Premier Mateusz Morawiecki wielokrotnie chwalił się, że za rządów PiS udało się mocno uszczelnić przepisy dotyczące podatku VAT. Niedawno wyliczał, że po 5-6 latach od podjęcia konkretnych działań ograniczających działalność przestępców VAT-owskich, obecne wpływy do budżetu są o około 100 mld zł większe niż w 2015 roku i sięgają kwoty ponad 210 mld zł.
Także na poziomie całej Unii Europejskiej jest obserwowane takie zjawisko. Choć skala problemu pozostaje bardzo duża. Według danych opublikowanych w czwartek, w 2019 roku wartość ogólnej luki podatku w VAT w UE zmniejszyła się o prawie 6,6 mld euro. Urzędnicy podkreślają, że z tym pozytywnym trendem mamy do czynienia od 2015 roku.
W tych danych Polska wcale nie wypada nadzwyczajnie dobrze. Zarówno pod względem wartości luki VAT, jak i jej procentowego udziału we wpływach z podatku, jesteśmy bliżej początku niechlubnego zestawienia, niż końca.
4000 euro strat w każdej sekundzie
Choć państwa UE uszczelniają lukę VAT, ciągle jest ona bardzo duża. Szacuje się, że w 2019 roku państwa członkowskie straciły łącznie około 134 mld euro. Tyle wynosi kwota dochodów utraconych w wyniku oszustw związanych z VAT czy uchylania się od płacenia i unikania opodatkowania.
Czytaj więcej: To był jeden z największych sukcesów PiS. Może się kończyć, a to oznaczałoby problem dla premiera
Do tego dochodzą praktyki w zakresie optymalizacji podatkowej, a także efekty upadłości i niewypłacalności finansowej oraz błędów obliczeniowych i administracyjnych.
Utracone dochody z podatku VAT bardzo negatywnie wpływają na wydatki na dobra i usługi publiczne, takie jak szkoły, szpitale i transport, z których wszyscy korzystamy.
- Pomimo pozytywnej tendencji odnotowanej w ostatnich latach, luka w podatku VAT pozostaje poważnym problemem. Zwłaszcza w obliczu ogromnych potrzeb inwestycyjnych, którym państwa członkowskie będą musiały sprostać w nadchodzących latach - podkreśla Paolo Gentiloni, unijny komisarz do spraw gospodarki.
- Tegoroczne dane liczbowe odpowiadają stracie ponad 4 000 euro na sekundę. Takie straty są dla budżetów krajowych nie do przyjęcia i oznaczają, że pokrycie tego niedoboru z innych podatków w celu opłacenia niezbędnych usług użyteczności publicznej spocznie na barkach zwykłych obywateli i przedsiębiorstw - ostrzega.
Czytaj więcej: Kościński: podatki nas zaskoczyły
Gentiloni nawołuje rządy państw członkowskich, by podjęły wspólne wysiłki w celu zwalczania oszustw związanych z VAT, gdyż te poważne przestępstwa oznaczają ubytki w portfelach konsumentów, osłabiają nasze systemy opieki społecznej i zubażają budżety krajowe.
Eurofisc przeciw oszustwom VAT
UE podejmuje różne działania w celu usprawnienia poboru VAT. Komisja Europejska wspiera państwa członkowskie w lepszym współdziałaniu w sieci "Eurofisc", składającej się z urzędników krajowych z 27 państw członkowskich oraz Norwegii.
Od 2019 roku członkowie sieci aktywnie korzystają z finansowanego przez UE narzędzia do analizy sieci transakcji (TNA), aby szybko wymieniać się danymi dotyczącymi VAT i wspólnie je przetwarzać.
Umożliwia im to automatyczne wykrywanie transgranicznych oszustw związanych z VAT na o wiele wcześniejszym etapie. W 2022 roku KE przedstawi również wnioski ustawodawcze mające na celu dalszą modernizację systemu VAT, w tym wzmocnienie sieci "Eurofisc".
