Drugi próg podatkowy – jak policzyć, czy nie przekroczymy progu podatkowego?

W przypadku wyboru opodatkowania skalą, która ma dwie stawki podatku dochodowego od osób fizycznych – 12 i 32 proc., podatnicy odprowadzają do urzędu skarbowego podatek lub zaliczki na PIT według ustalonej stawki. Zależna jest ona natomiast od tego, w którym progu znajduje się podatnik.

Pierwszy wynosi 12 proc. rocznych dochodów, a jeśli wysokość zarobków w ciągu roku u przekroczy próg skali, ustalony obecnie na poziomie 120 000 zł, wówczas od nadwyżki ponad tę kwotę należy odprowadzać fiskusowi podatek według stawki 32 proc. 

Dlatego można zdefiniować drugi próg podatkowy jako pewną granicę dochodów stanowiących podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, która uzasadnia nałożenie wyższego podatku według stawki 32 proc. 

Jeszcze do końca 2021 roku podatek dochodowy według skali był obliczany według dwóch progów:

• pierwszy próg do kwoty dochodów 85 528 zł, który objęty był podatkiem w wysokości 17 proc.,
• drugi próg podatkowy powyżej kwoty dochodów 85 528 zł, powyżej którego wszelkie uzyskane dochody były objęte stawką 32 proc. podatku dochodowego.

Natomiast zasady opodatkowania dwustopniową, progresywną skalą podatkową zmieniły się od 2022 roku w wyniku wprowadzenia ustawy Polski Ład. Próg obowiązuje dziś w wysokości 120 000 zł, a niższa ze stawek skali podatkowej od 1 lipca 2022 roku wynosi nie 17, a zaledwie 12 proc. 

Podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w przypadku skali jest dochód. Należy go rozumieć jako różnicę pomiędzy przychodem a kosztem jego uzyskania. 

Dla określenia tego, czy dana osoba w ciągu trwania roku podatkowego przekroczyła próg, jest konieczne zsumowanie jej comiesięcznych dochodów, od których odprowadzane są do urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy. 

Innymi słowy konieczne jest naliczenie dochodu narastająco w całym kalendarzowym roku podatkowym, czyli od stycznia poprzez kolejne miesiące aż do momentu, gdy suma ta przekroczy wysokość II progu skali, tj. 120 000 zł. 

Na podkreślenie zasługuje fakt, że nie tylko sam dochód jest brany przy tym pod uwagę, ale również kwota wolna od podatku. W 2022 roku wzrosła ona z poziomu 8000 zł do 30 000 zł. Zmiana ta z kolei wpłynęła na kwotę zmniejszającą podatek, która od lipca 2022 roku wynosi 300 zł miesięcznie. 

Po zmianach w przepisach w związku z Polskim Ładem nie przekroczysz drugiego progu podatkowego, jeśli będziesz mieć zarobki w wysokości do 10 tys. zł brutto miesięcznie. W przypadku umów o pracę będzie to oznaczało zarobek rzędu nieco ponad 6900 zł netto (na rękę). 

Przedsiębiorcy przy prowadzeniu działalności gospodarczej mogą zdecydować o wyborze odpowiedniej metody opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wybierają przy tym spośród trzech możliwości:

• skala podatkowa,
• podatek liniowy,
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Czy wybór skali podatkowej przy przekroczeniu drugiego progu jest dla nich korzystnym rozwiązaniem? To zależy od wysokości rocznego przychodu i kosztów jego uzyskania. Przy wysokich wpływach i stosunkowo niewielkich kosztach przedsiębiorca w ciągu trwania roku podatkowego z pewnością przekroczy II próg skali, co oznacza, że od nadwyżki dochodów ponad 120 000 zł będzie płacił fiskusowi 32 proc. daniny.

Jednakże może zmniejszyć swoje obciążenie podatkowe dzięki wspólnemu rozliczeniu z małżonkiem. Należy pamiętać, że po zsumowaniu dochodów małżonków i podzieleniu ich na pół podatek od nich jest obliczany według odpowiedniej stawki – 12 i 32 proc. w podwójnej wysokości. Może to spowodować, że nadpłacony podatek dochodowy w formie zaliczek zostanie zwrócony przedsiębiorcy w ramach rocznego rozliczenia PIT.

Dzięki opodatkowaniu skalą podatkową przedsiębiorca może też zmniejszyć swoje zobowiązanie wobec fiskusa poprzez przysługujące mu ulgi podatkowe, np. ulgę na dziecko czy ulgę rehabilitacyjną, o ile spełnia warunki do jej przyznania.