Narodowy Bank Polski przypomina tragiczne wydarzenia z dnia wybuchu II wojny światowej i heroiczną walkę pracowników Poczty Polskiej w Gdańsku, którzy dla Rzeczpospolitej oddali życie. Wizerunki pocztowców oraz zniszczonego od kul budynku poczty znalazły się na srebrnej monecie kolekcjonerskiej "Obrona Poczty Polskiej w Gdańsku. Agresja Niemiec na Polskę" wyemitowanej przez NBP.
Trudne relacje w Wolnym Mieście Gdańsku
‒ Zakończona traktatem wersalskim w 1919 r. I wojna światowa nie rozwiązała sprzeczności w relacjach polsko-niemieckich. Kością niezgody był m.in. Gdańsk, który na mocy traktatu wersalskiego z 28 czerwca 1919 r. stał się wolnym miastem. Interesy polskie zabezpieczały: Komisariat Generalny RP, Delegatura Prokuratorii Generalnej, Naczelny Inspektorat Ceł, Polskie Koleje Państwowe, Polska Delegacja Rady Portu i Dróg Wodnych, Poczta Polska, Polska Agencja Telegraficzna i in. Polska miała prawo utrzymywać oddział wartowniczy, który kwaterował na Westerplatte jako Wojskowa Składnica Tranzytowa – tak sytuację w Wolnym Mieście Gdańsku opisuje prof. zw. dr hab. Bogdan Chrzanowski w folderze towarzyszącym tej emisji monety kolekcjonerskiej NBP.
A jak wyglądała sytuacja Polskich obywateli? ‒ Mieszkająca w Gdańsku ludność polska stanowiła mniej więcej 10% ogółu mieszkańców. Nie jest jednak znana liczebność Polonii gdańskiej. Podawana jest liczba około 9000. Polacy byli narażeni na liczne szykany zarówno ze strony miejscowych władz, jak i ludności niemieckiej – tłumaczy prof. Chrzanowski.
Pocztowcy kontra Niemcy – nierówna walka
1 września 1939 r. o godz. 4.48 padły pierwsze strzały z pancernika "Schleswig-Holstein" w kierunku Westerplatte.
‒ Tego samego dnia zaatakowano budynek Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku. W ataku wziął udział oddział specjalny Schutzpolizei (Policji Ochronnej) i pododdziały SS: Wachsturmbann "Eimann" i SS-Heimwehr Danzig – pisze prof. Chrzanowski.
Polacy heroicznie bronili budynku Poczty Polskiej. Odpierali atak wroga przez 14 godzin. Jednak od początku nie była to równa walka.
‒ Pełniącym obowiązki dyrektorem poczt i telegrafów był dr Jan Michoń, a obroną gmachu kierował ppor. rez. inż. saperów Konrad Guderski, ps. "Konrad", pracownik cywilny Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego. Zginął na początku obrony od wybuchu granatu i wtedy funkcję dowódcy przejął jego dotychczasowy zastępca Alfons Flisykowski. Pocztowcy stawili silny opór. Po pierwszych nieudanych atakach Niemcy wprowadzili do akcji dwa pancerne wozy: SS-Ostmark i SS-Sudetenland. Użyto ręcznych granatów i artylerii: haubicy 105 mm i dwóch dział piechoty. Pocztowcy poddali się dopiero po użyciu przez Niemców broni pancernej i miotaczy ognia. Zginęło sześciu Polaków. Aresztowanych osadzono na Biskupiej Górce, a następnie w więzieniu przy Schiesstange. 5 października 1939 r. na mocy bezprawnego wyroku sądu wojskowego 38 pocztowców zostało straconych na strzelnicy pomiędzy Gdańskiem-Wrzeszczem a obecną dzielnicą Zaspą – przybliża szczegóły słynnej obrony prof. Chrzanowski.
Wyjątkowa moneta kolekcjonerska NBP
Narodowy Bank Polski po ponad 80 latach od tragicznych wydarzeń w Gdańsku upamiętnia bohaterskich pocztowców emisją srebrnej monety kolekcjonerskiej o nominale 20 zł. Moneta ma kształt znaczka pocztowego, z charakterystycznym ząbkowanym rantem.
NBP każdego roku emituje monety kolekcjonerskie poświęcone ważnym wydarzeniom oraz postaciom, które na trwałe zapisały się w historii Polski. Takie monety cieszą się zainteresowaniem kolekcjonerów i są także prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Emitując 1 września srebrną monetę kolekcjonerską, NBP przypomina bohaterskie czyny pracowników Poczty Polskiej.
Rewers monety przedstawia wizerunki: dr. Jana Michonia, Alfonsa Flisykowskiego oraz ppor. Konrada Guderskiego na tle wejścia głównego do budynku Poczty.
Natomiast na awersie widoczne jest wejście główne do budynku Poczty Polskiej na tle jego zniszczonej fasady. Projekt uzupełnia symbol Poczty Polskiej.
Informacje dla kolekcjonerów i osób zainteresowanych numizmatyką
Narodowy Bank Polski emituje monety okolicznościowe upamiętniające ważne wydarzenia, postacie i rocznice historyczne. Przybliżają one nasze dziedzictwo narodowe, rozwijają zainteresowanie polską historią, tradycją i nauką. Narodowy Bank Polski ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej. Na każdej polskiej monecie kolekcjonerskiej znajdują się: nominał, wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, napis: Rzeczpospolita Polska, rok emisji.
Wartości kolekcjonerskie emitowane przez NBP można zakupić w Oddziałach Okręgowych NBP oraz w sklepie internetowym: kolekcjoner.nbp.pl
Artykuł sponsorowany