jak możemy przejść z tego modelu imitacji do modelu innowacji, jeśli nakłady publiczne na naukę w przyszłym roku mają realnie, czyli po odjęciu inflacji, spaść? To jest dokładnie to, czego nie powinniśmy robić. Teraz sprowokuję, uproszczę i przesadzę: zamiast 13. i 14. emerytury, powinniśmy mieć 13. i 14. pensję dla polskich doktorantów, profesorów i innowatorów. Nie możemy inwestować w przeszłość, musimy inwestować w przyszłość - podkreślał.

- I ostatnia rzecz, o której wspomniałem, to są te inwestycje. Z jakichś powodów polski sektor prywatny ma mniejszy apetyt na ryzyko niż wcześniej i mniejszy niż większość krajów w Europie. To tej pory było to ciężarem, ale jest też szansą. Bo jeżeli nam by się udało, gdybyśmy wymyślili nowe sposoby, może przez przyspieszone wspólne inwestycje prywatno-publiczne, gdyby nam się rzeczywiście udało zwiększyć wskaźnik inwestycji o 4-5 pkt PKB, to praktycznie by nam to dało ten dodatkowy punkt procentowy wzrostu, który jest nam potrzebny, żeby tą Holandią w 2050 roku być - ocenił.

- Tylko w Polsce niestety debata, i tutaj pozwolę sobie ponarzekać, bo nie tylko może być miło, nie może tak, że w Polsce debata się skupia na składce zdrowotnej i niższym VAT-cie dla usług kosmetycznych. My musimy sobie powiedzieć, co musimy zrobić, żeby tym liderem być. Musimy też zmienić nasz mindset. Polska nie jest już małą gospodarką. W przyszłym roku nasz PKB pierwszy raz w historii osiągnie wartość biliona dolarów. Wejdziemy do wąskiej grupy 20 największych gospodarkę na świecie. Musimy przestać z takim myśleniem i "niedasizmem" i prowincjonalnym minimalizmem, który mówi: "nie, wszystko zrobimy tanio, na więcej nas nie stać, nie będziemy ryzykować, róbmy wszystko tak, jak do tej pory" - apelował.

- Ja twierdzę, że to jest dobra strategia, żeby doganiać, by być takim rzemieślnikiem, jak kolarz w peletonie, który pomaga liderom, ale ostatnie 10 proc. wyścigu to oni pomagają liderom, żeby wygrali etap. I potrzebne są inne kwalifikacje, mięśnie, których my, jako Polska nie zbudowaliśmy. Jestem więc przekonany, że jeszcze przez dekadę będziemy doganiać Zachodnią Europę, ale później się zatrzymamy i będziemy się zastanawiać, co się stało i co zepsuliśmy - dodał.

Paneliści zwrócili też uwagę na to, że bardzo mocne wzrosty cen energii wpłynęły na rentowność wielu przedsiębiorstw. - Myślę, że to, co jest jednak ważne, ta transformacja energetyczna może być z jednej strony napędem do rozwoju, a z drugiej, patrząc bardzo pragmatycznie, jest to też motorem do szukania rozwiązań, które są bardziej efektywne - mówiła Marta Wrochna-Łastowska, CFO Żabki.

- Poprzez poszukiwanie bardziej atrakcyjnych źródeł energii, czyli przede wszystkim tych odnawialnych źródeł, obniżamy ślad węglowy i nie wpływamy tak bardzo na środowisko. To jest przestrzeń do innowacji i to jest też przestrzeń do takiego przemodelowania biznesu, który reagując na wyzwania dzisiejszych dni staje się silniejszy i będzie bardziej odporny na kryzysy, które na pewno będą następować - stwierdziła z kolei Małgorzata Mroczkowska, dyrektor generalny Konfederacji Lewiatan.

- Musimy i tak to zrobić - mówił o transformacji energetycznej prof. Marcin Piątkowski. - To jest też szansa na to, żeby przeskoczyć innych, idąc do przodu. Polska oczywiście startuje z niskiego poziomu, mamy bardzo wiele do zrobienia - stwierdził.

Na koniec dyskusji dyskutanci jednogłośnie zgodzili się co do tego, że przyszłość Polski za 20 lat widzą w optymistycznych barwach. - Damy radę, ale stać nas na o wiele więcej - skwitował prof. Marcin Piątkowski.

Poniedziałkowa gala, zorganizowana w gmachu Giełdy Papierów Wartościowych, zaczęła się od panelu dyskusyjnego pod tytułem "Wolność kluczem do sukcesu biznesu i gospodarki. Debata pokoleń". Udział w dyskusji prowadzonej przez szefa redakcji money.pl Łukasza Kijka wzięli: Dawid Jakubowicz - CEO Kulczyk Investments, Robert Dobrzycki - CEO Panattoni, Cezary Kozanecki - CEO Synektik oraz Władysław Grochowski - CEO Grupy Arche.

- To było genialne, bardzo odważne - tak o tzw. ustawie Balcerowicza mówił Władysław Grochowski, CEO Grupy Arche. Z kolei Robert Dobrzycki, prezes i współwłaściciel Panattoni Europe i India, zwracał uwagę, że jego zdaniem w Polsce brakuje kapitału.

- Problemem jest legislacja - stwierdził natomiast Dawid Jakubowicz, CEO Kulczyk Investments. - Inwestowanie w innowacje wiąże się z transparentnym i stabilnym system legislacyjnym oraz podatkowym. Ulepiliśmy takiego golema nie tylko w Polsce, ale także w Unii Europejskiej, który z zieloną transformacją mocno ogranicza konkurencyjność. Tracimy pole w innowacjach - tłumaczył.

Podczas gali zostały wręczone nagrody w pięciu kategoriach. Poniżej prezentujemy listę nominowanych.

Twórcy 35-lecia - to kategoria dla osób i przedsiębiorstw, które zostały zbudowane w Polsce od podstaw i stały się niekwestionowanymi liderami swoich branż, jednocześnie wykazując się innowacyjnością i dbałością o polską gospodarkę. Nominowani są:

• Małgorzata Adamkiewicz, przewodnicząca rady nadzorczej Adamed;
• Krzysztof Pawiński, prezes Maspex;
• Piotr Krupa, prezes Kruk SA.

Transformatorzy - to nagroda dla osób i firm, które przekształciły tradycyjne przedsiębiorstwa w nowoczesne biznesy. Nominowani przeszli drogę od pojedynczych branż, często kluczowych dla gospodarki niegdyś, do grup skupiających innowacyjne firmy. Oto nominowani:

• Sebastian Kulczyk, właściciel Kulczyk Investments;
• Michał Sołowow, właściciel Synthos;
• Tomasz Domogała, właściciel i przewodniczący rady nadzorczej TDJ.

Fundamenty Polski - to kategoria skupiająca firmy będące fundamentem polskiej gospodarki. Wszystkie z nich walnie przyczyniają się do rozwoju polskiej gospodarki. Oto nominowani:

• Artur Popko, prezes Budimex;
• Dariusz Mazurkiewicz, prezes BLIK;
• Robert Dobrzycki, prezes i współzałożyciel Panattoni Europe.

Regionalni Czempioni - to nagroda, w której nominowane są osoby i firmy z wyjątkowym wkładem w rozwój swojego regionu. Każda z nich, poprzez zatrudnienie, rozwój własnych zakładów i zaangażowanie w lokalną społeczność, znacząco przyczynia się do rozwoju swoich regionów. Nominowani zostali:

• Bogdan Więcek, założyciel i prezes Budmat;
• Paweł Jarski, założyciel i prezes Elemental Holding;
• Ryszard Florek, założyciel i prezes Fakro.

Cyfrowi Liderzy - to nagroda dla kluczowych graczy technologicznych napędzających cyfrową rewolucję w Polsce. Oto nominowani:

• Adam Góral, założyciel i prezes Asseco;
• Cezary Kozanecki, założyciel i prezes Synektik;
• Przemysław Gacek, założyciel Pracuj.pl.

Nagrody otrzymali: Małgorzata Adamkiewicz, przewodnicząca rady nadzorczej Adamed, Sebastian Kulczyk, inwestor i właściciel Kulczyk Investments, Dariusz Mazurkiewicz - prezes BLIK, Paweł Jarski, założyciel Elemental Holding oraz Adam Góral, założyciel i prezes Asseco.

Nagrodę specjalną z okazji 35-lecia wolności gospodarczej otrzymała Henryka Bochniarz, ekonomistka i managerka, wieloletnia przewodnicząca rady głównej Konfederacji Lewiatan, była minister przemysłu i handlu, współzałożycielka Kongresu Kobiet oraz Akademii Liderek Henryki Bochniarz, a także wiceprezeska zarządu Boeing International na Europę Środkową i Wschodnią w latach 2006-2014.

Partnerami gali byli: Giełda Papierów Wartościowych, Żabka, Agencja Rozwoju Przemysłu, KGHM, Impact oraz Mennica Apart.