Orlen w środę (11 grudnia) zakomunikował, że zarząd "podjął decyzję o zatrzymaniu projektu Olefiny III, którego rzeczywiste koszty realizacji sześciokrotnie przekroczyłyby pierwotne założenia".
Decyzja zapadła kilka godzin po publikacji Wirtualnej Polski dot. kulis realizacji Olefin III. Zgodnie z ustaleniami dziennikarzy WP i TVN24 były prezes koncernu Daniel Obajtek jego otoczenie zezwoliło na udział w inwestycji prywatną firmę kontrolowaną przez miliardera Michała Sołowowa. Pretekstem miały być oszczędności.
"Dążąc do ograniczenia negatywnych efektów ekonomicznych inwestycji w Olefiny III, Orlen wykorzysta powstałą infrastrukturę, jako bazę do realizacji projektu Nowa Chemia" - zapowiedział koncern.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Do sprawy odniósł się Jarosław Kaczyński. Na oficjalnym koncie prezesa Prawa i Sprawiedliwości (PiS) na platformie X. "Brak ambicji, kompleksy, mikromania. Niszczą wszystko, co mogłoby dać Polsce rozwój. Komu to służy? Wszyscy wiemy - i nie chodzi tu o Polaków" - czytamy w poście.
Do sprawy odniósł się wcześniej Daniel Obajtek, były prezes Orlenu za rządu Zjednoczonej Prawicy. "Zatrzymali największą inwestycję petrochemiczną w Europie i zarazem jedyną w Europie Środkowo-Wschodniej, która jest fundamentem dalszego rozwoju Orlenu" - napisał europoseł.
"Dla zamydlenia oczu piszą, że będzie jakaś kontynuacja w postaci nowego programu. PR-owa zagrywka, żeby przekreślić wszystko, co związane z byłym zarządem firmy" - dodał Obajtek.
Czym miały być Olefiny III?
W czerwcu 2018 r. Orlen zatwierdził Program Rozwoju Petrochemii, jak podkreślano wówczas - strategiczny, którego jednym z elementów miała być właśnie budowa kompleksu Olefiny III w głównym zakładzie koncernu w Płocku.
Budżet programu obliczano na 8,3 mld zł, przy czym zakładano też realizację dwóch innych kluczowych inwestycji: budowę kompleksu Pochodnych Aromatów i rozbudowę zdolności produkcyjnych Fenolu.
Umowę na budowę kompleksu Olefiny III Orlen podpisał w czerwcu 2021 r. z konsorcjum spółek Hyundai Engineering z siedzibą w Seulu i Tecnicas Reunidas z siedzibą w Madrycie. Koszt inwestycji szacowano wtedy na 13,5 mld zł.
Rozpoczynając budowę kompleksu Olefiny III, Orlen podkreślał, że "to największa inwestycja petrochemiczna w naszym regionie Europy od 20 lat" i zarazem "projekt kluczowy dla rozwoju koncernu".
Zwracano uwagę, że inwestycja wygeneruje dla budżetu państwa podatki w wysokości 160 mln zł rocznie, a jej efektem dla krajowej gospodarki będzie zwiększenie dostępności petrochemikaliów niezbędnych w wielu dziedzinach przemysłu, ograniczając w ten sposób konieczność ich importu.
Zmiana rządu i zarządu Orlenu
Po zmianie zarządu Orlenu w lutym tego roku rozpoczęto tam kontrole i audyty dotyczące działalności poprzednich władz koncernu, w tym inwestycji prowadzonych od 2018 r. W październiku Orlen oznajmił, że weryfikacja procesu planowania i budowy kompleksu Olefiny III "wskazuje na szereg błędów i nadużyć, które mogą wiązać się z identyfikacją kolejnych strat".
W listopadzie koncern poinformował, że "wnioski z przeprowadzonych audytów oraz weryfikacji założeń biznesowych inwestycji Olefiny III w zderzeniu z wynikami analiz rynku petrochemicznego, sytuacji makroekonomicznej oraz rentowności projektu, nie uzasadniają kontynuowania tej inwestycji w dotychczasowym zakresie". Przekazał też, że przy wsparciu zewnętrznych doradców analizuje optymalizację projektu.
Orlen zwracał uwagę, że w przypadku Olefin III nakłady planowane na etapie decyzji inwestycyjnej nie uwzględniały pełnego zakresu infrastruktury towarzyszącej, niezbędnej do funkcjonowania kompleksu; nakłady nie zostały też właściwie oszacowane później.
Koncern zapewniał w listopadzie, że dalszej analizie nie będzie podlegała już koncepcja kontynuowania projektu w dotychczasowym zakresie. Dodał, że szacunki zewnętrznych, renomowanych doradców wskazały, że "ten scenariusz wymagałaby zwiększenia nakładów inwestycyjnych i kosztów okołoprojektowych do 45-51 mld zł, z uwzględnieniem niezbędnej infrastruktury oraz uwarunkowań kontraktowych, makroekonomicznych oraz prognoz rynkowych".
