O tym, że ZUS będzie wymagał zgłoszenia do niego wszystkich umów o dzieło zawartych po 1 stycznia 2021 r., wiadomo było od jakiegoś czasu. Jak ma to w praktyce wyglądać i czy od zasady przewidziane są jakieś wyjątki – to już pozostawało niejasne. Przed kilkoma dniami Zakład opublikował jednak wytyczne, dzięki którym zainteresowani mogą odetchnąć z ulgą: nie każda umowę o dzieło trzeba rejestrować.
Kto jest zobowiązany do poinformowania ZUS o zawarciu umowy o dzieło?
Obowiązek zawiadomienia ZUS o zawarciu umowy o dzieło ma każdy płatnik składek lub osoba fizyczna, jeżeli zleci wykonanie dzieła osobie, z którą nie pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy nie wykonuje pracy na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Oznacza to, że nie ma obowiązku informowania ZUS o zawartych umowach o dzieło podmiot lub jednostka organizacyjna (np. stowarzyszenie fundacja, spółka prawa handlowego, itp.), jeżeli nie jest płatnikiem składek, tj. nie jest zobowiązany do zarejestrowania się w ZUS jako płatnik składek ze względu na brak obowiązku zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych co najmniej jednego ubezpieczonego.
Osoba fizyczna, która zawarła umowę o dzieło, musi ją zgłosić bez względu na to, czy jest zarejestrowana w ZUS jako płatnik składek, czy też nie.
Kiedy nie trzeba zgłaszać umowy?
Nie trzeba zgłaszać umów o dzieło zawartych z własnym pracownikiem, będą wykonywane na rzecz własnego pracodawcy, ale są zawarte z innym podmiotem oraz, co bardzo ważne, umów, które są zawierane z osobami prowadzącymi działalność gospodarcza, o ile usługi te wchodzą w zakres prowadzonej przez nie działalności. Ustawodawca wyszedł tu z założenia, że i tak, tym czy innym kanałem, ZUS zostanie poinformowany o zawartej umowie i nie ma co mnożyć obowiązków.
Co z umowami zawartymi przed 1 stycznia 2021 r.?
Przepisy prawa nakładające obowiązek zgłaszania umów o dzieło weszły w życie od 1.01.2021 r. Dlatego obowiązkowi zgłoszeniowemu podlegają umowy o dzieło zawarte nie wcześniej niż od tej daty, nawet jeśli mowa będzie wykonywana w 2021 r.
Obowiązek zgłoszenia obejmuje umowy bez względu na to czy zostały zawarte ustnie czy w formie pisemnej, gdyż taki tryb zawierania umów jest dopuszczony na gruncie przepisów Kodeksu cywilnego.
Informację o zawartych umowach o dzieło należy przekazać na formularzu RUD w formie elektronicznej lub papierowej. "Dla każdego wykonawcy wypełniasz oddzielny formularz RUD. W jednym formularzu RUD możesz wykazać informacje o maksymalnie 10. zawartych umowach o dzieło" – przypomina ZUS.
Formularz należy złożyć w terminie 7 dni od zawarcia umowy.