Czym jest podatek Belki?
Pojęcie podatku Belki dotyczy podatku od zysków i dochodów kapitałowych i jest to zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych. Określenie wzięło się z tego, że po raz pierwszy został on wprowadzony w 2002 roku, za czasów, kiedy ministrem finansów w Radzie Ministrów w rządzie Leszka Millera był Marek Belka. Wszelkie regulacje dotyczące naliczania podatku Belki znalazły się w art. 30a i 30b ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Co obejmuje podatek Belki?
Podatkiem od zysków kapitałowych, czyli w istocie podatkiem Belki, objęte są przychody z kapitałów pieniężnych. Ich katalog został wskazany w art. 17 ustawy o PIT. Podatek Belki nalicza się w związku z uzyskiwaniem m.in.:
- odsetek z lokat terminowych i kont oszczędnościowych,
- przychodów z tytułu zbycia papierów wartościowych, w tym akcji,
- odsetek od obligacji,
- przychodów z tytułu wypłaconej dywidendy,
- przychodów z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych,
- przychodów z tytułu zbycia instrumentów pochodnych.
Podatek Belki płaci się zawsze wtedy, gdy uzyskujesz zysk z kapitałów pieniężnych. Obowiązek powstaje w momencie uzyskania przychodu z inwestycji czy z oszczędności.
Ile wynosi podatek Belki?
W momencie wprowadzenia w życie podatku od zysków kapitałowych i w ciągu kilku kolejnych lat naliczany był on w wysokości 20 proc. Później w 2004 roku jego wartość uległa zmianie i na mocy znowelizowanych przepisów obniżono go do poziomu 19 proc. wypracowanego przez podatnika zysku.
Podstawą opodatkowania podatkiem Belki jest Twój zysk np. z lokaty czy z konta oszczędnościowego. Jeśli depozyt był założony na rok, kapitalizacja realizowana jest na koniec okresu jej trwania, a odsetki wynoszą 10 proc., to przy lokacie na 10 000 zł Twój zysk przed opodatkowaniem wyniesie 1000 zł. Po odliczeniu 19 proc. podatku Belki do Twojej kieszeni trafi 810 zł.
Kto musi zapłacić podatek Belki?
Właściwie każda osoba fizyczna, czyli płatnik podatku dochodowego, przy pomnażaniu swoich środków finansowych z użyciem lokat bankowych, kont oszczędnościowych czy obligacji musi liczyć się z tym, że jej zysk zostanie pomniejszony o daninę. Podatek Belki płacą m.in. inwestorzy, którzy realizują transakcje na rynku kapitałowym. Natomiast nie będzie on pobierany, kiedy w związku ze spadkiem cen nabytych wcześniej akcji inwestor poniesie stratę ze swojego kapitału.
Nie musisz samodzielnie obliczać i odprowadzać do urzędu skarbowego podatku do zysków kapitałowych, jeśli oszczędzasz na lokatach czy na kontach oszczędnościowych. Wtedy obowiązek ten przejmuje bank. Będziesz musiał sam rozliczyć podatek Belki z urzędem skarbowym, jeśli samodzielnie inwestujesz na giełdzie papierów wartościowych.
Kiedy nie trzeba płacić podatku Belki?
Istnieje niewiele przypadków, w których pomimo wypracowania zysku nie trzeba płacić podatku Belki. Jeszcze przed 2012 rokiem było to możliwe za pośrednictwem lokat jednodniowych, z uwagi na sposób zaokrąglania odsetek do pełnych złotych. Natomiast dziś jedynie za sprawą indywidualnych kont emerytalnych można pomnażać oszczędności bez podatku Belki. Zwolnieniu z opodatkowania podlegają tylko kwoty ograniczone limitem rocznych wpłat, a przy tym musisz poczekać do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego, by móc wypłacić zyski wraz ze swoimi wpłatami z IKE bez podatku Belki.
Ciekawostką jest to, że resort finansów planuje wprowadzić w zakresie podatku Belki kwotę wolną od opodatkowania i skalę podatkową, a zmiany tego rodzaju planowane są na rok 2024.