"Stopa procentowa jest ceną pieniądza, jaką należy zapłacić za jego pożyczenie. Warunkuje cenę, jaką trzeba będzie ponieść, pożyczając od banku środki, jak również cenę, jaką zapłaci bank, jeśli zdecydujemy się mu oddać środki w depozyt. W praktyce stopy procentowe dotyczą nie tylko rozliczeń pomiędzy klientem a bankiem, ale także transakcji pomiędzy bankami" - wyjaśnia serwis totalmoney.pl.
Wysokość stóp procentowych ustala Rada Polityki Pieniężnej (RPP), czyli organ decyzyjny Narodowego Banku Polskiego. Robić ma to w taki sposób, aby przede wszystkim zapewnić stabilność złotemu. W tym miejscu pojawia się głośny ostatnio termin - inflacja. Jej poziom pokazuje wzrost lub obniżkę cen towarów i usług konsumpcyjnych rok do roku.
Należy zaznaczyć, że inflacja na odpowiednim poziomie jest dla gospodarki korzystna. Niebezpieczny jest jej zarówno zbyt wysoki, jak i zbyt niski pułap. "Aby uniknąć ciągłego wzrostu lub spadku cen produktów i usług, jak i sytuacji, gdy złoty nie będzie mieć już żadnej wartości, RPP operuje wartością pieniądza przy pomocy stóp procentowych" - tłumaczy totalmoney.pl.
Kiedy stopy procentowe się podnosi?
Rosnące ceny, przez co z biegiem czasu za daną kwotę można coraz mniej kupić, sprawiają, że siła nabywcza polskiej waluty spada. To oznaczy, że złotówka traci na wartości. Dzieje się tak, gdy np. pieniądza w obiegu jest po prostu za dużo. Wówczas RPP decyduje się na taki krok, jak w ostatnich ośmiu miesiącach w Polsce.
"Żeby zahamować drastyczny wzrost cen, Rada Polityki Pieniężnej podnosi stopy procentowe. Kiedy rosną stopy procentowe, rośnie cena pieniądza, zatem bank centralny pożycza pieniądze bankom komercyjnym po wyższej niż do tej pory cenie, a banki komercyjne udzielają wyżej oprocentowanych kredytów. Takie podejście nazywamy restrykcyjną polityką monetarną" - pisze totalmoney.
Serwis zwraca jednocześnie uwagę, że ścieżka podwyżek obniża poziom konsumpcji, ale też inwestycji. Firmy ponoszą coraz większe koszty działalności, także ze względu na presję płacową. To natomiast może prowadzić do ograniczenia planów rozwoju, a nawet upadku. Im więcej przedsiębiorstw wpada w tarapaty, tym gorzej dla gospodarki.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Kiedy obniża się stopy procentowe?
Choć być może trudno to sobie obecnie wyobrazić, równie niebezpieczne co wysoka inflacja jest zjawisko przeciwne - deflacja. Długotrwały spadek cen. Taka sytuacja sprzyja konsumentom, ale także sprawia, że społeczeństwo wstrzymuje się od zakupów. Czekając na lepsze ceny.
"Z biegiem czasu ta sama ilość pieniądza zaczyna być więcej warta, a co za tym idzie, zwiększa się zadłużenie kraju. Aby osiągnąć cel inflacyjny, Rada Polityki Pieniężnej zmuszona jest obniżyć stopy procentowe. Wtedy mamy do czynienia z polityką ekspansywną" - wyjaśnia totalmoney.pl.
Wówczas koszty kredytów spadają, dużo łatwiej jest je również dostać, przez co rosną inwestycje. Firmy wykładają wtedy pieniądze na rozwój, dzięki czemu rośnie dochód narodowy. To scenariusz na recesję.