Z planu finansowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) na 2021 rok wynika, że około 5 mld zł przeznaczone zostanie na wypłatę dotacji, w tym ponad 1,7 mld zł w ramach programu „Czyste powietrze”. To o około 1,1 mld zł więcej w puli dotacyjnej niż przed rokiem. Pieniądze te pozwolą na jeszcze lepszą ochronę klimatu i atmosfery.
Fundusz wyda w roku bieżącym kwotę 500 mln zł na wdrażanie programu „Mój prąd” – suma ta ma zapewnić realizację dopłat z zakończonego w 2020 roku naboru. Osoby chcące wziąć udział w nowej odsłonie programu „Mój prąd 2.0” muszą poczekać na ogłoszenie nowego naboru wniosków. Najprawdopodobniej może do tego dojść w pierwszej połowie 2021 roku.
Aktualny plan NFOŚiGW zakłada, że w ramach programu „Czyste powietrze” na lata 2021-2024 na dotacje związane z termomodernizacją domów jednorodzinnych oraz wymianą przestarzałych i nieefektywnych kotłów, głównie węglowych, przeznaczonych zostanie ponad 9 mld 440 mln zł.
Jak realizowany będzie program „Czyste powietrze” w 2021 roku?
Realizacja programu „Czyste powietrze” rozłożona została na lata 2019-2029, a na jego działanie zaplanowano wydatkowanie kwoty ponad 103 mld zł. W jego ramach można otrzymać dotację na przedsięwzięcia termomodernizacyjne realizowane przez domy jednorodzinne. Celem programu jest wymiana starych pieców, tzw. kopciuchów, na bardziej ekologiczne rozwiązania, co pozwoli zmniejszyć emisję zanieczyszczeń powietrza oraz poprawić efektywność energetyczną budynków mieszkalnych jednorodzinnych.
Rząd zapowiada łatwiejszy dostęp do programu „Czyste powietrze”. Pomóc w tym ma zawarte porozumienie, które podpisało już 1000 gmin. Ministerstwo Klimatu i Środowiska podaje, że to bardzo ważny dokument, ponieważ dzięki zawartemu porozumieniu mieszkańcy gmin będą mogli łatwiej przystąpić do programu, a tym samym sięgnąć po udzielane w jego ramach dotacje. W ten sposób rząd dąży, za pośrednictwem gmin w całym kraju, do polepszenia jakości życia Polaków poprzez poprawę stanu powietrza.
Do końca lutego kolejne gminy w Polsce mogą zgłaszać się do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w celu zadeklarowania współpracy. Natomiast do końca maja wszystkie te gminy podpiszą porozumienie. Zachętą dla wahających się władz gminnych może być pakiet korzyści obejmujący:
· do 30 tys. zł bezzwrotnych środków na uruchomienie i prowadzenie przez kolejny rok punktu informacyjno-konsultacyjnego „Czyste powietrze”;
· bonusy wypłacane za złożone wnioski, w tym 150 zł przy podwyższonym poziomie dofinansowania;
· dodatkowa nagroda w konkursie prowadzonym dla wszystkich gmin biorących udział w programie „Czyste powietrze” za najwięcej złożonych wniosków w danym roku.
W 2021 roku można ubiegać się o wyższe dotacje w programie „Czyste powietrze” dla osób o niskich dochodach, a NFOŚiGW rozszerza przy tym dotychczas obowiązujący katalog urządzeń grzewczych z tzw. zielonej listy. Więcej informacji na temat programu potencjalni beneficjenci mogą uzyskać poprzez ogólnopolską infolinię.
Nabór banków do programu „Czyste powietrze”
Od 2 lutego ruszył nabór wniosków dla banków do programu „Czyste powietrze”. Te instytucje, które chcą zostać partnerami programu, mogą już zgłaszać swój akces. Nabór ten potrwa do 23 lutego 2021 roku. W jego ramach zgłaszać się mogą zarówno banki komercyjne, jak i członkowie zrzeszenia banków spółdzielczych.
Od połowy roku mają być w nich dostępne pierwsze kredyty na sfinansowanie czystych i energooszczędnych rozwiązań w domach jednorodzinnych. Dzięki włączeniu banków do programu zwiększy się liczba punktów, w których można będzie uzyskać informacje o dotacjach i pomoc w składaniu odpowiednich wniosków na inwestycje antysmogowe.
Wśród banków, które zapowiedziały zainteresowanie przystąpieniem do programu „Czyste powietrze”, znalazły się takie instytucje jak:
· Alior Bank SA,
· BNP Paribas Bank Polska SA,
· Bank BPS i zrzeszone banki spółdzielcze,
· Bank Ochrony Środowiska SA,
· Credit Agricole Bank Polska SA.
Wyższe dotacje
Z pewnością zachętą dla osób chcących wymienić swój stary piec lub przeprowadzić termomodernizację budynku jednorodzinnego są większe bezzwrotne dotacje w programie. Mogą o nie starać się osoby o niższych dochodach. Nabór wniosków w takiej formule rozpoczął się 21 października 2020 roku. Dotacje wypłacane są do 60 proc. poniesionych kosztów realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lub na wymianę pieca grzewczego, w nie większej kwocie niż 37 tys. zł, jeśli osoba fizyczna ma dochody miesięczne:
· do 1400 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych,
· do 1960 zł w przypadku gospodarstwa jednoosobowego.
Aby uzyskać wyższą kwotę dotacji, do wniosku w programie „Czyste powietrze” należy dołączyć zaświadczenie o dochodach.
Działania w 2021 roku
Na rok 2021 rząd zaplanował dalszą realizację programu „Czyste powietrze” wraz z przyspieszeniem jego wdrażania. Liczne udogodnienia, z jakich mogą korzystać wnioskodawcy, m.in. zastąpienie wielu wymaganych dokumentów samymi oświadczeniami, skróci czas oczekiwania na pieniądze otrzymywane w celu opłacenia zgłaszanych do programu inwestycji.
Kolejnym ważnym punktem rządowego zachęcania Polaków do dbania o czystość środowiska jest program „Stop Smog”, do którego nabór rozpocząć się ma na przełomie lutego i marca. Pozwala on sfinansować wymianę lub usunięcie źródeł ciepła i termomodernizację domów jednorodzinnych osób „ubogich energetycznie”. Kwota dofinansowania ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów wyniesie do 70 proc. kosztów realizacji porozumienia.
Warto przy tym podkreślić, że od początku 2021 roku Ministerstwo Klimatu i Środowiska wraz z NFOŚiGW przejęły wszystkie zadania związane z wdrażaniem tego programu od Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii. NFOŚiGW ma kontynuować podjętą z gminami współpracę, na bazie zawartych dotychczas porozumień o współfinansowanie realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów. Na podkreślenie zasługuje fakt, że program „Stop Smog” realizowany jest przez gminy. Średni koszt realizacji przedsięwzięcia niskoemisyjnego w jednym domu lub w jednym lokalu nie może przy tym przekroczyć kwoty 53 tys. zł.
Oferty banków na kredyty ekologiczne
Prócz programów rządowych i dofinansowanych z Unii Europejskiej można postarać się o uzyskanie preferencyjnych kredytów na termomodernizację budynków mieszkalnych czy wymianę pieca. Przykładem jest produkt dostępny w ofercie Spółdzielczej Grupy Bankowej, który pozwala na sfinansowanie przedsięwzięć termomodernizacyjnych i remontów z premią Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK). Korzyścią dla klienta jest to, że BGK spłaca do 20 proc. kwoty zobowiązania.
Preferencyjne finansowanie modernizacji energetycznej, tym razem wielorodzinnych budynków mieszkalnych, zapewni Pożyczka Termomodernizacyjna z Alior Banku. Osoby fizyczne planujące z kolei takie przedsięwzięcia termomodernizacyjne, jak wymiana drzwi i okien, montaż instalacji grzewczej i podobne, mogą skorzystać w BOŚ Banku z kredytu termomodernizacyjnego z premią w wysokości:
· 16 proc. kosztów przedsięwzięcia,
· 21 proc. kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego wraz z montażem mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii.
Możliwe jest dodatkowe wsparcie w wysokości 50 proc. kosztów wzmocnienia budynku wielkopłytowego. Bank zapewnia w swojej ofercie dodatkową premię remontową w wysokości 15 proc. kosztów przedsięwzięcia oraz premię kompensacyjną. Wysokość tej ostatniej równa jest iloczynowi wskaźnika kosztu inwestycji oraz kwoty wynoszącej 2 proc. wskaźnika przeliczeniowego za każdy 1 m2 powierzchni użytkowej lokalu kwaterunkowego za każdy rok obowiązujący w danym czasie za najem.