Zastrzeżenie numeru PESEL – jak wpłynie na nasze bezpieczeństwo?

Kradzież tożsamości, zwłaszcza za pośrednictwem internetu, staje się coraz poważniejszym problemem. Ministerstwo cyfryzacji nie tylko go dostrzega, ale wprowadza mechanizm, który ma przed tym chronić.

Ofiary kradzieży tożsamości mogą popaść w kłopoty finansowe, jeśli na przykład ktoś zaciągnie na ich dane, z wykorzystaniem m.in. ich numeru PESEL, kredyt czy pożyczkę. Jednak wkrótce firmy, które zajmują się udzielaniem pożyczek i kredytów będą zobowiązanie sprawdzić, czy dane klientów, dokładnie numer PESEL, nie zostały zgłoszone do specjalnego rejestru zastrzegającego je. Wpłynie to na bezpieczeństwo danych osobowych. 

Każdy kredytodawca czy pożyczkodawca będzie mieć zapewniony przez państwo bieżący dostęp do rejestru zastrzeżonych numerów PESEL. Obowiązek kontrolowania z założenia ma być wprowadzony wobec banków i instytucji finansowych. Będą musiały do niego sięgnąć przed zawarciem umowy w związku z:

• prowadzeniem rachunku osobistego,
• zaciągnięciem pożyczki czy kredytu,
• podpisaniem umowy leasingowej,
• udzieleniem limitu w karcie kredytowej,
• udzieleniem kredytu konsumenckiego, w tym pożyczki pozabankowej. 

Także notariusze będą musieli sprawdzać zastrzeżenie w przypadku umów zbycia albo obciążenia nieruchomości. 

Propozycja zastrzegania w prosty sposób numeru PESEL znalazła się w projekcie ustawy nowelizacji ustawy o ewidencji ludności oraz niektórych innych ustaw w związku z zapobieganiem skutkom kradzieży tożsamości. Ministerstwo zaznacza, że chciałoby jak najszybciej skierować ten projekt do konsultacji, by rozwiązanie to mogło wejść w życie. 

Zastrzeganie numeru PESEL będzie możliwe z wykorzystaniem różnych metod:

• aplikacji mObywatel,
• na piśmie, w dowolnym urzędzie gminy. 

Projekt ustawy zakłada, że zostanie utworzony nowy system z rejestrem zastrzeżeń. Będzie on sformułowany i utrzymywany przez ministra cyfryzacji. 

Jeśli chodzi o tradycyjną formę zastrzegania numeru PESEL na piśmie w urzędzie, konieczne będzie złożenie pisemnego wniosku z własnoręcznym podpisem oraz wylegitymowanie się przed urzędnikiem dowodem osobistym lub paszportem. 

Minister cyfryzacji ogłosił, że przygotował propozycje ustawy umożliwiającej każdemu obywatelowi zastrzeganie swojego numeru PESEL w krótkim czasie. W praktyce więc każdy będzie mógł całkowicie za darmo zastrzec ten numer. 

Co daje zastrzeżenie numeru PESEL? W przypadku, gdy firma pożyczkowa czy bank udzieli pożyczki na dane osoby zastrzegającej PESEL, nie będą one mogły wysuwać roszczeń z tego tytułu. W razie pojawienia się sprawy w sądzie z urzędu ustalone zostanie, czy w dacie zawarcia umowy pożyczkowej czy kredytowej istniało już w rejestrze zastrzeżenie numeru. 

Zaproponowane przez Ministerstwo cyfryzacji rozwiązanie dla obywateli będzie kolejną usługą cyfrową z dostępem z poziomu aplikacji mObywatel w smartfonie czy poprzez profil zaufany, e-podpis kwalifikowany czy bankowość internetową. 

Jeśli po weryfikacji rejestru bank czy firma pożyczkowa zobaczy, że dany numer PESEL potencjalnego klienta został zastrzeżony, umowa w ogóle nie powinna być zawierana. 

Podobny mechanizm już funkcjonuje w postaci alertów BIK. Jeśli ktoś podejmie próbę wyłudzenia zobowiązania finansowego na Twoje dane, dostaniesz od BIK SMS o tym fakcie. Usługa jest odpłatna i działa przez całą dobę, 7 dni w tygodniu.