Rosyjski bank centralny zdecydował się na pierwszą od dwóch lat obniżkę stóp procentowych, zmniejszając 6 czerwca stopę bazową o 1 punkt procentowy do poziomu 20 proc. Mimo to, w najbliższym czasie stopy procentowe prawdopodobnie pozostaną na wysokim poziomie ze względu na utrzymującą się inflację sięgającą około 10 proc. Sytuacji nie poprawia znaczący wzrost wydatków budżetowych, które w okresie styczeń-kwiecień bieżącego roku zwiększyły się o 20 proc. w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku.
Główne wydatki budżetowe koncentrują się obecnie w sektorach związanych z prowadzeniem działań wojennych, znacznie przekraczając planowany na ten rok poziom wzrostu.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Spadające wpływy z eksportu surowców energetycznych
Jak donosi PIE, rosnącym wydatkom budżetowym towarzyszy jednoczesny spadek wpływów z eksportu surowców energetycznych. W maju dochody z eksportu ropy naftowej i gazu były o 35 proc. niższe niż w analogicznym miesiącu poprzedniego roku. Spadek ten jest spowodowany głównie obniżającymi się cenami ropy oraz zachodnimi sankcjami. Przed pełnoskalową inwazją na Ukrainę, zyski z eksportu surowców były częściowo odkładane w Funduszu Dobrobytu Narodowego, jednak od rozpoczęcia wojny środki te są wykorzystywane do pokrywania deficytu budżetowego oraz finansowania rządowych projektów infrastrukturalnych.
W rezultacie płynne aktywa funduszu zmniejszyły się o około dwie trzecie. Mimo to, nadal pozostaje tam ponad 40 miliardów dolarów, co pozwala na tymczasowe uzupełnianie mniejszych wpływów budżetowych. Produkcja przemysłowa i gospodarka wojenna są obecnie napędzane przez wzrost zadłużenia przedsiębiorstw, które od początku inwazji do 2024 roku zwiększyło się o około 50 proc., głównie wspierając firmy zaangażowane w produkcję wojenną.
Planowane zaostrzenie zachodnich sankcji
Dochody Rosji z eksportu surowców energetycznych mogą zostać dodatkowo ograniczone przez planowane zaostrzenie zachodnich sankcji. Komisja Europejska w ramach 18. pakietu sankcyjnego zamierza wprowadzić szereg nowych restrykcji, w tym objęcie sankcjami gazociągu Nord Stream, odcięcie 22 rosyjskich banków od systemu SWIFT oraz obniżenie pułapu cenowego ropy naftowej z Rosji z obecnych 60 USD do 45 USD.
Wprowadzony przez Unię Europejską i państwa G7 w 2022 roku pułap cenowy oznacza, że przy transakcjach powyżej ustalonego limitu firmy z państw członkowskich UE i G7 nie mogą uczestniczyć w transporcie i ubezpieczaniu rosyjskiej ropy. Propozycja nowego pakietu sankcji zawiera również kolejne zaostrzenie restrykcji na eksport towarów podwójnego zastosowania, które mogą być wykorzystywane do produkcji militarnej. Wprowadzenie tak surowego pakietu sankcyjnego mogłoby znacząco pogłębić problemy gospodarki rosyjskiej, jednak kluczowe będzie uzyskanie jednomyślnej zgody wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej.
