Media publiczne stały się elementem rozgrywki między rządem a prezydentem. Andrzej Duda zawetował rządową ustawę okołobudżetową, gdyż znalazły się w niej zapisy gwarantujące dotacje dla mediów publicznych w wysokości ok. 3 mld zł. Głowa państwa podkreśliła, że nie zgadza się na sposób przeprowadzenia zmian w mediach przez rząd Donalda Tuska.
Miliardy dla TVP na ostrzu noża
Do tej kwestii odniósł się sam premier na środowej konferencji prasowej. Szef rządu ocenił, że propozycja jego gabinetu była "bardzo przemyślana", gdyż tylko umożliwiała przesunięcie pieniędzy na media publiczne, a nie – jak stwierdził – "narzucała" taką zmianę, jak za czasów poprzednich rządów.
Pan prezydent zawetował tę ustawę. Przygotowaliśmy nowy projekt ustawy, gdzie już wprost te 3 mld zł z obligacji będzie do dyspozycji NFZ z przeznaczeniem na onkologię dziecięcą, psychiatrię dziecięcą, na choroby rzadkie, genetyczne, i, jeśli coś z tych trzech miliardów zostanie, na inne programy onkologiczne – ogłosił Donald Tusk.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Pieniądze jednak ostatecznie do mediów publicznych nie trafią. Rządzący podkreślali, że wobec prawdopodobnej straty, którą wykażą spółki, konieczne są zatem inne, błyskawiczne działania. Stąd właśnie decyzja o postawieniu ich w stan likwidacji.
"Bizancjum" w TVP
Donald Tusk stwierdził, że media publiczne to obecnie "stajnia Augiasza", m.in. ze względu na przerost zatrudnienia czy zbyt wysokie płace niektórych pracowników. Posprzątanie jej jednak wymaga pewnego zabezpieczenia finansowego, gdyż będzie – jak stwierdził premier – kosztowne. Stąd właśnie pomysł 3 mld zł.
Ale nie będzie to Bizancjum. Te miliardy, które potem przekładają się na jakieś absolutnie kosmiczne zarobki, premie funkcjonariuszy PiS-owskich w tych mediach. Tu chodzi także o racjonalne działania menedżerskie, gospodarcze. Marnotrawiono tam gigantyczne środki i w związku tym trzeba będzie podejmować też decyzje restrukturyzacyjne. Temu będzie czas poświęcał minister kultury, a nie, szukaniu pieniędzy w nowej ustawie (okołobudżetowej – przyp. red.) – stwierdził szef rządu.
Użycie określenia "Bizancjum" na stan finansów TVP nie jest przypadkowe. Tak samo określiła je Najwyższa Izba Kontroli w jednym ze swoich ostatnich raportów.
Oto stan finansów telewizji publicznej
Jak już pisaliśmy w money.pl, z ustaleń NIK wynika, że dotacje budżetowe w wysokości 1 mld 711,4 mln zł w 2021 r. stanowiły 54,4 proc. przychodów TVP. Rok później otrzymała ona 1 mld 786 mln zł publicznych pieniędzy (52,3 proc. wszystkich przychodów). W tym roku natomiast publiczna telewizja dostała niemal 2 mld 348 mln zł.
Finansowa kroplówka od państwa zresztą co roku się zwiększała (w latach 2017-2022 TVP otrzymała ok. 7,2 mld zł z budżetu), natomiast przychody z innych tytułów pozostały na podobnym poziomie (wyjątkiem jest tu 2020 r. naznaczony pandemią i lockdownami).
Efekt? TVP z roku na rok coraz bardziej uzależniała się od dotacji państwa, co widać na poniższym wykresie. Jeszcze w 2017 r. udział rekompensat w przychodach telewizji wynosił 16,7 proc., podczas gdy w ostatnich dwóch latach przekroczył on połowę.
Ogromne pensje pracowników
Jednak mimo państwowego wsparcia, wyniki TVP z roku na rok są coraz słabsze. W 2020 r. spółka osiągnęła zysk netto na poziomie 198,3 mln zł. Rok później – już tylko 3,9 mln zł. W 2022 r. natomiast zanotowała stratę rzędu 50,7 mln zł.
Być może część odpowiedzi na pytanie, co się dzieje z pieniędzmi w TVP, kryje się w strukturze płac, co do której NIK zgłosiła szereg uwag. Zacytujmy tu fragment raportu:
Najwyższa Izba Kontroli ocenia, że o ile wynagradzanie członków organów korporacyjnych spółki Telewizja Polska SA, z zastrzeżeniem stwierdzonych uchybień, odpowiadało obowiązującym regulacjom, to prowadzona w Spółce w badanym okresie polityka kadrowo-płacowa i sfera zawierania umów cywilnoprawnych z pracownikami i współpracownikami dotknięte były licznymi i istotnymi, również z finansowego punktu widzenia, nieprawidłowościami oraz zaistniały w nich okoliczności wskazujące na przypadki działania w sytuacjach konfliktu interesów i relacji mogących prowadzić do zjawisk korupcjogennych.
I tak zatrudnieni na podstawie umowy o pracę mogli liczyć na średnią pensję wysokości 9 832 zł brutto w 2020 r. Rok później kwota ta wynosiła już 10 491 zł, a w 2022 r. – 11 317 zł.
TVP w ostatnich dwóch latach zawarła też 2,48 tys. umów cywilnoprawnych o łącznej wartości brutto ok. 35 mln zł, z czego wypłaciła łącznie ok. 25,5 mln zł. Dwójka rekordzistów w rok zarobiła ponad 1 mln zł.
Na pensje rady nadzorczej spółka przeznaczyła ok. 216,1 mln zł w 2021 r. i 218,5 mln zł w 2022 r. Zarząd natomiast podzielił się sumą ponad 1,5 mld zł w 2021 r. i niecałymi 1,6 mld zł w 2022 r. Do czerwca 2023 r. natomiast na konta członków zarządu trafiło ok. 837,5 mln zł.