Niemiecka gospodarka na drodze do ożywienia. Są nowe dane

Według danych opublikowanych w poniedziałek przez Federalny Urząd Statystyczny Niemiec (Destatis), sprzedaż detaliczna w lutym 2025 roku wzrosła o 0,8 proc. w porównaniu do stycznia, zarówno w ujęciu realnym (po uwzględnieniu inflacji), jak i nominalnym (bez uwzględnienia inflacji). Wyniki te wskazują na kontynuację pozytywnego trendu z początku roku, gdy w styczniu 2025 roku, po korekcie wstępnych danych, odnotowano wzrost sprzedaży o 0,7 proc. realnie i 0,6 proc. nominalnie w porównaniu do grudnia 2024 roku.

W porównaniu z analogicznym miesiącem poprzedniego roku sprzedaż detaliczna w lutym 2025 roku wykazała znaczący wzrost - o 4,9 proc. w ujęciu realnym i 5,9 proc. w ujęciu nominalnym. Te dane sugerują znaczną poprawę w sektorze handlu detalicznego w Niemczech w porównaniu do sytuacji sprzed roku.

Sprzedaż detaliczna artykułów spożywczych w lutym 2025 roku, po uwzględnieniu czynników sezonowych i kalendarzowych, wzrosła realnie o 0,8 proc. i nominalnie o 1,1 proc. w porównaniu do poprzedniego miesiąca. W zestawieniu z lutym 2024 roku, sektor ten odnotował wzrost o 3,3 proc. w ujęciu realnym i 5,7 proc. w ujęciu nominalnym.

Powyższe dane potwierdzają tezę, wynikającą z poniedziałkowego raportu Credit Agricole. Analitycy banku piszą w nim, że Niemcy mogą spodziewać się ożywienia gospodarczego. Najbardziej świadczą o tym najnowsze dane PMI dla niemieckiego sektora przetwórczego wskazują na wyraźną poprawę koniunktury. Zbiegło się to z istotnymi zmianami w polityce fiskalnej zarówno Niemiec, jak i Unii Europejskiej. Plany utworzenia specjalnego funduszu inwestycyjnego oraz modyfikacje konstytucyjnego "hamulca długu" otwierają drogę do przyspieszenia wzrostu gospodarczego.

Marcowy indeks PMI dla niemieckiego przetwórstwa osiągnął najwyższy poziom od sierpnia 2022 roku, rosnąc do 48,3 punktu z 46,5 punktu w lutym. Wzrost objął wszystkie pięć składowych indeksu, w tym zatrudnienie, bieżącą produkcję, nowe zamówienia, czas dostaw oraz zapasy. Szczególnie istotne okazało się przekroczenie granicy 50 punktów przez składowe dotyczące nowych zamówień i bieżącej produkcji, które wcześniej utrzymywały się poniżej tej wartości przez odpowiednio 35 i 22 miesiące.

Warto podkreślić, że wzrost nowych zamówień ogółem wynikał głównie z poprawy popytu krajowego, podczas gdy indeks nowych zamówień eksportowych obniżył się w marcu. Oznacza to, że w przeciwieństwie do Chin, w Niemczech nie odnotowano zwiększonego eksportu przed potencjalnym wprowadzeniem nowych ceł ze strony USA na towary z Unii Europejskiej, które były sygnalizowane przez Donalda Trumpa pod koniec lutego.

Według raportu PMI, głównym źródłem optymizmu w niemieckim przetwórstwie jest nadzieja na pobudzenie gospodarcze związane z nowymi inwestycjami infrastrukturalnymi. Marcowy indeks Ifo, obrazujący nastroje niemieckich przedsiębiorców, również potwierdza poprawę perspektyw - wzrósł do 86,7 punktu z 85,3 w lutym. Co więcej, już drugi miesiąc z rzędu składowa indeksu Ifo dla oczekiwań kształtuje się powyżej składowej dla sytuacji bieżącej.

Kluczowym czynnikiem dla przyszłego wzrostu gospodarczego Niemiec jest powołanie w połowie marca specjalnego funduszu inwestycyjnego o docelowej wartości 500 miliardów euro. Równie istotna jest przegłosowana 21 marca 2025 roku poprawka do niemieckiej konstytucji, wyłączająca spod "hamulca długu" wydatki realizowane w ramach tego funduszu oraz związane z obronnością. Otwiera to drogę do bardziej ekspansywnej polityki fiskalnej.

Pierwsze wydatki związane z funduszem spodziewane są w czwartym kwartale 2025 roku. Większość środków zostanie przeznaczona na federalne inwestycje infrastrukturalne, przy czym około 100 miliardów euro trafi do dyspozycji krajów związkowych Niemiec i samorządów. Kolejne 100 miliardów euro ma zostać zainwestowane w odnawialne źródła energii. Planowany horyzont czasowy realizacji całego pakietu inwestycji to 12 lat (2025-2037).

Analitycy Credit Agricole przewidują, że uruchomienie programu przyczyni się do podniesienia tempa wzrostu gospodarczego w Niemczech o 0,4 punktu procentowego w 2025 roku i 0,9 punktu procentowego w 2026 roku.

Korzystając z nowych zasad finansowania, rząd Niemiec planuje przeznaczyć znaczne środki na rozwój zdolności obronnych. Według wstępnych szacunków ekspertów, rozbudowa Bundeswehry będzie wymagać około 400 miliardów euro (9,3 proc. PKB) dodatkowego finansowania, nieujętego w ramach funduszu inwestycyjnego.

W odróżnieniu od poprzedniego pakietu przyjętego w 2022 roku (100 miliardów euro), tym razem Niemcy zamierzają postawić na zakupy zbrojeniowe realizowane u dostawców krajowych oraz ulokowanych w pozostałych państwach UE. Zwiększy to retencję środków w gospodarce i może stanowić istotne wzmocnienie dla spółek zbrojeniowych w państwach Unii Europejskiej.

Komisja Europejska również pracuje nad dwoma narzędziami mającymi ułatwić państwom członkowskim zwiększanie wydatków na obronność w ramach projektu "Readiness 2030". Pierwsze narzędzie ma umożliwić zwiększenie finansowania wydatków na obronność z użyciem instrumentów dłużnych o dodatkowe 650 miliardów euro. Ponadto, wydatki na rzecz obronności, do wysokości 1,5 proc. PKB, mają być wyłączone z procedury nadmiernego deficytu.

Drugie narzędzie, pakiet pożyczek "SAFE", ma przynieść państwom członkowskim łącznie dodatkowe 150 miliardów euro niskoprocentowych pożyczek na zakupy uzbrojenia. Pożyczki te będą obwarowane warunkiem, że co najmniej 65 proc. wartości dodanej musi pochodzić z Unii Europejskiej lub krajów partnerskich (państwa EEA/EFTA i Ukraina).

W związku z powyższymi zmianami, Credit Agricole zrewidował w górę scenariusz wzrostu gospodarczego dla Niemiec. Analitycy przewidują, że PKB Niemiec wzrośnie z -0,2 proc. rok do roku w 2024 roku do 0,3 proc. w 2025 roku i 1,7 proc. w 2026 roku (wobec odpowiednio 0,2 proc. i 0,8 proc. w poprzedniej prognozie). Kwartalna dynamika znacząco zwiększy się w czwartym kwartale 2025 roku do 1,2 proc., co przełoży się na trwałe podniesienie poziomu PKB przez cały 2026 rok.

Rozluźnienie polityki fiskalnej będzie miało również ograniczony pozytywny wpływ na tempo wzrostu gospodarczego w całej strefie euro (około 0,2 punktu procentowego). Credit Agricole podniósł prognozę dynamiki PKB dla całej strefy euro do 1,1 proc. w 2025 roku i 1,5 proc. w 2026 roku (wobec odpowiednio 1,0 proc. i 1,2 proc. w poprzedniej prognozie).

Istotnym ryzykiem dla rozwoju niemieckiej gospodarki pozostaje wojna celna prowadzona przez administrację USA. Do tej pory w drugiej kadencji Donalda Trumpa wprowadzono 20-procentowe cło na wszystkie produkty importowane z Chin, 25-procentowe globalne cło na stal i aluminium oraz 25-procentowe cła na import z Meksyku i część importu z Kanady.

Wśród zapowiedzianych nowych taryf celnych na kraje UE znajduje się również 25-procentowe cło na samochody (od 3 kwietnia 2025) oraz części samochodowe (prawdopodobnie od 3 maja 2025). Wśród krajów UE eksport tych towarów do USA w relacji do PKB jest najwyższy w przypadku Słowacji (2,4 proc. PKB), Niemiec (0,7 proc. PKB), Szwecji (0,7 proc. PKB) i Węgier (0,4 proc. PKB). Efekty załamania popytu ze strony Stanów Zjednoczonych będą miały najpewniej również przełożenie na państwa produkujące podzespoły do niemieckich samochodów, w tym Czechy, Słowację, Węgry i Polskę - czytamy w raporcie CA.