Wyższe rachunki dla Polaków. "Przyszłość jest pełna wyzwań" [OPINIA]

Tekst powstał w ramach projektu WP Opinie. Przedstawiamy w nim zróżnicowane spojrzenia komentatorów i liderów opinii publicznej na kluczowe sprawy społeczne i polityczne.

Zamrożenie cen energii w 2023 r. na poziomie z roku poprzedniego jest związane z rządowymi decyzjami, które miały na celu ochronę kieszeni obywateli przed wzrostem rachunków.

W praktyce oznacza to, że państwo dopłaciło głównie państwowym sprzedawcom, aby niezwykle wysokie ceny hurtowe z zeszłego roku nie przełożyły się na wysokie rachunki w roku wyborczym. Z końcem tego roku przepisy jednak wygasają. Choć z mediów przebijają się informacje o tym, że nowa koalicja rządowa jest dogadana, aby w jakiejś formie utrzymać zamrożenie cen prądu, to nie wiemy, czy zdążą zrobić to w tak krótkim czasie i uzyskać podpis prezydenta.

Na szczęście dziś sytuacja na rynku nie jest już tak zła jak rok temu. Hurtowe ceny prądu i gazu znacznie spadły. Firmy, szpitale i samorządy płacą w praktyce za energię elektryczną cenę rynkową. O tym oraz o spadającym zużyciu energii elektrycznej w 2023 r. pisaliśmy niedawno w Fundacji Instrat.

Gdyby zamrożenie cen prądu nie zostało przedłużone i gospodarstwa domowe zostały zobowiązane do płacenia cen rynkowych, to dla większości odbiorców byłby to wzrost miesięcznego rachunku na poziomie od kilkudziesięciu złotych do nieco ponad 100 złotych. To mniej niż tracimy na wyższych cenach ogrzewania czy paliwa. Najbardziej stratne będą w tej sytuacji gospodarstwa domowe, które ogrzewają się wyłącznie prądem. To do nich trafią bardzo wysokie rachunki.

Jest na to jednak sposób - rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE). Energia wiatrowa i słoneczna są znacznie tańsze w produkcji niż ta pochodząca z węgla czy gazu. Dlatego inwestowanie w OZE przynosi długoterminowe korzyści i ograniczy dalszy wzrost cen energii. Na tym polega problem z energetyką opartą na węglu i gazie - wbrew zapowiedziom niektórych polityków prąd z paliw kopalnych jest drogi i będzie tylko droższy. To szybko weryfikuje rynek.

Czymś, na co mamy wpływ i nie musimy zostawiać decyzji w rękach polityków, jest to, ile prądu wykorzystujemy w swoich domach. Korzystamy z coraz bardziej z energooszczędnych urządzeń, co przekłada się na mniejsze zużycie energii. Jeśli spojrzymy na ten trend z dalszej perspektywy, zauważymy, że od lat nasze rachunki za prąd spadają względem naszych wynagrodzeń.

Dlatego tak ważna dla przyszłości cen energii jest edukacja i promocja oszczędzania energii elektrycznej i ciepła. Kampanie edukacyjne związane z efektywnym korzystaniem z energii mogą pomóc obywatelom w zmniejszeniu swoich rachunków. To może obejmować takie praktyczne rozwiązania jak termomodernizacja budynków, stosowanie energooszczędnych źródeł światła czy kontrola zużycia energii w gospodarstwach domowych.

Pytanie brzmi: co nowy rząd może zrobić, aby wspomóc obywateli w obliczu wzrostu cen energii? Przede wszystkim powinien pomóc osobom, które będą najbardziej dotknięte tym wzrostem, czyli najuboższym i odbiorcom wrażliwym. Kolejne zamrożenie cen energii może stanowić chwilową ulgę, ale nie rozwiąże długoterminowych wyzwań związanych z cenami energii. Warto rozważyć dalsze kroki, takie jak inwestowanie w odnawialne źródła energii. To długoterminowe rozwiązanie, które przyniesie korzyści zarówno obywatelom, jak i środowisku.

Podsumowując, choć obecne zamrożenie cen energii może na razie wydawać się ulgą dla kieszeni Polaków, nie możemy zapominać o tym, że przyszłość jest pełna wyzwań. Optymalnym rozwiązaniem jest inwestowanie w OZE, edukacja dotycząca oszczędzania energii oraz tworzenie odpowiednich regulacji. Działania te mogą przyczynić się do obniżenia kosztów życia i poprawy jakości życia obywateli. Przyszłość energetyki zależy od naszych wyborów, zarówno jako konsumentów, jak i obywateli. Dlatego warto być świadomym i aktywnym uczestnikiem tego procesu.

Bernard Swoczyna, Fundacja Instrat